De woningcorporatiesector is beleidsmatig sterk in ontwikkeling. Met name financiële vraagstukken spelen een cruciale rol. Sinds de nieuwe Woningwet van kracht is, worden er zowel intern als extern hoge eisen gesteld aan het in control zijn van de organisatie. Ga er maar aan staan: het op orde krijgen en houden van bedrijfsprocessen, efficiënte sturing op bedrijfsmiddelen, kennen en beheersen van financiële en niet- financiële risico's en dat allemaal binnen de context van een goed ontwikkelde Corporate Governance. Behoefte aan kennis, tips en handvatten? Dit Executive Program voorziet hierin.
Waarom dit Executive Program?
Er komt steeds meer kijken bij het vormgeven van het financiële beleid van woningcorporaties. Het Executive Program Finance & Risk Management voor Woningcorporaties van de Erasmus Universiteit Rotterdam biedt inzichten, know-how en tools. Tijdens 8 bijeenkomsten geven ervaren wetenschappers en bekende sprekers uit de praktijk de juiste ondersteuning:
- wetenschappelijke kennis en instrumenten voor verschillende financiële vraagstukken
- inzicht in de (financiële) risico’s waarmee een corporatie te maken krijgt
- tips om de wetenschappelijke kennis toe te passen op de praktijk (zodat het geen boekenwijsheid blijft)
- interactie tussen docent & cursisten en de onderlinge discussies verrijken de leerstof
- aansluitend aan de 8 modules heb je de kans om een exclusieve Masterclass te volgen
De belangrijkste informatie van dit Executive Program op een rij
Investering
Executive Program Finance & Risk Management voor Woningcorporaties van de Erasmus Universiteit Rotterdam is geaccrediteerd door zowel het CRKBO als het Cedeo. Het collegeld voor het totaalprogramma bedraagt: € 4.800,-. Voor dit bedrag is geen btw verschuldigd, en het is inclusief al het lesmateriaal, maaltijden, koffie, thee en frisdrank. Voor dit programma is het eveneens mogelijk om modulair in te schrijven. In dat geval bedraagt het collegegeld € 635,- per module.
Speciaal voor professionals werkzaam bij woningcorporaties hebben we ook de Masterclass Data-Analytics, Robotic Process Automation en Cybersecurity ontwikkeld. Deze Masterclass kun je aansluitend aan het Executive Program volgen, maar kan ook als separate opleiding worden gevolgd. Het collegegeld voor de Masterclass bedraagt € 635,-. Dit bedrag is inclusief opleidingsmateriaal, maaltijd, koffie, thee en frisdrank. Er is over het collegegeld geen btw verschuldigd. Alumni van het Executive Program ontvangen 10% korting bij inschrijving voor de Masterclass.
Locatie
Het Executive Program kent een voorjaars- en een najaarscyclus. De voorjaarscyclus start op 26 september 2024. De bijeenkomsten worden op donderdag gegeven van 16.00 - 21.00 uur, op de campus van de Erasmus Universiteit Rotterdam, Campus Woudestein. Vanwege de modulaire opbouw zijn de bijeenkomsten ook afzonderlijk te volgen. Ook na de start is inschrijving nog mogelijk. De opleiding bestaat uit 8 modules; daarnaast bieden we (aansluitend) ook de Masterclass Data-Analytics, Robotic Process Automation & Cybersecurity op 10 april 2025. Hierop is een aparte inschrijving van toepassing.
Groepsgrootte
Om er zeker van te zijn dat de interactie tussen de deelnemers onderling en tussen de deelnemers en de docenten zo optimaal mogelijk is, hanteren we bij dit programma een groepsgrootte van maximaal 20 deelnemers
Woningcorporaties staan voor verschillende uitdagingen. Zij dienen maatschappelijk te presteren met de korte termijn focus op hun zittende huurders en tegelijk de middelen te hebben om ook wendbaar te zijn in de toekomst. Het financieel presteren vormt daar de basis van. Vraagstukken als waarin en hoe wordt geïnvesteerd en wat de risico’s daarbij zijn, zijn cruciaal voor het voortbestaan van de woningcorporatie. De opleiding gaat op die vraagstukken in en betrekt daar vanzelfsprekend ook de positie bij van de onafhankelijke controller en het in control zijn van de organisatie. Verder wordt uitgebreid stilgestaan bij wat wel en niet mag binnen de regelgeving.
Hierna tref je een korte inhoudelijke omschrijving aan per module, waarin we als werkvorm de interactieve en case-gerichte manier hanteren. Ben je op zoek naar een uitgebreide module-omschrijving zodat je precies weet wat je per bijeenkomst kunt verwachten?
Vanuit de specifieke positie van corporaties ingaan op de doelstellingen van een corporatie als geheel en de totale financiële sturing die hierbij wordt gehanteerd en de financiële risico’s waarbij scenario’s de kwetsbaarheid van beslissingen laten zien.
