Er is een schrijnend tekort aan betaalbare woningen in Nederland. Moeten er huizen bijgebouwd worden of moet er beter beleid komen op financiering? Stadssocioloog en criminoloog Gwen van Eijk en econoom Matthijs Korevaar vertellen in Studio Erasmus over de oorzaak én de oplossingen, waarbij er volgens hun best wat heilige huisjes mogen sneuvelen.
De onderzoekers schetsen een beeld van een crisis die een uitkomst is van jarenlang overheidsbeleid, gecombineerd met een overschot aan geld. Daarnaast spelen factoren mee als de trek naar de grote stad en het opkopen van woningen door beleggers. De crisis is overigens al langer aan de gang, maar wordt steeds groter en dus worden er steeds meer mensen getroffen. Ook de middenklasse en dat is de reden dat er nu zoveel aandacht voor is.
Alleen bouwen is niet de oplossing
Door alleen maar te kijken naar het bouwen van extra woningen of alleen naar het sleutelen aan beleid op financiering, zullen we niet tot een oplossing komen volgens Matthijs Korevaar. Hij geeft een voorbeeld waarom de twee zaken inherent met elkaar te maken hebben: “Het tekort in steden als Rotterdam en Amsterdam komt niet alleen doordat er te weinig is bijgebouwd. Als er geen woningen worden bijgebouwd, maar je kunt wel veel geld lenen, wat gebeurt er dan? Dan stijgen de huizenprijzen nog meer dan wanneer er wel huizen zouden zijn bijgebouwd.” Het bouwen van meer woningen zal volgens hem dan ook geen oplossing zijn, want: “hoe meer aanbod je genereert, hoe meer ruimte mensen in beslag zullen nemen.”
Een woning bepaalt steeds meer wie arm en rijk is
Maar wat is dan wel de oplossing? Gwen van Eijk laat er een aantal de revue passeren zoals het opheffen van de ‘boete’ voor mensen in de bijstand die willen gaan samenwonen, het monitoren en optreden tegen leegstand en handhaving tegen malafide verhuurders. Matthijs Korevaar vervolgt met de ‘jubelton’, de hypotheekrenteaftrek en het feit dat een woning een van de meest aantrekkelijke vormen van vermogen is in Nederland. “Het pure woonprobleem, dus dat je een huis nodig hebt om in te wonen dat ga je niet met dit soort maatregelen oplossen”, aldus Korevaar. “Maar het feit dat woonruimte steeds meer bepaalt wie vermogen heeft en wie niet, wie rijk is en wie arm, daar zijn dit soort maatregelen wel heel belangrijk voor.”
De staat neemt niet haar verantwoordelijkheid
Er is dus een complex pakket aan maatregelen nodig om de wooncrisis aan te pakken. En volgens Gwen van Eijk ontduikt de staat op dit moment haar verantwoordelijkheid daarvoor: “Wonen is een grondrecht. In onze grondwet staat dat de overheid verantwoordelijk is voor huisvesting. Al het beleid zou moeten erop gericht zijn dat iedereen betaalbaar kan wonen. Maar op dit moment is het beleid erop gericht dat de overheid zo min mogelijk kosten heeft en het zoveel mogelijk aan de markt laat.” Matthijs Korevaar besluit met een stip op de horizon: “Hoe willen we huisvesting organiseren, wat is de rol van de markt en sociale sector daarin? En daarbij mogen best wat heilige huisjes sneuvelen.”
Bekijk hieronder het volledige gesprek.
- Onderzoeker
- Onderzoeker
- Meer informatie
Studio Erasmus is dé maandelijkse talkshow van de Erasmus Universiteit Rotterdam over wetenschap en actualiteit. Meer zien en horen? Bekijk de pagina van Studio Erasmus.
- Gerelateerde content