‘We zouden onze belastingen kunnen heffen op een manier die economisch minder schadelijk is’

De effectentaks

Is een meerwaardebelasting op aandelen, ook wel de effectentaks, nou eigenlijk wel een goed idee om het belastingstelsel rechtvaardiger te maken? Volgens Spiritus zal het vooral het belastingstelsel complexer maken. Er komt namelijk een uitzondering op effecten die op naam staan. Dit zijn bijvoorbeeld aandelen die ondernemers hebben van hun eigen bedrijf, maar ook beleggers die met hun aandelenportefeuille naar de bank gaan kunnen via een omweg hun aandelen op naam laten zetten. ‘Dat is al een achterpoort die de regering moet proberen te sluiten’, zegt Spiritus. Een ander nadeel van de hervorming is dat de regering nu aparte rekeningen wil gaan belasten. Dit zorgt ervoor dat beleggers een prikkel krijgen om meerdere rekeningen aan te houden om zo belasting te ontwijken.

België versus Nederland

Velen Belgen hebben het gevoel dat ze maar weinig terugkrijgen voor de belastingen die ze betalen. Spiritus zet hier zijn vraagtekens bij. Volgens hem krijgen Belgen veel meer terug van de overheid dan Nederlanders. ‘Gezondheidszorg en onderwijs zijn in België veel goedkoper, en de middenklasse kan ook nog rekenen op voordelen zoals goedkoop openbaar vervoer, dienstencheques en betaalbare kinderopvang. Als we zulke zaken duurder zouden maken, zouden we de belastingen wat kunnen laten zakken. Maar zulke voorstellen hoor ik nooit.’

Uitzonderingen op de vermogensbelasting

Het is wel voor iedereen duidelijk dat er in de Belgische vermogensbelasting veel uitzonderingen zijn, benoemt Spiritus. Hiervan zijn de meerwaarde van de verkoop van aandelen de huurinkomsten die niet worden belast, de bekendste. ‘Zulke uitzonderingen sturen het gedrag van mensen op een manier die economisch schadelijk is.’ Volgens Spiritus komt dit omdat mensen minder gaan investeren in obligaties en bedrijven die dividend uitkeren, want die worden namelijk wel belast. En als de huurinkomsten niet worden belast, dan gaan mensen meer in huurwoningen investeren in plaats van in productievere bedrijven.

Het ideale belastingstelsel

Volgens Spiritus zouden we onze belastingen kunnen heffen op een manier die economisch minder schadelijk is. ‘Alle inkomsten uit vermogens zou ik in een korf verzamelen en belasten tegen één tarief, of eventueel progressief met oplopende tarieven. En ik zou de daadwerkelijke winst die ze boeken belasten, en niet zoals in Nederland een belasting heffen op een fictieve rente die de vermogens zogezegd opleveren. Waarom? Omdat het rendement dat mensen uit hun vermogen halen erg kan verschillen.’ Volgens Spiritus zouden we Noorwegen als voorbeeld kunnen nemen. Daar belasten ze alle inkomsten uit arbeid tegen een progressief tarief, en alle vermogensinkomsten tegen een ander tarief.