In deze bijeenkomst wordt aandacht besteed aan de strategische- en operationele doelstellingen van een woningcorporatie en de samenhang met de financiële risico’s. Het uitzetten van de juiste koers voor de lange termijn vereist van woningcorporaties dat zij strategische keuzes maken die voortvloeien uit de maatschappelijke doelstellingen en die passen binnen de financiële mogelijkheden. Dit is een integraal afwegingsproces waarbij financieel- en maatschappelijk presteren met elkaar in evenwicht moeten zijn. Daarbij dient ook rekening te worden gehouden met de risico’s die een corporatie wenst te lopen.
Bij de gevoeligheidsanalyses wordt nagegaan wat er verandert in de balans van een woningcorporatie als wordt ‘gespeeld’ met aannamen die van invloed zijn op de opbrengsten- en kostenkant van de organisatie. Zo zal de docent aanschouwelijk maken wat de financiële gevolgen zijn van een aantal varianten. Deze betreffen:
- korte- en lange rente
- huurprijs
- verkoopprijs huurwoningen
- investeringen (rendabele en onrendabele top)
Om de lange termijn overlevingskansen in beeld te brengen, is het belangrijk om de bandbreedte te weten waarbinnen een woningcorporatie aan haar maatschappelijke taakstelling kan blijven voldoen. Hiertoe zullen een of meer scenario’s worden uitgewerkt. Aan de hand van korte cases wordt de theorie vervolgens in de praktijk gebracht.
Kern van deze bijeenkomst is: vanuit de totale financiële sturing ingaan op de project-specifieke aansturingen en kengetallen die in de corporatiesector worden gehanteerd (denk bijvoorbeeld aan onrendabele top).
Omdat een project een concreet omschreven geheel van met elkaar samenhangende activiteiten is met een begin- en een eindpunt, leent dit zich uitstekend om te worden behandeld in de vorm van een casus. De casus die wordt geschetst op basis van een (concrete of fictieve) woningcorporatie gaat in op de volgende vragen:
- investeren in grond een voorbode voor toekomstige verliezen of een alternatief om de positie van een woningcorporatie (financieel) te versterken?
- wat is de invloed van de onrendabele top op de liquiditeits- en kapitaalpositie van een woningcorporatie?
- hoe belangrijk zijn verkopen van woningen in het kader van verantwoord funden?
- welke (financiële) instrumenten zijn inzetbaar om risico’s te kunnen beheersen?
Vanuit het voor het management beheersbaar zijn en sturen en belonen van de financiële prestaties, bespreken en vaststellen van de sturingsproducten op basis van performance management. Het vakgebied van performance management gaat over de (strategische) doelstellingen en het gedrag van medewerkers van een organisatie om die doelstellingen te bereiken. Centraal in deze bijeenkomst staan dan ook de wijze van presteren van de factor arbeid op basis van de doelstellingen van een woningcorporatie. Hierbij gaat het om vragen als:
- hoe worden prestaties gemeten?
- welke instrumenten zijn er om een organisatie zo in te richten dat medewerkers gewenst gedrag vertonen? Ofwel: welke instrumenten zijn er om het gedrag van medewerkers te beïnvloeden?
- welke processen zijn kwetsbare processen?
- hoe groot kunnen de gevolgen zijn als het misgaat in een proces?
- welke maatregelen zijn er om deze processen in control te houden of te krijgen?
- waar liggen de verantwoordelijkheden en bevoegdheden binnen de organisatie?
- in hoeverre is de invloed van de cultuur bij een woningcorporatie op risicomanagement een zegen of een last?
- kan outsourcing voordeel opleveren voor een woningcorporatie en zo ja hoe?
Kortom, het is een breed scala van onderwerpen waarbij het ook gaat om het identificeren, selecteren en voor sturing en toezichtsdoelen zichtbaar en meetbaar maken van de gegevens die nodig zijn om informatie te leveren over de gestelde vragen en nog belangrijker over de sturing van de organisatie. Hierbij kan worden gebruik gemaakt van een management dashboard.
Deel 1: Rol Intern Toezicht. De sector woningcorporaties is altijd een tamelijk homogene en gesloten wereld geweest mede als gevolg van het feit dat de woningcorporaties locale en/of regionale marktmacht hebben Dat heeft ertoe geleid dat er een spanning is ontstaan tussen enerzijds het marktpresteren en anderzijds het maatschappelijk presteren. Dat wordt binnen de sector op diverse wijze beleefd en naar gehandeld. Een algemene opvatting daarover met name vanuit de politiek is dat de sector te groot is en dat in zijn algemeenheid corporaties weer meer aandacht zouden moeten schenken aan de maatschappelijke rol van woningcorporaties namelijk het huisvesten van lage inkomens die niet op eigen kracht in hun woonruimte kunnen voorzien. Die beperkte maar belangrijke maatschappelijke rol heeft zijn beslag gevonden in de Woningwet van 1 juli 2015.
