Wat betekent het wanneer jouw organisatie het slachtoffer wordt van financieel economische criminaliteit (FEC)? De aandacht gaat in eerste instantie vaak uit naar de financiële schade. Later komt het besef dat er ook sprake is van reputatieschade. In een volgend stadium blijken de juridische consequenties, zoals aansprakelijkheid omdat de organisatie kennelijk onvoldoende beschermd was tegen de gevolgen van financiële criminaliteit. De strijd tegen FEC is een internationale strijd; in belangrijke mate gedomineerd door Europese en Amerikaanse regelgeving die dwingend moet worden gevolgd. Kortom: FEC is een zorg voor leiders en topmanagers in organisaties.
Leerdoelen van Executive Programma FFD
Het is cruciaal dat je begrijpt wat er op je afkomt als jouw organisatie met FEC wordt geconfronteerd. Het managen van verstoringen als gevolg van FEC behoort niet tot de dagelijkse routine van het management. Toch wordt management er wel keihard mee geconfronteerd en op aangesproken. Het doel van Executive Program FFD is het verbeteren van de communicatie tussen de verschillende disciplines waardoor de opsporing, het onderzoek en de vervolging van FEC meer effectief en efficiënt gebeurt. Dit bereiken we door:
- Inzicht te bieden in de combinatie van juridische en financieel-economische referentiekaders
- Handvatten aan te reiken die de effectiviteit en de efficiëntie van het FEC-onderzoek verhogen
- Tips te delen voor de financieel-economische onderbouwing van de schade, de bewijsvoering en uiteindelijk de juridische afwikkeling daarvan
- Het bevorderen van de communicatie tussen de diverse betrokken beroepsgroepen
- Een verdiepingsslag te maken op het gebied van Customer Due Diligence (CDD) en Know Your Customer (KYC)
- Bespreken van de aansprakelijkheid bij de toepassing van algoritmes
- Inzicht te geven in hoe te handelen in gevallen dat de organisatie wordt geraakt door FEC, hacking of ransomware
- Stil te staan bij normafwijkend gedrag vanuit de leer van de psychologie en ook door in te gaan op anomaliedetectie in grote gegevensbestanden
De belangrijkste informatie van dit Executive Program op een rij
Investering
De leergang bestaat uit 13 colleges, de investering bedraagt € 9.450,-. Dit bedrag is vrijgesteld van btw en is inclusief alle cursusmateriaal.
Locatie
De colleges van het Executive Program Financieel Forensisch Deskundige zullen gegeven worden in Villa Rozenlust te Rotterdam. Achter de villa is het gratis parkeren.
Groepsgrootte
Voor een optimale interactie en mogelijkheid tot het uitwisselen van ideeën, hanteren wij een groepsgrootte van maximaal 30 personen.
Over Financieel Economische Criminaliteit (FEC)
Als samenleving kunnen we FEC niet ongemoeid laten. Het moet worden opgespoord, worden onderzocht en uiteindelijk ook worden vervolgd. De strijd tegen FEC is een strijd die vanuit verschillende disciplines moet worden gevoerd. Forensisch accountants, advocaten, Openbaar Ministerie, Belastingdienst en FIOD, toezichthouders, compliance officers en internal auditors zullen deze strijd samen moeten aangaan. Zonder samenwerking wordt het lastig.
De leercurve
Het directe gevolg is dat de groep deelnemers aan deze executive opleiding komt vanuit verschillende vakgebieden, ondernemingen en overheidsorganisaties. De heterogene samenstelling van de groep is één van de pijlers waarop de leercurve is gebaseerd. Als deelnemer leer je vooral veel van elkaar en van de discussies met de docenten.
Het programma
Er zijn in Nederland duizenden professionals werkzaam bij de overheid en in het bedrijfsleven die met enige of met grote regelmaat onderzoek doen naar FEC. Hierbij kan worden gedacht aan fraudeonderzoek, het onderzoek naar witwassen en onderzoeken naar corruptie. Maar…het beperkt zich niet tot deze vormen van FEC. Er is ook onderzoek naar oplichting, valsheid in geschrifte, diefstal, ondeugdelijke administraties, faillissementsfraude en dergelijke. In veel gevallen worden vraagtekens geplaatst achter het gedrag van personen en wordt de vraag gesteld of ethische grenzen zijn overschreden.
Diverse achtergronden
Onderzoekers hebben verschillende achtergronden zoals forensisch accountants, advocaten en curatoren, gedragswetenschappers, compliance officers of internal auditors, maar ook opsporingsambtenaren van de politie, Belastingdienst, FIOD en toezichthouders die vanuit verschillende toezichthoudende organisaties werken. Deze heterogeniteit van achtergronden en perspectieven maakt het financieel forensisch onderzoek spannend en uitdagend.
