Wanneer studenten in groepjes samenwerken, kan groupthinking (groepsdenken) ontstaan: de neiging om het met elkaar eens te zijn belangrijker te vinden dan een kritisch denkproces. Dit kan ervoor zorgen dat studenten minder geneigd zijn om elkaars ideeën ter discussie te stellen, waardoor de kwaliteit van het groepswerk afneemt en de groep er minder van leert.
Om dit te voorkomen, kun je in elk team een advocaat van de duivel aanstellen. Deze persoon heeft als expliciete taak om kritische vragen te stellen en alternatieve perspectieven te onderzoeken. Omdat de rol duidelijk is, zal de student zich vrijer voelen om het groepsproces en de uitkomsten kritisch te beoordelen. Bovendien oefenen studenten zo met een belangrijke vaardigheid: kritisch denken.
- Doel van de activiteit
- Kennis uitwisselen | Vaardigheden oefenen
- Wanneer
- Tijdens het lesmoment
- Waar
- Offline | Online
- Tijdsduur
- < 30 minuten
- Groepsgrootte
- Small | Medium
- Materialen
MSTeams, Zoom
Stappenplan
Stap 1
Vertel de studenten wat groupthinking is en waarom kritisch denken essentieel is. Leg de rol van de advocaat van de duivel uit: deze persoon stelt kritische vragen, daagt ideeën uit en voorkomt dat de groep te snel meegaat in één richting. Geef duidelijke kaders en verwachtingen mee.
Stap 2
Maak de groepjes en bedenk hoe je de advocaat van de duivel wilt aanstellen. Kies jij iemand of mogen studenten dit zelf kiezen?
Stap 3
Laat de studenten de opdracht uitvoeren zoals normaal. Loop rond om te kijken en observeer hoe de advocaten van de duivel het doen. Moedig hen aan om actief kritische vragen te stellen.
Stap 4
Pauzeer kort en vraag enkele advocaten van de duivel en andere studenten hoe het gaat. Wordt er kritisch genoeg nagedacht? Zijn er uitdagingen bij het vervullen van de rol? Geef indien nodig extra tips en laat de groep daarna verder werken.
Stap 5
Wanneer de opdracht is afgerond, laat de groep gezamenlijk reflecteren op de bijdrage van de advocaat van de duivel. Bespreek of deze rol heeft geholpen om de ideeën scherper te maken en tot een beter resultaat te komen, of dat de groep zonder deze rol tot dezelfde uitkomst was gekomen. Stimuleer studenten om niet alleen te reflecteren op de inhoud van de opdracht, maar ook op het belang van kritisch denken binnen groepswerk.
Stap 6
Laat bij de volgende opdracht een andere student de rol van advocaat van de duivel op zich nemen. Zo oefent iedereen met kritisch denken en blijft de groep alert.
Tip 1
Voor het willekeurig kiezen van een student kun je een random name generator gebruiken.
Stappenplan
Stap 1
Leg het proces van werken met de advocaat van de duivel uit aan studenten, zodat ze weten wat het inhoudt en waarom het belangrijk is dat dit gebeurt. Geef kaders aan de opdracht en aan de rol van de advocaat van de duivel. De advocaat van de duivel moet een kritische rol hebben in het team tijdens het werken aan de opdracht.
Stap 2
Maak de groepjes en bedenk hoe je de advocaat van de duivel wilt aanstellen. Kies jij iemand of mogen studenten dit zelf kiezen?
Stap 3
Laat de studenten de opdracht uitvoeren zoals normaal. Loop rond om te kijken en observeer hoe de advocaten van de duivel het doen.
Stap 4
Pauzeer halverwege de opdracht voor een paar minuten. Laat enkele advocaten en andere studenten kort reflecteren; lukt het om kritisch te zijn? Of hebben ze hier nog iets bij nodig? Hervat hierna de opdracht.
Stap 5
Laat de studenten wanneer ze klaar zijn nog een keer reflecteren op de bijdrage van de advocaat van de duivel op het hele groepsproces en op de uitkomst. Was het een goede toevoeging, of denken ze dat ze zonder ook tot dezelfde uitkomst zouden zijn gekomen? Reflecteer naast de uitkomsten van de opdracht dus ook op het gebruik van een advocaat van de duivel.
Stap 6
Kies bij de volgende opdracht een andere student voor de rol van de advocaat van de duivel.
Gebruik altijd (generatieve) AI-tools die GDPR-compliant zijn. Raadpleeg ook de gebruiksrichtlijnen voor Generatieve AI en de themapagina AI in het onderwijs.
The Sparring Partner
Tip voor docenten: Laat studenten aangeven ‘dit is mijn kritiek’ aan AI en laat AI dan nog extra kritiek bedenken, zodat dit nog verder kan helpen in de activiteit.
Zie AI-strategie 'The Sparring Partner' voor meer informatie en een stappenplan over hoe je dit toepast in de praktijk.