Deel 2: Work flow managementsystemen en AIS in een geautomatiseerde omgeving, gericht op interne controleprocessen en handhaving op effectieve en efficiënte wijze. KPI’s die een betrouwbaar, tijdig consistent en volledig beeld geven, waaronder uitkomsten van scenario-analyses die periodiek signaleren dat alle bedrijfsprocessen in control zijn en dat daarmee het beoogde doel is bereikt.
De cursist krijgt kennis van en inzicht in de eisen die aan internal control worden gesteld waarbij gebruikmakend van leerstof uit eerdere modules een quick scan wordt behandeld waarmee de opzet en werking van de financieel-economische processen worden getest. Zijdelings wordt hierbij behalve aan de harde beheersing ook aandacht besteed aan de zachte aspecten (soft controls, link met Management Control).
In deze module staat centraal: diepgang naar financieringsproducten zoals deze in het algemeen worden toegepast en zoals die voor corporaties geschikt kunnen zijn. Over Treasury Management zijn diverse definities in omloop. Treasury Management kan worden opgevat als de wijze waarop de in- en uitgaande geldstromen worden beheerd bij de financiering van woningcorporaties en het daarbij verlagen van de operationele, financiële en reputatierisico’s. Treasury Management betreft ook de investerings- en fundingsactiviteiten (Wikipedia, 2016). Kortom, de treasurer van een woningcorporatie moet weten:
- dat deze voldoende kennis en inzicht heeft in de huidige- en toekomstige geldstromen van diens woningcorporatie
- welke factoren hierop van invloed zijn en welke risico’s dit genereert
- welke mogelijkheden er zijn om het rendement op de geldstromen te verhogen
- welke informatie deze nodig heeft om te kunnen anticiperen op veranderingen in toekomstige geldstromen
- welke kredietlimieten een woningcorporatie moet aanhouden in relatie tot funding
- hoe deze om moet gaan met rentederivaten en hoe daarop moet worden gestuurd
- aan welke voorwaarden moet worden voldaan om een gezonde financiële instelling te worden of te blijven
Vanuit de totale financiële sturing ingaan op de financieringsproblematiek en de achtervangconstructies zoals deze in de corporatiesector zijn ingericht. Tijdens deze bijeenkomst wordt ingegaan op de behandeling van financieringstheorieën en financieringsvraagstukken. Dit krijgt zijn vervolg in het avondcollege waarbij door middel van casussen wordt ingespeeld op de dagelijkse praktijk van de financiering zoals bij woningcorporaties het geval is. Tevens komen aan de orde:
- liquiditeitsplanning
- cash flow-modellen en prognoses
- vastgoedfinanciering
- bedrijfsfinanciering
- projectfinanciering.
Met betrekking tot de financieringsmogelijkheden wordt ook gelet op de maatschappelijke rol van de corporatiesector.
Kern van deze bijeenkomst is: Externe verantwoording passend bij de rol zoals deze voor corporaties is weggelegd en de discussies die rondom dit thema actueel zijn. In dit verband is het relevant antwoord te geven op vragen als:
- hoe richt je reputatiemanagement in?
- welke instrumenten staan hierbij ter beschikking (bijvoorbeeld het Vastgoedtransactieregister)?
- hoe wordt een en ander in de organisatie geborgd?
Aan de hand van de eerder genoemde casussen wordt de theorie in verband gebracht met het externe toezicht en de externe verantwoording zoals toegepast in de praktijk waar woningcorporaties dagelijks mee te maken krijgen. Doel van dit onderdeel is om de cursisten bewust te laten worden van wat voor impact corporate governance heeft op de organisatie en welke eisen stakeholders stellen aan goed corporate governance.
Vanuit de jaarverslaggevingsvereisten ingaan op de wijzigingen in de jaarverslaggeving voor woningcorporaties in 2016 (herziene RJ 645), meer specifiek op waarderingsaspecten (historische kostprijs, bedrijfswaarde, marktwaarde in verhuurde staat), stelselwijziging en vennootschapsbelasting. Daarnaast wordt ingegaan op de effecten van invoering van de Herzieningswet (DAEB / niet-DAEB en hiermee samenhangende financiering).
