Veranderlijk en meegaand: over de flexibiliteit van onze kennis

De kennis die mensen hebben opgeslagen in hun brein stelt hen in staat om taal te gebruiken, op een logische manier te handelen, dingen te onthouden en te redeneren. Mentale kennis blijkt echter enorm flexibel te zijn. Een mentale voorstelling wordt voortdurend aangepast aan de context waarin hij nodig is. Daarover spreekt prof. dr. Diane Pecher, bijzonder hoogleraar Psychologie, in het bijzonder cognitie en representies in haar oratie op vrijdag 1 februari aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.

Mensen hebben veel kennis over de wereld. Het gaat daarbij over alledaagse voorwerpen, zoals appel, hamer, activiteiten, zoals reizen, zingen, of begrippen, zoals gelijkheid, inspiratie.

Pecher bespreekt in haar rede wat er bekend is over de flexibiliteit van kennis. Daarnaast gaat zij in op de uitbreiding van deze kennis met onderzoek naar generalisatie en naar de oorzaak en preventie van stereotypen over mensen.

Uit onderzoek blijkt dat mentale kennis enorm flexibel is. Een mentale voorstelling wordt voortdurend aangepast aan de context waarin hij nodig is. Maar hoe ziet een mentale voorstelling van kennis er uit en hoe wordt die opgeroepen? Wie in de supermarkt appels wil kopen heeft een andere voorstelling van ‘appel’ dan iemand die een stuk appeltaart eet. Bovendien zorgt elke ervaring er weer voor dat er nieuwe kennis wordt opgeslagen en dit heeft ook weer invloed op daaropvolgende voorstellingen. Zo kan het woord appel de volgende keer een beeld van een glanzende nieuwe appel oproepen of juist de smaak van een gebakken appel.

Over Diane Pecher
Prof. dr. Diane Pecher werkt sinds 2002 bij het department Psychology, Education and Child Studies van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Zij studeerde af aan de Universiteit Utrecht (UU) in de cognitieve psychologie en kunstmatige intelligentie. Ze promoveerde in 1999 aan de Universiteit van Amsterdam bij promotor prof. dr. Jeroen G. W. Raaijmakers op het proefschrift Dynamics of Semantic Memory. Ze bekleedde postdoc functies aan de UU, University of California (Riverside), Emory University (Atlanta), en Indiana University Bloomington.