Marianne van Woerkom onderzoekt niet waarom mensen niet goed functioneren op hun werk, maar juist wanneer ze dat wél doen. Positieve psychologie dus.
TEKST: Janneke Juffermans
Wat is positieve psychologie?
“Positieve psychologie wil een tegenwicht bieden aan de focus die in psychologie vaak ligt op het oplossen van dingen die niet goed gaan, zoals een depressie of een burn-out. Dat is zeker nuttig, maar het is ook belangrijk om de momenten te bestuderen waarop mensen wel goed functioneren en gelukkig zijn. Daardoor krijg je informatie over in welke omstandigheden mensen lekker werken, bevlogen zijn et cetera. Het opheffen van een burn-out maakt je nog niet meer bevlogen.”
Ben je als positief psycholoog nu een roepende in de woestijn?
“Haha, dat valt wel mee. In veel organisaties wordt het al steeds meer toegepast. Veel bedrijven zijn gericht op het welbevinden van medewerkers, niet alleen om burn-outs te voorkomen, maar ook om medewerkers te binden en te zorgen dat ze zich goed voelen bij hun werk. En ook in andere sectoren, zoals het onderwijs, wordt er meer over nagedacht. Niet alleen maar die focus op prestaties en leerresultaten, maar ook: hoe gaan leerlingen om met emoties en hoe kunnen we ze leren zichzelf goed te voelen en hun talenten te ontdekken? Hierbij helpt positieve psychologie”
Hoe komt het dat we zo gericht zijn op wat niet goed gaat?
“Wij mensen hebben een ‘negativity bias’. We zijn gericht op negatieve informatie. Dat is evolutionair te verklaren vanuit het willen beheersen van gevaar. De dingen die al goed gaan, daar hoef je niets meer aan te doen. Maar we weten inmiddels uit onderzoek dat het versterken van positieve emoties ook erg belangrijk is. Dankbaarheid, stilstaan bij wat je hebt bijvoorbeeld, daar worden mensen gelukkiger van. Kun je ook uitspreken naar de mensen die je waardeert, zoals je collega’s.”
“Medewerkers die in hun werk hun kwaliteiten kwijt kunnen, verzuimen minder”
Doen we dat te weinig op de werkvloer?
“Vaak is men binnen organisaties gericht op het verbeteren wat werknemers nog niet kunnen, de zwakke punten. Veel functioneringsgesprekken gaan daarover. Dan wordt er training en opleiding ingezet om die punten te verbeteren. De sterke puntenbenadering komt uit de positieve psychologie en daarin wordt de vraag omgedraaid: waar ben je goed in, waar krijg je energie van en hoe kun je die talenten nog beter inzetten? We hebben dit onderzocht door twee groepen te vergelijken: de ene groep maakte een persoonlijk ontwikkelingsplan en aan de andere groep vroegen we alleen maar: ontdek je sterke punten en ga op zoek naar nieuwe manieren om die te gebruiken. Die laatste groep scoorde drie maanden later veel hoger in de mate waarin ze bezig waren met hun persoonlijke ontwikkeling, terwijl ze dat eigenlijk niet eens was gevraagd.”
En waar heeft dat dan weer invloed op?
“Er is bijvoorbeeld een verband met ziekteverzuim. Medewerkers in de zorg die aangeven dat ze in hun werk hun kwaliteiten kwijt kunnen, hebben minder last van werkdruk en emotionele belasting. Ze verzuimen ook minder. Dus zowel organisaties als werknemers varen wel bij deze benadering.”
