Rotterdam leuker, mooier en leefbaarder maken. Studenten van de master Gedragseconomie kwamen met oplossingen voor Rotterdamse problemen, zoals huisvuil naast de container en onveiligheid op straat. Dat leidde tot hele praktische aanbevelingen die naar de gemeente Rotterdam zijn gestuurd.
Tijdens het seminar 'toegepaste gedragseconomie' gingen de studenten van universitair docent Sophie van der Zee in twaalf groepjes aan de slag. Ze mochten zelf een onderwerp kiezen zo lang ze maar konden verantwoorden waarom specifiek dit onderwerp aangepakt moest worden.
Dat leverde interessante onderwerpen op. "Hoe zorg je dat meer mensen een helm dragen op een e-bike? Wat beïnvloedt het gevoel van veiligheid als studenten ’s nachts naar huis fietsen? Welke rol speelt tijdgebrek bij het eten van ongezonde voeding? De studenten zijn echt de stad ingegaan om onderzoek te doen", vertelt Van der Zee.
Waarom gooien internationale studenten hun afval minder goed weg?
Masterstudent Hanneke van ‘t Wout volgde het vak en deed met haar groepje onderzoek naar afval: "We zagen dat het bij internationale studenten geregeld misgaat met huisvuil weggooien. We wilden weten hoe dat kwam."
Kennen internationale studenten de regels niet? Of voelen ze minder binding met hun omgeving, omdat ze hier maar kort wonen? "Dat zochten we eerst uit via een enquête. We onderzochten wat het daadwerkelijke probleem was en welke mogelijke oplossingen er zouden kunnen zijn", vertelt Hanneke.
Een belangrijke ontdekking was dat het gedrag van anderen grote invloed heeft. "Mensen zijn eerder geneigd iets naast de bak te gooien als er al iets ligt. Voor internationale studenten speelt de onbekendheid van de regels en beschikbare middelen ook zeker mee. Niet alle studenten wisten niet dat ze flinke boetes (minimaal 187 euro) kunnen krijgen. Maar we zagen vooral dat ze vaak niet afwisten van bestaande apps waarin bijvoorbeeld aangegeven kan worden dat een container vol zit."
Om meer inzicht te krijgen, observeerde het groepje bij verschillende afvalbakken. Ze testte het verschil tussen afvalstations waar overwegend (internationale) studenten wonen en afvalstations waar bijna geen studenten wonen. "We zorgden dat we niet opvielen en bleven een uur kijken. We onderzochten hoe mensen hun vuil weggooien. We hebben de helft van de keren expres vuilnis naast de bak gelegd om te kijken of dat uitmaakt voor het gedrag van mensen."
En wat bleek? "Vooral studenten (62%) zetten vaker hun vuilnis naast de vuilnisbak als er toch al vuilnis naast staat. Niet-studenten deden dit veel minder vaak (20%). Zonder zichtbaar vuilnis zette niemand vuilnis naast de bak. Een manier om afvalstations schoon te houden, is dus vaak legen om te voorkomen dat er afval naast gezet wordt. Want als het eerste afval er eenmaal naast staat, volgt meer afval vanzelf", vertelt Hanneke.
Na het verzamelen van data uit zowel observaties als enquêtes, werkten ze drie mogelijke oplossingen uit. "Uiteindelijk zijn we met een eindoplossing gekomen: Engelse informatie verstrekken via een flyer of een bord. Dat was het effectiefst en het goedkoopst."
Hoe zorgen we dat meer ouderen een helm dragen op een e-bike?
Docent Sophie van der Zee licht er graag nog een groepje uit. Deze studenten deden onderzoek naar het gebruik van fietshelmen op e-bikes. "Ze kwamen erachter dat het bij 62% van de ongevallen met e-bikes gaat om 70-plussers. En dat het dragen van een helm zware verwondingen met 60 tot 70% vermindert. Het groepje gebruikte een survey en is naar de markt op Blaak gegaan om ouderen met een e-bike aan te sporen om de vragenlijst in te vullen", vertelt Van der Zee.
"Hier kwam uit dat slechts een kwart van de ondervraagden een fietshelm draagt. Anderen gaven aan wel een helm te willen dragen, maar als ze ergens heen gaan dan moeten ze de hele dag de helm meenemen. En dat wil niemand. De oplossing van de studenten was het plaatsen van lockers op logische plekken zodat mensen daar hun helm kunnen stallen."
De uitkomsten zijn heel praktisch. Volgens Van der Zee is dat bij elk groepje het geval. "Je kan hier echt iets mee als gemeente. Ik had er zelf nooit over nagedacht dat het vervelend is om of je helm nat te laten worden, of de hele dag je helm bij je te dragen. Dat bleek meer het probleem dan dat e-bikers de gevaren niet kennen."
Enthousiasme vanuit student, docent en gemeente
Student Hanneke, docent Sophie en de gemeente zijn allemaal enthousiast over het vak. Hanneke: "Het leuke is dat je veel zelf bezig bent in plaats van luisteren naar een docent in een collegezaal. En dan zijn we ook nog bezig met echte problemen die spelen in Rotterdam."
De student vond het seminar heel leerzaam: "Ik heb geleerd om niet te snel met oplossingen te komen. Het is goed om eerst onderzoek te doen om de situatie te begrijpen. Hebben internationale studenten geen zin om hun afval weg te gooien of weten ze niet wat de regels zijn? Je leert handige vaardigheden die je later in je werk kan gebruiken."
Sophie van der Zee geeft het vak al jaren. Het is haar lievelingsvak: "De studenten vinden het fantastisch om te doen. Dat blijkt ook uit de evaluatie na afloop. Van meerdere oud-studenten heb ik gehoord dat ze in een sollicitatiegesprek konden refereren aan de opdrachten van dit seminar. Een grote deel van onze economiestudenten komt later in de consultancy terecht. Daar moet je dit soort praktijkgerichte onderzoeken kunnen opzetten."
De gemeente is ook blij met het vak. De rapporten en samenvattingen zijn al bij hen terecht gekomen. "Ze gaan het intern verspreiden en volgend jaar gaan we kijken of de gemeente ook actief mee kan doen. Dan is de gemeente vanaf het begin betrokken. Op die manier komen we nog dichter op de realiteit van Rotterdam en is de kans groter dat de uitkomsten daadwerkelijk gebruikt gaan worden om problemen in de stad op te lossen", sluit Van der Zee af.
- Universitair Docent
- Meer informatie
Meer wetenschapsverhalen? Kijk op ons online magazine Erasmus Extra.
Pers
Voor meer informatie kun je contact opnemen met Ronald de Groot, Media & Public Relations Officer bij Erasmus School of Economics via rdegroot@ese.eur.nl, mobiel: 06 53 641 846.- Gerelateerde content
- Gerelateerde links
- Master Gedragseconomie
