Tijdens de lockdown wilde dr. Ruth Van der Hallen haar practicum cognitieve- en gedragstherapie online door laten gaan. Waar studenten normaalgesproken op spinnenjacht gestuurd werden en daarna blootgesteld werden aan hun vangsten, werkten ze nu online. Met verrassende resultaten!
Een werkvorm die geschikt is voor klinische vakken, maar ook voor onderwerpen waarbij inleving bijdraagt aan het leren.
- Doel van de activiteit
- Vaardigheden oefenen
- Wanneer
- Tijdens het lesmoment
- Waar
- Online
- Tijdsduur
- > 60 minuten
- Groepsgrootte
- Small
- Materialen
MS Teams, Zoom, Mentimeter
In dit stappenplan wordt uitgegaan van een klinische setting onder begeleiding van een deskundige. Bij Varianten, tips & tricks vind je ideeën voor bredere inzet van deze werkvorm.
Stappenplan
Stap 1
Geef studenten de opdracht om voorafgaand aan deze les een spin te vangen en in leven te houden in een glazen potje. Studenten die dat zelf niet durven, krijgen de opdracht iemand anders te vragen een spin voor ze te vangen.
Stap 2
Bereid het videomateriaal voor en bedenk hoe je de angst/impact van de exposure gaat meten. Laat je jouw studenten die in de chat schrijven, of gebruik je Mentimeter zodat je na afloop terug kunt blikken op de mate van angst/impact. Bij de Tips & tricks hieronder, vind je voorbeelden.
Stap 3
Leid het college in, bespreek wat exposure therapie is, hoe belangrijk inleving in een rol is (in dit geval in die van de client). Leg uit wat je van de studenten verwacht, hoe het proces van exposure gaat en hoe ze aan kunnen geven hoe angstig ze zijn. Maak duidelijk dat studenten elkaar feedback mogen geven, mits die constructief is. Zie ook het voorbeeld hieronder bij Tips & tricks.
Stap 4
Vraag studenten om hun vangsten te tonen aan de anderen. Als mensen dat niet durven, kun je vragen of ze i.p.v. het potje vast te pakken, hun camera er op kunnen richten.
Stap 5
Start het eerste deel van de video (exposure level 1, hier zie je een spin in een glazen schaal lopen) en stop die om de impact/angst bij studenten te peilen.
Stap 6
Studenten delen hun score tussen 1-10 in de chat of via Mentimeter. Bespreek de angst die zich bij studenten manifesteert en maak die expliciet, dat is onderdeel van de oefening. Als de score nog hoog is bij een aantal studenten, herhaal je hetzelfde stuk video totdat het angstniveau bij iedereen gedaald is en je naar het volgende stuk video kunt gaan. Herhaal deze stap tot je bij het eindniveau van exposure bent.
Stap 7
Deel de studenten die niet heel angstig zijn op in subgroepen van 3 en laat ze onderling online dezelfde stappen doorlopen met hun eigen spin. Zij oefenen daarbij met elkaar de therapeutische rol. Deel aan het einde plenair de ervaringen en vraag de studenten om hun spin vrij te laten na afloop.
Ervaring
Deze werkvorm is aan teachEUR toegevoegd door dr. Ruth Van der Hallen, universitair docent bij ESSB en zelfstandig psycholoog. Zij deed dit practicum altijd op campus en wilde tijdens de lockdown experimenteren met deze online vorm. Ze was verrast hoe effectief het was deze sessie via de laptop te doen en hoe groot de kracht van inlevingsvermogen is bij het aanpakken van angst. Studenten vertelden achteraf dat ze het spannend hadden gevonden en dat het practicum veel invloed had gehad op hoe ze zelf naar spinnen keken.
Voorbeeld
De video die Ruth in haar online exposure therapiesessie gebruikt brengt een van bovenaf gefilmde glazen schaal in beeld met een grote spin erin. Vanuit de blik van de client kijkt de toeschouwer naar de spin. In het begin zie je de spin bewegen in de schaal. De tweede fase is dat de spin wordt gestuurd met een pen die door de client wordt vastgehouden. In de derde fase stuurt de client de spint met een vinger in een bepaalde richting. In fase vier laat de therapeut de spin over de handen lopen en doet de client af en toe de hand ertussen. In de laatste fase loopt de spin over de handen van de client.
De exposure therapie voor fobieën in dit voorbeeld kan alleen in het onderwijs gebruikt worden door ervaren experts die tijdens de les de hoofdbehandelaar zijn.
Variant 1
Deze werkvorm is in meerdere klinische vakken in te zetten, maar kan ook gebruikt worden bij video- of fotomateriaal dat indrukwekkend is. Wat doet het materiaal met jou, wat voel je, wat denk je.
Variant 2
Deze werkvorm kun je ook toepassen op (tv-) interviews. Laat studenten zich inleven in de rol van de interviewer of de geïnterviewde en laat ze daarna vanuit die rol in gesprek met elkaar gaan.
Variant 3
In de forensische psychologie of in een juridische setting kun je werken met videomateriaal van een dader/verdachte/client. Vraag studenten zich in te leven in die rol en van daaruit in gesprek te gaan.
Tip 1
Als je studenten vraagt om zich in te leven in een bepaalde rol, staat daar tegenover dat je tijd, ruimte en energie steekt in het bespreken van de impact die de oefening heeft. Andere studenten aanschouwen dat en zijn betrokken bij het therapeutisch proces.
Tip 2
Als je een grote groep hebt, maak dan vooraf vast subgroepen aan. Werk met groepjes van 10-12 studenten.
Voor je online meeting kun je MS Teams of Zoom gebruiken. Studenten kunnen in de chat hun impact scores schrijven, of je kunt Mentimeter gebruiken om per 'level' van je video de scores te registreren. Op die manier kun je eenvoudig terugblikken op de scores in het verloop van de sessie.
Je vindt hier suggesties voor tools en materialen bij deze werkvorm. Het is vaak mogelijk om andere tools te gebruiken. Wend je tot het Learning & Innovation team van je faculteit over de beschikbaarheid en het toepassen van online en offline tools.
