Door het wegvallen van school, en daarmee ook het grootste deel van de sociale interactie, zagen veel ouders hun kind somber worden. Nu de scholen weer geopend zijn, zullen velen dan ook langzaam opkrabbelen, maar voor sommigen liggen blijvende depressieve klachten op de loer. Manon Hilleger, psychiater (kinder- en jeugd) en afdelingshoofd Kinderpsychiatrie in het Erasmus MC-Sophia spreekt over hoe je deze klachten bij je kind kunt herkennen in De Telegraaf.
Kinderen hebben scherpe antennes als het gaat om het aanvoelen van onzekerheden en stress van hun ouders, vertelt Manon Hillegers, afdelingshoofd Kinderpsychiatrie in het Erasmus MC-Sophia. Nu veel ouders door de coronacrisis op zichzelf zijn teruggeworpen en werk, sociaal leven en het opvoeden én lesgeven van hun kinderen moeten combineren, werken die onzekerheden dus ook door op kinderen. „De structuur die hen extern normaliter geboden wordt, dankzij school, sport en vriendjes/vriendinnetjes, was ineens weggevallen. Veel kinderen, en zeker kinderen die al in een kwetsbare situatie zaten of die al persoonlijke problemen hadden, hebben een mentale tik gekregen gedurende de coronacrisis.”
Veerkrachtig
Nu de scholen weer (met beperkte capaciteit) geopend zijn en kinderen weer gefaseerd de klas in kunnen, zal blijken dat veel kinderen zich kunnen herpakken. „Kinderen zijn enorm veerkrachtig, dus wanneer ze hun sociale interactie en het leven buiten het gezin weer wat terug hebben, knappen ze als het goed is al snel op. Wanneer dat niet gebeurt, en wanneer klachten langer dan een maand aanhouden, is het tijd om hulp te zoeken.”
Hillegers legt uit waar je als ouder op kunt letten: „Het eerste kenmerk van aanhoudende depressieve klachten, zeker bij kinderen in de basisschoolleeftijd, is een verandering in gedrag. Jongere kinderen kunnen nog niet zo makkelijk woorden vinden om te benoemen hoe ze zich vanbinnen voelen, dus laten dat eerder in gedrag zien. Hoe dat zich uit, is voor ieder kind verschillend. De één wordt stiller en trekt zich terug, terwijl de ander juist sneller geprikkeld raakt, boos wordt of angstgevoelens ontwikkelt. Daarbij is het ook goed om in de gaten te houden hoe het fysiek met je kind gaat: jonge kinderen met mentale klachten krijgen soms ook fysieke klachten, zoals buik- en hoofdpijn.”
"Vraag je kind naar hoe hij/zij zich voelt."
Wat kun je doen?
Wanneer je vindt dat de somberheid van je kind te lang aanhoudt, adviseert Hillegers om in gesprek te gaan. „Vraag je kind naar hoe hij/zij zich voelt. Ook kun je anderen in de directe naaste omgeving, zoals een opa/oma of juf/meester, vragen of hij/zij jouw vermoedens deelt. Je kunt vervolgens contact opnemen met je huisarts, maar het loont ook om zelf te proberen je kind weer te motiveren en activeren. Stel voor om samen iets te ondernemen; breng zelf ook weer wat meer structuur terug in het gezinsleven door vaste ontbijt- en lunchmomenten of zorg ervoor dat je na iedere (school)dag belangstellend aan je kind vraagt hoe de (online) dag is geweest. Probeer ook bedtijden te handhaven.”
App
Om kinderen en jongeren te ondersteunen en meer inzicht te verkrijgen in hoe het met hen gaat, heeft het Erasmus MC-Sophia in samenwerking met de Universiteit van Tilburg de Grow It!-app ontwikkeld. In deze app houdt een groep vooraf ingeschreven jongeren bij hoe ze zich voelen en krijgen ze iedere dag een challenge waarmee ze punten kunnen verdienen. Hillegers: „Door korte vragen te sturen over hoe ze zich voelen en met wie ze op dat moment zijn, willen we beter leren begrijpen waaraan jongeren behoefte hebben. De challenges zijn bedoeld om op een leuke manier te kunnen omgaan met problemen van alledag.”
„Het zijn speelse manieren om een gedragsverandering aan te leren, zonder dat de jongeren het gevoel hebben hiermee bewust bezig te zijn. Zo worden ze bijvoorbeeld uitgedaagd hun emoties te delen met anderen, maar ook om fysieke activiteiten te ondernemen. Bak samen met je gezin een taart, maak een foto van een levende kip, vertel je beste vriend(in) waarom je hem/haar zo leuk vindt… Er zijn legio manieren om jongeren zich beter te laten voelen over zichzelf en hun sterke eigenschappen naar boven te halen.”
- Meer informatie
Prof. dr. M.H.J. (Manon) Hillegers is Psychiater (kinder- en jeugd) en hoofd Kinderpsychiatrie in het Erasmus MC-Sophia.
Lees het hele artikel in De Telegraaf.
