Wat maakt een stad vitaal?

VCC benaderde de stad als 'levend', wat betekent dat steden actief worden geproduceerd en ervaren door mensen, bedrijven, gemeenschappen, etc. VCC-onderzoekers, onder leiding van dr. Jose Nederhand, werken aan een special issue  in  het wetenschappelijke vakblad Cities dat zich zal richten op wat een stad vitaal maakt. Eerder dit jaar deed VCC een oproep voor papers waarop onderzoekers wereldwijd konden reageren. In de aanloop naar het special issue organiseerde VCC een paper workshop voor onderzoekers die een paper willen indienen. Deze papers werden viervoudig gecategoriseerd naar de kernthema’s voor het nummer: bottom-up initiatieven, macht, adaptief vermogen en 'leven’.

Tijdens de workshops werden de deelnemers voorzien van feedback en handvatten om hun onderzoek verder te ontwikkelen voor publicatie in het special issue, dat volledig open access zal zijn. De paper workshop was ook bedoeld om een gemeenschap van onderzoekers te creëren rond het onderwerp van de vitale stad. Het special issue in Cities is het resultaat van een position paper waarin acht VCC-onderzoekers gezamenlijk beschrijven wat er nodig is om een stad vitaal te maken en te houden.  

Relevante aspecten van een vitale stad vanuit verschillende oogpunten

Het onderwerp vitale steden spreekt onderzoekers  wereldwijd en afkomstig van een breed scala aan disciplines aan; van internationale stedenbouwkunde, milieuwetenschappen en architectuur, tot psychologie, sociologie en kunst- en cultuurstudies. Vijftig onderzoekers uit twintig verschillende landen en nationaliteiten namen deel aan de paper workshop; van de Filippijnen, Kenia en India tot Turkije, de Verenigde Staten en Noorwegen. 

Nederhand: "Vanwege de verschillende academische en internationale achtergronden van de deelnemers benoemden ze een breed spectrum van aspecten die een vitale stad definiëren.Iemand stelde voor om de toepassing van digitale technologieën te onderzoeken om de balans op te maken van en te voorzien in de behoeften van bewoners om een vitalere stedelijke omgeving te creëren. Een ander was van plan om de positie van ouderen met migratieachtergronden te onderzoeken om een (meer) leeftijdsvriendelijke stad te creëren. En een derde wilde de waarde van op de natuur gebaseerde structuren en processen onderzoeken, om een veerkrachtigere stad te bouwen door self-depence en self-care (zoals stadslandbouw en stadstuinen)."

Vitaliteit als 'energie in de stad'

De paper workshop bood veel inspiratie, diepgang en concrete vervolgstappen. Een interessante en gedeelde observatie was dat vitaliteit begrepen kon worden als "energie in de stad". Dat kan zowel positief (activisme, steun) als negatief (geweld, agressie) zijn. Deze energie kan worden gebruikt voor de emancipatie/actieve participatie van bewoners, met name degenen in een kwetsbare, verzwakte positie. Zelfs geweld of agressie kan erop wijzen dat er iets mis is dat moet worden aangepakt. Als deze negatieve energie kan worden omgedraaid, kan vitaliteit groeien omdat mensen in staat kunnen worden gesteld om schokken of ongunstige dynamieken te overwinnen.

Aan het einde van de paper workshop  vatten woordkunstenaar Wessel Klootwijk en graphic harvest designer Carlotta Cataldi de inhoud van de workshop samen in woord en beeld. Zo kregen de deelnemers een goed overzicht van de dag en werden ze geïnspireerd om de opbrengsten een stap verder te brengen.