Universitair docent Theoretische Filosofie aan de Erasmus School of Philosophy, volksgezondheidswetenschapper en milieufilosoof Yogi Hale Hendlin reflecteert in de Corona Catena op de afnemende luchtvervuiling in tijden van deze coronacrisis en de gevolgen voor de volksgezondheid en het milieu.
Jaarlijs sterven bijna negen miljoen mensen aan luchtverontreiniging. Wereldwijd is luchtvervuiling de vierde belangrijkste doodsoorzaak. Ironisch genoeg is sinds corona en de mondiale quarantaine van de wereldbevolking de luchtvervuiling wereldwijd afgenomen. We zitten weliswaar thuis, maar we ademen schonere lucht in.
Schone lucht
De wereldwijde uitstoot kelderde toen industrieën de deuren moesten sluiten. Daardoor verdween onverwacht snel – vrijwel van de ene op de andere dag - de meedogenloze stortvloed van vervuiling. Een prestatie die onmogelijk was tijdens 40 jaar campagnevoeren en wereldwijde topconferenties voor schone lucht. Statistici vertellen ons nu al dat de schone lucht het aantal levens dat verloren gaat door het coronavirus met een factor tien of meer kan verkleinen (vooral in China, in mindere maar significante mate elders).
Altijd al filosofie willen studeren?
Schrijf je nu in voor studeren van filosofie in modules en volg in je eigen tempo vakken van de bachelor opleiding filosofie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Yogi Hendlin
Ecofilosoof
Onvermijdelijk uitstel
De ongekende en buitengewone, mondiale quarantainemaatregelen om de pandemie te beteugelen zijn echter niet alleen bedoeld om onze onvermijdelijke dood uit te stellen. Als dat het geval was, zouden we de luchtverontreiniging decennia geleden al effectief hebben aangepakt. Hetzelfde geldt voor al die andere vormen van milieuschade, die jaarlijks ook miljoenen doden eisen en de kwaliteit van leven van velen bedreigen.
Draconische maatregelen
Misschien zijn de draconische maatregelen wel getroffen omdat we denken dat doodgaan aan een virus erger is dan doodgaan aan luchtvervuiling? Of omdat het virus niet iets van onze eigen makelij is; een fundamentele bedreiging van buitenaf? Of is het misschien wel zo dat juist welgestelden kunnen vluchten voor vervuiling en andere negatieve, externe effecten van het kapitalisme die we als vanzelfsprekend beschouwen, terwijl het coronavirus een ‘werkgever’ is die gelijke kansen biedt aan iedereen (erger nog: de meeste dodelijke slachtoffers zijn mannen ouder dan 65, precies die bevolkingsgroep met de meeste politieke en economische macht ter wereld)?
Te weinig, te laat
Wat de redenering ook mag zijn, er is pijnlijk blootgelegd hoe een voortreffelijke infrastructuur en technische bekwaamheid om existentiële bedreigingen het hoofd te kunnen bieden, decennialang is verwaarloosd. Met als gevolg dat ons vermogen om ons te mobiliseren tegen existentiële bedreigingen in onbruik is geraakt. Veel landen hebben te weinig en te laat gereageerd, met niet-dialogische decreten die atypisch zijn voor democratieën. Democratieën moeten blijkbaar ook leren omgaan met noodsituaties, zonder in een permanente staat van uitzondering te vervallen.
Stochastisch
Alleen door ons permanent in te spannen, kunnen de politieke onhandigheid en extreme schommelingen worden vermeden. Het is nu een uitgelezen, existentiële kans om dit hervonden gevoel van politieke wil en richting toe te passen op de klimaatcrisis. Met elk beademingsapparaat, elk gezichtsmasker, moeten we ons beseffen dat ons verkwistende medische systeem in feite een reflectie is van ons in quarantaine geplaatste gevoel van gezondheid en waarbij de behandeling van een patiënt bestaat uit de willekeurige, stochastische infectie van een ander.
Eenheid
Geneeskunde, behandeling, intelligent sociaal handelen en duurzaamheid moeten worden erkend als een eenheid. Tot die tijd verplaatst de cirkel van ziekte alleen zichzelf.
Yogi Hendlin
(vertaling Erasmus Academie)
- CV
Dr. Yogi Hale Hendlin is milieufilosoof en volksgezondheidswetenschapper. Hendlin is universitair docent aan de Erasmus School of Philosophy en lid van het Dynamics of Inclusive Prosperity Initiative aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, en tevens onderzoeksmedewerker bij het Environmental Health Initiative aan de University of California, San Francisco. Hendlin's onderzoek is gepubliceerd in tijdschriften als Annals of Internal Medicine, BMJ, MMWR, American Journal of Public Health, Environmental Ethics, Ambio en Environmental Philosophy. In de internationale pers wordt regelmatig aandacht besteed aan Hendlins volksgezondheidsonderzoek.
- Meer informatie
Zelf Ecofilosofie studeren aan de Erasmus Universiteit Rotterdam? In januari start de module Ecophilosophy (voertaal Engels). Of kies een van onze andere zeer interessante filosofiemodules: www.eur.nl/erasmusacademie/opleidingen/filosofie