Wat kunnen we leren van het kinderopvangtoeslag debacle bij de belastingdienst?

Rebecca Moody heeft als kerndocent van de opleiding Big data & beleid een duidelijke mening over het recente debacle bij de Belastingdienst. Moody is assistant professor aan de Erasmus Universiteit met als onderzoeksfocus de link tussen technologie en data enerzijds en openbaar bestuur en beleid anderzijds. 

Niet het beoogde effect

Moody: “Als we bijvoorbeeld kijken naar de situatie van de kinderopvang toeslag bij de belastingdienst, dan praten we over een big data-oplossing die op geen enkele manier het beoogde effect had. Vragen als 'hoe kon dit gebeuren?' en 'waarom heeft niemand hier iets aan gedaan?', komen dan naar voren.

Legitimiteit van de overheid

“In de opleiding gaan we hierop in: wat zijn de effecten en mechanismen van werken met big data en de bijbehorende algoritmes? Welke risico’s zijn daaraan verbonden? En hoe voorkom je dat een dergelijk algoritme de legitimiteit van de overheid aantast?

De juiste vragen

“Het gaat dan niet om het mathematische aspect van het algoritme, maar veel meer om het organisatiekundige en menselijke aspect. Wat is de rol van de ambtenaar in het beoordelen van een big data-oplossing? Hoe leert die ambtenaar de goede vragen te stellen om te begrijpen wat de effecten zijn van een big data-oplossing? En hoe kun je je organisatie zo inrichten dat de big data-oplossing legitimiteit verhoogt in plaats van verlaagt.

Op waarde schatten

“Bij de situatie met de kinderopvang toeslag wordt duidelijk dat ambtenaren niet goed op de hoogte waren van hoe zij de uitkomsten van de big data-oplossing moesten interpreteren en hoe zij die op waarde moesten schatten.

Praktische handvatten

“In de opleiding Big Data en Beleid willen we handvaten geven om dit wel te kunnen en om als niet-technicus de goede vragen te stellen om zo beleidsprocessen waarbij gebruikt gemaakt wordt van big data beter in te kunnen richten.”