Het jaar 2015 is qua jaarverslaggeving van woningcorporaties een belangrijk jaar: De herziene Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 'Toegelaten Instellingen volkshuisvesting' vereist met ingang van de jaarrekening 2017 een aantal (vergaande) wijzigingen ten opzichte van eerdere jaren. De belangrijkste wijzigingsvoorstellen ten opzichte van de 'oude' Richtlijn 645 hebben betrekking op:
- het classificeren en kwalificeren van de onroerende zaken in exploitatie
- verplichte waarderingsmethodiek voor vastgoed
- scheiding of splitsing DAEB/niet-DAEB
- de verwerking van opbrengsten van onroerende zaken verkocht onder voorwaarden
De wijzigingen hebben een extra dimensie gekregen vanwege de media-attentie voor de corporatiesector. Daardoor is meer dan voorheen de kwaliteit van de jaarverslaggeving van woningcorporaties een in het oog springend fenomeen met veel publieke aandacht.
*Dit betreft een aanvullende inschrijven op het executive program. Inschrijven voor de Masterclass kan hier. Tijdens de Masterclass hebben we het over woningcorporaties en de veelheid aan data waarover de corporaties beschikken. Voortschrijdende automatiseringstechnieken en snellere verwerkingsprocessen zorgen ervoor dat veel meer waarde kan worden gehaald uit die data. Dat is belangrijke input voor het beleid en de operationele functies waardoor een woningcorporatie beter in staat wordt gesteld te sturen op haar maatschappelijke en financiële doelstellingen. Tegelijk neemt het risico van het gebruik van data toe. Verrijk jouw kennis over en vergroot je inzichten in data-analytics, process mining en databeveiliging door het volgen van de Masterclass over deze onderwerpen.
Docenten en (gast)sprekers:
| Risk Management |
|
| Project Control |
|
| Internal Control | |
| Treasury Management |
|
| Financial Management |
|
| Financial Accounting |
|
| Corporate Governance |
|
| Performance Management |
|
| Masterclass Data-Analytics, Process Mining en Databeveiliging |
|
Programmaleiding
Drs. Annemieke Nauta MBA is Program Director en als zodanig eindverantwoordelijk voor het Executive Program Finance & Risk Management voor Woningcorporaties. De Program Director is in principe bij alle bijeenkomsten aanwezig. Zij is via nauta@ese.eur.nl bereikbaar voor vragen en/of opmerkingen over de inhoud van het programma.
De eerstvolgende editie van dit Executive Programma start op 10 april 2025. Voor de afzonderlijke bijeenkomsten geldt dat er 5 PE-punten tellen per bijeenkomst of 40 voor het gehele programma. Download voor alle data hier het rooster voorjaar 2025.
Dit Executive Program is uitstekend geschikt voor jou wanneer je beschikt over een hbo- of wo- werk- en -denkniveau, bij voorkeur met financieel-economische affiniteit. En ben je werkzaam als (Assistent) Controller, Hoofd van of Medewerker van een afdeling Finance/Financiën, of ben je Financieel Specialisten dan wel Lid van een Raad van Toezicht, Bestuurslid met een financiële portefeuille, Lid van een Raad van Commissarissen, Ambtenaar bij het Rijk, een Provincie of een Gemeente met als portefeuille de (sociale) huursector, of ben jij op een andere manier bij een woningcorporatie betrokken? Ook dan ben je van harte welkom.
Deelname aan alle 8 bijeenkomsten van het executive program levert 40 PE-punten op en per module 5 PE-punten. Je ontvangst daarnaast een certificaat of deelcertificaat van de Erasmus Universiteit Rotterdam, afhankelijk van het aantal bijgewoonde bijeenkomsten.
Deelname aan de Masterclass levert 5 PE-punten op, alsmede een certificaat.
‘De branche-ervaring en de vakkennis van de verschillende docenten, de actualiteit en variëteit van de onderwerpen met daarbij een diverse en gemotiveerde groep medecursisten maakten deze opleiding zeer waardevol voor mij als controller. De behandelde casussen zijn in de praktijk goed toe te passen. Kortom een aanrader voor de commissaris, de bestuurder, de risicomanager, de manager financiën en de controller van een woningcorporatie.’
‘Een inspirerend programma, waarbij ik als directeur-bestuurder nieuwe inzichten heb opgedaan om scherper te kunnen sturen op deze belangrijke thema's. De interactie met de gastsprekers en de ruimte om eigen vraagstukken in te brengen zijn erg waardevol. Fijn om in 8 weken weer helemaal up to date te zijn!’
Wilma Lems
Program Coordinator
- E-mailadres
- esaa-woningcorporaties@ese.eur.nl
- Telefoon
- 010 4081319
- Adres
- Burgemeester Oudlaan, Van der Goot Building | Kamer M5-40
3062 PA
Rotterdam
Meer lezen over F&R bij Woningcorporaties? Check onderstaande blogs!
Woningnood en verduurzamingsopgave: Finance & Risk Management voor Woningcorporaties biedt handvatten voor bestuurders
Waarom woningcorporaties geld tekortkomen
Nieuwe Masterclass Data Analytics, Process Mining en Databeveiliging voor Woningcorporaties
