Journalist Thieu Vaessen heeft op 5 maart een artikel geschreven in het Financieel Dagblad over het besluit van farmabedrijven om de gratis verstrekking van medicijnen te beperken. In het artikel wordt Carin Uyl-de Groot geciteerd. Hieronder volgt het artikel.
Op het besluit van farmabedrijven om de gratis verstrekking van medicijnen te beperken, is gisteren van diverse kanten met het nodige begrip gereageerd. Dit gold zowel voor de vereniging van patiënten met borstkanker als voor hoogleraar Carin Uyl-de Groot. Ook de PVV toonde begrip, terwijl GroenLinks-PvdA bijzonder negatief reageerde. Dat laatste geldt ook voor KWF Kankerbestrijding.
Vooral de stellingname van Uyl-de Groot is opvallend, aangezien zij bekendstaat als criticus van de farmabedrijven en de hoge prijs die zij voor veel medicijnen vragen. Nu zegt de hoogleraar 'zich wel iets te kunnen voorstellen' bij hun opstelling. De gratis verstrekking is volgens haar kostbaar en moeilijk vol te houden, aangezien vergoedingsakkoorden in Nederland steeds moeizamer tot stand komen en soms ook helemaal uitblijven. Uyl-de Groot is hoogleraar in evaluatie van de zorg aan de Erasmus Universiteit.
In het FD stond gisteren dat zeven geneesmiddelenfabrikanten hun programma's voor gratis verstrekking van medicijnen in Nederland beperken en soms helemaal hebben gestopt. Het was lang gebruikelijk dat bedrijven hun nieuwe, goedgekeurde medicijnen soms tijdelijk weggaven, vooruitlopend op toelating tot de Nederlandse zorg. Maar de bedrijven stellen dat gratis verstrekking 'niet langer haalbaar' is, omdat de onderhandelingen over prijsverlagingen vaak langer dan een jaar duren.
Het gaat vooral om prijsakkoorden voor nieuwe, dure medicijnen tegen kanker. Uyl-de Groot meent dat Nederland 'zich wel iets flexibeler' zou kunnen opstellen in de onderhandelingen, ook al omdat de uitgaven aan medicijnen niet zo hard zijn gestegen de afgelopen jaren. De strikte houding van onder meer het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft er volgens haar toe geleid dat in Nederland 'enkele heel goede medicijnen' niet beschikbaar zijn voor patiënten. Ze noemt onder meer een middel van farmabedrijf Gilead dat bestemd is voor patiënten met uitgezaaide borstkanker.
Het toelatingssysteem van nieuwe medicijnen tot de Nederlandse zorg is te complex, zegt ook directeur Cristina Guerrero Paez van Borstkankervereniging Nederland. Net als Uyl-de Groot pleit ze voor een systeem van pay for performance. Daarbij wordt de prijs van een nieuw medicijn achteraf vastgesteld, als duidelijk is hoeveel extra levensduur het heeft opgeleverd, of dat patiënten mogelijk zijn genezen. 'Ik snap wel dat die farmaceuten zeggen: we zijn er klaar mee', zegt Guerrero Paez. Dat neemt niet weg dat staken van de gratis verstrekking tot 'schrijnende' situaties leidt. 'Deze programma's zijn vaak de enige manier waarop patiënten nog toegang kunnen krijgen tot medicijnen die in andere Europese landen gewoon worden vergoed.' Tientallen patiënten zijn volgens haar het afgelopen jaar al uitgeweken naar het buitenland om zich daar op eigen kosten te laten behandelen. 'We worden nu zelfs gebeld door artsen die ons vragen of we nog een manier weten om hun patiënten aan een middel te helpen. Dat is toch de wereld op zijn kop?'
Ook PVV'er Fleur Agema toonde op sociaal medium X begrip voor de opstelling van de farmaceuten. Het Kamerlid schrijft dat Nederland is 'doorgeslagen' met zijn toelatingssysteem voor nieuwe, dure geneesmiddelen. Ze spreekt van 'verkeerde zuinigheid'. Agema stelde eerder al kritische Kamervragen over de opstelling van VWS in prijsonderhandelingen. GroenLinks-PvdA noemt de stap van de farmabedrijven bij monde van Kamerlid Julian Bushoff juist 'schaamteloos'. Het beperken of staken van de gratis verstrekking neigt naar chantage, zegt hij. 'De winsten van de farmaceutische industrie zijn exorbitant. En nu proberen ze over de rug van zieke mensen nog meer geld te verdienen.'
Ook KWF Kankerbestrijding is kritisch en noemt de opstelling van de farmabedrijven 'schokkend'. 'Patiënten zijn de dupe', zegt een woordvoerder. De organisatie betoogde vorig jaar in een opiniebijdrage in het FD al dat de vraagprijzen voor veel nieuwe medicijnen tegen kanker veel te hoog zijn, waardoor die onbereikbaar zijn voor patiënten. Zowel Bushoff als KWF Kankerbestrijding meent dat de farmabedrijven meer openheid moeten geven over de kosten van de ontwikkeling en productie van geneesmiddelen.
Het ministerie van VWS zegt het stoppen of beperken van de gratis verstrekking door farmabedrijven te betreuren. Volgens VWS zijn in Nederland recentelijk meerdere initiatieven genomen om de vergoedingsprocedures te versnellen. Dat die nog tot weinig vooruitgang hebben geleid, zou vooral de farmabedrijven te verwijten zijn. 'We zien dat juist fabrikanten niet wensen mee te werken aan een snelle procedure.'
- Professor
- Gerelateerde content
