Wetenschappelijke doorbraken en oplossingen die ertoe doen zijn vaak het resultaat van een interdisciplinaire aanpak. Daarom worden ook telkens docenten uit verschillende EUR-disciplines in de verschillende blokken aan elkaar gekoppeld. Voor de meeste EHP-studenten betekent deze interdisciplinaire benadering een flinke uitdaging. In je eigen studie begin je, als tweedejaarsstudent, eigenlijk nog maar te beseffen wat ‘disciplinariteit’ betekent.
Op de middelbare school heb je allerlei ‘vakken’ gevolgd, waarbij naar alle waarschijnlijkheid niet of nauwelijks is aangegeven dat die vakken corresponderen met ‘disciplines’ - met heel bepaalde benaderingen van de werkelijkheid. Wie realiseert zich op het VWO dat het ‘vak’ wiskunde verwijst naar een modelmatige benadering van de werkelijkheid, of dat het ‘vak’ economie een heel bepaalde benadering van die werkelijkheid veronderstelt, waarin de (sociale) werkelijkheid wordt geduid als een ‘huishouden’ en de mens primair als ‘homo economicus’ verschijnt?
Wat is interdisciplinariteit?
Op de universiteit leer je gaandeweg ‘disciplinair’ te denken, met alle verrijkende, maar ook beperkende gevolgen van dien. Al in 1935 signaleerde de filosoof Edmund Husserl in Die Krisis der Europäischen Wissenschaften een toenemende versplintering van de wetenschap in afzonderlijke vakgebieden, elk met eigen methoden, terminologieën en verregaande specialisaties, waardoor de afzonderlijke wetenschappers van collega’s in andere disciplines vervreemden en in praktijk nog nauwelijks met elkaar kunnen communiceren. Het ideaal van Husserl, dat de filosofie (van oudsher de ‘moeder’ of ‘koningin’ der wetenschappen genoemd) als algemene funderende discipline zou kunnen optreden is geen werkelijkheid geworden, de voortgaande versnippering en verdere specialisatie van de wetenschappen wél.
Interdisciplinariteit is een antwoord op de versnippering en onderlinge vervreemding van de wetenschappen. Steeds meer wetenschappers zien de noodzaak van een interdisciplinaire, of meer bescheiden: een multidisciplinaire’ benadering van – met name - complexe fenomenen, die niet adequaat en zeker niet uitputtend vanuit een bepaalde wetenschappelijke discipline kunnen worden opgehelderd (denk bijvoorbeeld aan een fenomeen als ‘welzijn’, dat zowel een economische als, een sociologische, een medische en een psychologische benadering vereist).
Interdisciplinariteit is wellicht een van de belangrijkste uitdagingen aan de hedendaagse wetenschapspraktijk. De uitdagingen die interdisciplinair onderzoek aan onderzoekers stelt mogen echter niet worden onderschat. Anders dan bij een multidisciplinaire benadering gaat het er niet alleen om dat wetenschappers vanuit hun eigen discipline een bijdrage aan het onderzoek leveren, maar dat zij werkelijk ‘in gesprek gaan’ met andere disciplines en daarbij hun eigen discipline inbrengen en tevens ter discussie (laten) stellen.
Het Erasmus Honours Programme
Binnen het EHP onderzoeken we de praktijk van interdisciplinariteit. We werken aan de ontwikkeling van een alertheid voor de eigen veronderstellingen, voor de beperkingen en blinde vlekken in de eigen benadering en aan een attitude gebaseerd op een besef van multi-perspectiviteit (in wetenschap, maar ook in andere cruciale gebieden van het bestaan), waardoor de bereidheid en het vermogen ontstaan samen te werken met studenten/wetenschappers uit andere disciplines.
Elk blok wordt afgesloten met een gezamenlijke bespreking (aan het slot van het laatste college) van de wijze waarop interdisciplinariteit in het betreffende blok is geadresseerd.