Promotie B.S. (Bernard) Stikker

Hieronder volgt een korte samenvatting van het proefschrift: 

Veelvoorkomende ziekten zoals astma, Alzheimer of hart- en vaatziekten, worden niet veroorzaakt door één enkele DNA-mutatie, maar worden beïnvloed door zowel genetische als omgevingsfactoren. De genetische aanleg voor deze ziekten is onderzocht in genome-wide association studies (GWAS), die duizenden genetische varianten aan ziekten hebben gekoppeld.
Het hoofdthema binnen deze thesis is het onderzoeken hoe GWAS-gegevens kunnen worden gebruikt om een dieper inzicht te krijgen in de biologie die ten grondslag ligt aan menselijke luchtwegaandoeningen. Het trekken van causale verbanden uit deze gegevens blijft een uitdaging, aangezien deze genetische varianten celtype-specifieke effecten hebben en het vaak onduidelijk is welke gen(en) zijn aangedaan. Bovendien worden causale varianten vaak verhuld doordat ze de neiging hebben samen met niet-causale varianten te worden geërfd tijdens de celdeling. In dit proefschrift ligt de focus op het vertalen van genetische varianten die in GWAS zijn gevonden naar pathofysiologische mechanismen in astma en COVID-19.
We onderzochten waarom sommige individuen vatbaarder zijn voor een slechter COVID-19 verloop en identificeerden genetische varianten die mogelijk genen verstoren die belangrijk zijn voor de migratie van ontstekingscellen naar de longen, wat kan leiden tot een verhoogd risico op ziekenhuisopname. In het geval van astma presenteren we een uitgebreide review van de huidige kennis over astma (epi)genetica en presenteren we een dataplatform dat kan worden gebruikt om genetische varianten te koppelen aan mogelijk verstoorde mechanismen bij astma. Ten slotte tonen we zogenaamde ‘polygene risicoscores’, die het astma-risico voor individuen in de Nederlandse bevolking kunnen voorspellen en licht werpen op het onderliggende mechanisme bij verschillende astma-subtypen.