Op 22 November 2022 oordeelde het Hof van de Europese Unie (HvJ EU) dat het Nederlandse UBO-register van de Kamer van Koophandel (KvK) in strijd is met Europese Privacywetgeving. Minister Kaag van Financiën besloot daartoe om dit openbare register tijdelijk te sluiten. Het register is bedoeld om fraude, witwassen en het financieren van terrorisme op te sporen. Daarom pleit Emanuel van Praag, hoogleraar Financiële Technologie en Recht aan Erasmus School of Law, voor een verbeterde versie van het UBO-register dat wel in lijn is met privacywetgeving. In een opiniestuk in het Financieele Dagblad (FD) legt hij uit wie toegang zouden moet hebben tot het register en hoe het nieuwe systeem eruit zou kunnen zien.
Een Ultimate Benificial Owner (UBO) is een eigenaar of persoon die zeggenschap heeft binnen een organisatie. Sinds maart 2022 zijn alle organisaties verplicht deze UBO’s te registreren bij de KvK. Het betreft bijvoorbeeld mensen die meer dan 25 procent van de aandelen in een BV hebben, maar het kan ook een bestuurslid of directeur van een organisatie zijn. Dit UBO-register was tot nu toe publiek toegankelijk, echter acht het HvJ EU dat een ernstige inbreuk op de privacy en bescherming van persoonsgegevens.
Het loket moet weer open
Volgens Van Praag betekent dit echter niet het einde van het UBO-register: “Het loket zal weer open (moeten) gaan, maar met een nieuw deurbeleid. Daarvoor moeten we allereerst bepalen wie er in het register mag kijken.” Volgens het HvJ EU zouden overheidsinstanties en bankorganisaties wel toegang mogen hebben tot het register.
Ook relevant, zo vertelt Van Praag, is wie er zichtbaar zijn in het register: “Voor een publiek figuur, zoals een politicus of hoge ambtenaar, is het publieke belang dat burgers weten welke financiële belangen die persoon nog meer heeft, duidelijker dan bij willekeurige burgers.”
UBO-register 2.0
De hoogleraar Financiële Technologie en Recht noemt twee mogelijkheden voor het nieuwe UBO-register: “Variant A is dat de betrokkene zelf expliciet toestemming geeft aan een specifieke instelling om zijn gegevens in het UBO-register te raadplegen. Bij deze oplossing logt de betrokkene in bij de KvK en verstrekt de KvK de gegevens alleen aan de instelling die door de betrokkene is aangewezen.
In variant B moet een financiële instelling de klant vragen wie de Ultimate Beneficial Owner (UBO) is. De financiële instelling verstrekt die informatie aan het UBO-register, waaruit dan alleen de bevestiging komt of deze klopt. Dergelijke technologische oplossingen beperken de privacy-inbreuk maar financiële instellingen kunnen nog steeds de UBO controleren.”
- Meer informatie
Lees het hele opiniestuk van Van Praag in het FD hier.