Optimale communicatie
Iedereen beschouwt een casus vanuit het eigen perspectief, maar alleen als er sprake is van een nauwe samenwerking kunnen goede resultaten worden bereikt. Onderzoekers moeten elkaars taal en achtergrond kunnen begrijpen om goed te kunnen communiceren. FFD tracht door middel van colleges en interactieve discussies hindernissen in de communicatie weg te werken om daarmee meer effectiviteit en efficiëntie in het onderzoek te bereiken.
De rol van management
Het managen van verstoringen als gevolg van FEC behoort niet tot de dagelijkse routine van het management. Toch wordt management er wel keihard mee geconfronteerd, op aangesproken en verantwoordelijk gehouden voor de bescherming tegen alle vormen van FEC. Deze bescherming van de organisatie geldt ook voor de beheersing van de ICT-omgeving en de toepassing van door ICT gedomineerde communicatiemiddelen.
Wet- en regelgeving
De laatste jaren wordt het steeds meer duidelijk dat het management ook persoonlijk wordt aangesproken en zelfs strafrechtelijk wordt vervolgd wanneer wantoestanden aan het licht komen. Is het management dan crimineel? Nee, in de meeste gevallen niet, maar het management wordt wel aansprakelijk gesteld voor lacunes in de organisatie of wordt zelfs ‘feitelijk leidinggeven’ ten laste gelegd.
Strijden tegen FEC
De internationale wet- en regelgeving en die in Nederland is extreem complex. Europese verordeningen, richtlijnen en nationale wetgeving dienen te worden gevolgd. De interpretatie van die wet- en regelgeving is in veel gevallen niet eenduidig. Er ontstaan talloze discussies tussen toezichthouders en onder toezicht gestelde organisaties over risicoprofielen, dossiervorming, genomen corrigerende maatregelen of meldingen aan instanties. Alleen in Nederland zijn duizenden professionals betrokken op het brede terrein van de strijd tegen FEC ofwel de compliance.
Signaleringen
De schatting is dat de kosten rond de 2 miljard euro bedragen. Het gevolg is dat verschillende leidinggevende lagen in de organisatie aanwezig zijn die kennis moeten hebben van deze complexe materie. Fouten worden gemaakt, risico-inschattingen zijn niet altijd juist en als gevolg wordt in sommige gevallen een verplichte melding aan de autoriteiten niet of te laat gedaan. In de meeste gevallen blijkt echter dat gesignaleerde probleemgevallen als ‘false positive’ moeten worden afgedaan, terwijl de compliancekosten wel zijn gemaakt.
FEC raakt ons allemaal
De gevolgen van FEC zijn enorm en worden geschat op 2,5% à 5% van het wereldwijde Gross Domestic Product (GDP). Global GDP wordt geschat op ongeveer US$ 95 biljoen. Dat betekent dat de geschatte omvang van FEC tenminste rond de US$ 4 à 5 biljoen per jaar is. Ook Nederland wordt geraakt door FEC. De schade aan de Nederlandse economie als gevolg van witwassen wordt geraamd op zo’n 16 miljard euro per jaar. Het gaat dus om grote bedragen en om een significante impact op de economie. Als samenleving zijn wij allemaal slachtoffer van FEC.
In dit deel worden onderwerpen aan de orde gesteld die verband houden met het financieel administratief onderzoek na een vermoeden van FEC. De nadruk ligt op accountantsonderzoek naar FEC en bedrijfseconomische aspecten van waardering en financiële analyse. De bijzondere thema’s die aan de orde komen zijn:
- Verwantschap fraude, witwassen en corruptie
- De theoretische en praktische aspecten van financieel forensisch onderzoek
- Het onderzoek naar fiscale- en off shore-fraude
- Ratio-analyse en schadebepaling
- ICT-aspecten van forensisch onderzoek, waaronder
- E-discovery-analyse
- Anomaliedetectie
- Algoritme-onderzoek
- Process mining
Juridisch onderzoek
Gesteld kan worden dat het onderzoek naar FEC eigenlijk een juridisch onderzoek is; uiteindelijk moeten in het onderzoek rechtsregels worden toegepast. Mocht het onderzoek uitmonden in een juridische procedure, dan zal de juiste naleving van de rechtsregels onderdeel zijn van de toets die de rechter doet. Binnen het juridische vakgebied kunnen verschillende rechtsdomeinen worden onderscheiden die allemaal vanuit bepaalde perspectieven belangrijk zijn in het onderzoek naar FEC.
Juridische perspectieven
Het ligt voor de hand dat het strafrecht daarbij in eerste instantie wordt belicht. Zo komen er fundamentele strafrechtelijke uitgangspunten aan bod. Daarnaast wordt FEC belicht vanuit het civielrechtelijk perspectief. Veel FEC-gerelateerde conflicten worden afgewikkeld met schikkingen of leiden tot civiele procedures. Het bestuursrecht is relevant omdat veel organisaties te maken hebben met toezichthouders en beslissingen die door overheden worden genomen. Omdat FEC-onderzoek gemakkelijk kan leiden tot vragen ten aanzien van arbeidscontracten, besteden we in de opleiding ook aandacht aan arbeidsrecht. Tenslotte en last but not least komt ook het fiscale strafrecht aan de orde.
