Duurzame bedrijfslocaties zijn een belangrijke basis voor het Nederlandse vestigingsklimaat. Bovendien kunnen bedrijventerreinen als katalysator van verduurzaming fungeren. Een belangrijke belemmering voor verduurzaming van bedrijventerreinen is het gebrek aan organisatiegraad. De Wet op de bedrijveninvesteringszones (Wet BIZ) biedt een instrument aan ondernemers en gemeenten voor versterking van de organisatiekracht en voor gezamenlijke investeringen. Nadat gebleken is van voldoende draagvlak, int een gemeente vijf jaar lang een zogenoemde BIZ-bijdrage van de ondernemers in de BI-zone. De opbrengst ervan wordt teruggesluisd naar de bijdrageplichtige ondernemers. Zij gebruiken dit voor gezamenlijke activiteiten ter verbetering van de kwaliteit, de veiligheid of de economische ontwikkeling van het gebied.
In opdracht van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat onderzocht het Erasmus Studiecentrum voor Belastingen van Lokale Overheden (ESBL) in samenwerking met lector regionale economie aan Fontys Hogeschool Cees Jan Pen het functioneren van bedrijveninvesteringszones (BI-zones) op bedrijventerreinen. Onderzocht is of, en in hoeverre BI-zones kunnen bijdragen aan versterking van de organisatiekracht op en de verduurzaming van bedrijventerreinen. Eind oktober vorig jaar bracht de Raad voor de Leefomgeving en infrastructuur (Rli) een advies uit getiteld: “Samen Werken: kiezen voor toekomstbestendige bedrijventerreinen”. Op 28 maart 2024 is daarop een kabinetsreactie gevolgd in een brief aan de Tweede Kamer. Het ESBL/Fontys-rapport is als bijlage bij die brief aangeboden. In de kabinetsreactie schrijft de Minister van Economische Zaken en Klimaat over het ESBL/Fontys rapport:
“Verder heb ik onderzocht of de BIZ (een Bedrijven Investeringszone) een goed en aantrekkelijk instrument is voor de verduurzaming van bedrijventerreinen en versterking van het organiserend vermogen. Uit het bijgesloten onderzoek blijkt dat dit mogelijk is.”
De onderzoekers concluderen dat de BIZ-regeling niet geschikt is voor het realiseren van maatschappelijke doelstellingen waarbij het initiatief en het grootste belang van het behalen ervan bij de overheid ligt. Voor bijvoorbeeld de gezamenlijke bekostiging van een zonnepark op een bedrijventerrein is de BIZ niet geschikt. Dit vraagt om andere type instrumenten waarbij de overheid meer verplichtend optreedt. Wel is de BIZ-regeling de enige specifieke wettelijke en landelijk geldende regeling die faciliteert dat gemeenten en ondernemers periodiek afspraken maken over de verbetering van de leefbaarheid, veiligheid, ruimtelijke kwaliteit en economische ontwikkeling van een bedrijventerrein. Bovendien leidt het BIZ-instrument tot versterking van de organisatiekracht van een bedrijventerrein en kan de BIZ een springplank vormen voor het verwezenlijken van duurzaamheidsambities, zo blijkt uit dit onderzoek. De onderzoekers doen diverse aanbevelingen ter verbetering van het BIZ-instrument specifiek voor bedrijventerreinen.
- Meer informatie
Lees hier het rapport: ‘Investeren in het organiserend vermogen en de verduurzaming van bedrijventerreinen met behulp van bedrijveninvesteringszones’.
Lees ook het in 2023 bij het ESBL verschenen rapport: ‘Ruimte voor ambitie van bedrijveninvesteringszones’, waarbij het functioneren van BI-zones in winkel- en centrumgebieden is onderzocht.