Workshop Tussen autocratisch legalisme en rechtse juridische mobilisatie.

Dit gebruik van de wet om de rechterlijke macht en de media te hervormen of het maatschappelijk middenveld te ondermijnen, daagt de waarden van het liberale constitutionalisme uit, zoals de rechtsstaat, vrijheid van meningsuiting of maatschappelijke betrokkenheid. Analyses van deze ontwikkeling, voornamelijk uitgevoerd binnen het vergelijkende constitutionele rechtsparadigma onder de vlag van 'autocratisch legalisme', richten zich op regeringen en politieke leiders als de belangrijkste agenten van populistische juridische transformaties. Hoewel deze middelen centraal staan in de waargenomen veranderingen, handelen ze niet alleen. Ze tolereren of werken actief samen met niet-statelijke actoren (ngo's, alternatieve media, sociale-mediagemeenschappen, basisbewegingen) die conservatieve waarden en de fundamenten van de populistische ideologie delen, die gebaseerd is op de dichotome verdeling van de samenleving in een intrinsiek goed volk en corrupte elites (Müller 2016). Conservatieve juridische bewegingen vormen een speciale groep onder hen. Door interactie met deze actoren verwerven populistische regeringen juridische kennis met aanvullende legitimerende argumenten en een pool van professionele medewerkers voor institutionele vastlegging. 

Hoewel deze actoren al enige tijd actief zijn (Southworth 2008; Teles 2012), creëert de opkomst van het populisme nieuwe kansenstructuren, voornamelijk door toegang tot gerechtelijke posities en het gebruik van populistisch institutioneel ontwerp voor rechtse juridische mobilisatie. De populistische overheid kan de activiteiten van rechtse ngo's financieel ondersteunen door middel van subsidies en subsidies, waardoor hun procescapaciteit wordt vergroot. Bovendien vergroot het populisme, door het wetgevingsproces en de rechtszaal te beheersen, de ontvankelijkheid van het rechtssysteem voor conservatieve waarden. Het analyseren van dit fenomeen zal ons helpen de veerkracht van het hedendaagse constitutionele populisme en de volledige omvang van de bedreiging die het vormt voor de rechtsstaat en de mensenrechten te herkennen en te begrijpen. Tijdens de workshop willen we studies over de transformatieve dimensie van populisme naast elkaar plaatsen vanuit het perspectief van vergelijkend constitutioneel recht, sociaal-juridische studies, rechtstheorie of mensenrechten en de volgende kwesties bespreken: 

• Hoe creëren populisme en autocratisch legalisme mogelijkheden voor bottom-up juridische mobilisatie?  
• Hoe gebruiken sociale bewegingen onder populistische en hybride regimes de wet om liberale opvattingen over mensenrechten en de rechtsstaat uit te dagen?  
• Op welke manieren houden liberale NGO's zich bezig met juridische mobilisatie onder populistische regimes, en hoe beïnvloedt populisme hun acties?  
• Wat zijn de verbanden (indien aanwezig) tussen niet-statelijke actoren die de wet mobiliseren en populistische regimes (bijv. financieel, ideologisch, persoonlijk)?  
• Hoe gaan deze regimes om met basisbewegingen om steun en legitimiteit te verwerven? 
• Wat is de transnationale impact van binnenlandse rechtse juridische mobilisaties? 

Inzendingen met een korte samenvatting (maximaal 400 woorden) moeten vóór 4 maart 2024 worden verzonden naar Karolina Kocemba (karolina.kocemba@eui.eu).