FFD is een opleiding waar een keur van onderwerpen en disciplines de revue passeren. Naast de hiervoor genoemde hoofdonderwerpen wordt aandacht geschonken aan
- Psychologie
- Criminologie
- Financiële Ethiek
- Corruptie
- Witwassen
Hierbij komen zaken aan de orde over de vraag waarom goede mensen toch foute dingen doen. Ook is er aandacht voor de mindset van de crimineel vanuit een forensisch-psychiatrisch perspectief. Het menselijk gedrag staat centraal in het college over psychologie. Daarnaast kijken we naar de grens tussen goed en kwaad of wat nog wel en wat niet meer ‘betamelijk’ is ten aanzien van ons handelen in een college over financiële ethiek. Tenslotte zijn er twee masterclasses over witwassen en corruptie.
De onderdelen van de opleiding worden primair verzorgd door hoogleraren en docenten uit de wetenschap, aangevuld door docenten uit de praktijk. Zie alvast onderstaand overzicht voor een kleine greep uit de professionals die tijdens het executive programma hun kennis en kunde met je delen.
Het Executive Program Financieel Forensisch Deskundige staat onder leiding van Prof. dr. Peter Diekman RA (Program Director) en Dr. Eric Mantelaers RA (Program Director).
Het eerstvolgende startmoment is in april 2025. De collegetijden zijn van 09.30 uur - 16.30 uur. Tijdens de interactieve sessies maken we gebruik van actuele cases.
Executive Program Financieel Forensich Deskundige (FFD) maakt de noodzakelijke connectie tussen de verschillende disciplines. De opleiding is bij uitstek geschikt voor mensen met een gedegen vooropleiding en de nodige praktijkervaring die behoefte hebben om in een mooie ambiance gedurende 13 weken met elkaar over verschillende relevante thema’s te praten. Je sluit de opleiding af door middel van een paper dat je schrijft samen met een andere deelnemer.
Om zoveel mogelijk uit het FFD-programma te halen is een vooropleiding op hbo- of wo-niveau aanbevolen. Het FFD-programma is bedoeld voor professionals die zijn betrokken bij onderzoeken op het brede terrein van financiële criminaliteit zoals:
- Forensisch (Assistant) Accountants bij accountantsorganisaties
- Medewerkers bij advocatenkantoren die zijn belast met onderzoek naar financiële criminaliteit
- Curatoren
- Internal Auditors in dienst bij ondernemingen en de overheid
- Compliance Officers in dienst bij ondernemingen en de overheid
- Medewerkers van security-afdelingen in dienst bij ondernemingen en de overheid
- Fraudeonderzoekers
- Medewerkers van de Belastingdienst en de FIOD
- Toezichthouders van de verschillende toezichthoudende organisaties
- Recent afgestudeerde Advocaten en Accountants die een specialisatie nastreven
- Overige Financieel Specialisten
- Medewerkers van de rechterlijke macht die betrokken zijn bij het onderzoek naar financiële criminaliteit
- Iedereen die interesse heeft in het financieel forensisch onderzoek naar FEC
De leergang wordt afgerond door het schrijven van een paper. In september ontvangen de deelnemers de paperinstructie. Papers worden geschreven door koppels van twee deelnemers die samen een relevant onderwerp uitwerken. De teams zijn vrij in het kiezen van een onderwerp en worden marginaal begeleid door een docent. Bij deze marginale begeleiding ligt de nadruk op begeleiding bij de opzet en de structuur van de paper, het literatuuronderzoek en de wijze waarop de studenten conclusies trekken.
Papers moeten voldoen aan academische eisen, die overigens minder zwaar zijn dan bij masterscripties of dissertatieonderzoeken.
Tijdens het examen worden de papers door de teams aan de groep deelnemers gepresenteerd. Een ander team heeft de paper vooraf gelezen en krijgt de taak te opponeren. Deelnemers en docenten kunnen ook vragen stellen naar aanleiding van de presentatie. Nadat het examen met goed gevolg is afgerond ontvang je een diploma van Erasmus Economics and Business Executive Education, verbonden aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Online voorlichtingsavond Financieel Forensisch Deskundige (FFD) op 3 december
Wilma Lems
Program Coordinator
- E-mailadres
- esaa-ffd@ese.eur.nl
- Telefoon
- 010 – 408 13 19
- Kamer
- Van der Goot Building, Kamer M5.40
- Adres
- Burgemeester Oudlaan 50
3062 PA
Rotterdam
Meer lezen over Finance? Check onderstaande blogs!
Kunstmatige Intelligentie: kansen en risico's
Gedragsmatig aspect toezichthouder steeds belangrijker
De handen ineen tegen FEC
