Ruim de helft van de Nederlanders (55 procent) wil de huidige coronamaatregelen vasthouden tot eind februari, zonder versoepelingen rondom Kerst. Ongeveer evenveel mensen zeggen de huidige maatregelen mentaal nog langer dan een half jaar vol te houden. Dat wijst een representatief onderzoek uit van onder andere de TU Delft, Erasmus Universiteit Rotterdam en het RIVM.
"Het onderzoek duidt op draagvlak voor de huidige coronamaatregelen", zegt onderzoeker Niek Mouter van de TU Delft. "Wel zijn er grote verschillen tussen jongeren en ouderen." Van de 18- tot 24-jarigen zegt 45 procent het niet langer dan drie maanden vol te houden, in de groep van 25-34 jaar geldt dat voor een derde van de ondervraagden." Gemiddeld zegt iets meer dan de helft van de Nederlanders de situatie met alle huidige beperkingen mentaal langer dan een half jaar vol te houden. Mouter: "Jongeren hebben er relatief veel moeite mee als de huidige maatregelen lang blijven gelden. Een aanzienlijk deel van hen bijt nu liever door de zure appel heen met strengere maatregelen als er daarna sneller kan worden versoepeld."
Thuisquarantaine?
In het onderzoek werd een keuze geboden tussen een 'strenge' Kerst met de huidige maatregelen, en een 'vrijere' Kerst in combinatie met thuisquarantaine. Slechts 37 procent van de deelnemers vindt het een goed idee om tussen 15 en 25 december vrijwillig of verplicht in thuisquarantaine te gaan als dit daarna leidt tot meer vrijheden. De leeftijdsgroep 18-34 jaar heeft daarbij hele andere voorkeuren dan oudere Nederlanders: meer dan de helft van de jongeren ziet een thuisquarantaine tussen 15 en 25 december juist wél zitten. Versoepelen van de huidige maatregelen met Kerst zonder quarantaine daaraan voorafgaand, was geen keuzemogelijkheid in het onderzoek. Zo werd de vraag in het onderzoek gesteld:
Een nadeel van versoepelingen tijdens Kerst is dat het aantal besmettingen weer zal toenemen. Experts stellen drie mogelijkheden voor om een derde golf besmettingen te voorkomen. Naar welke mogelijkheid gaat uw voorkeur uit?
1. De huidige coronamaatregelen blijven voor iedereen nog tot eind februari van kracht. Geen versoepeling van de coronamaatregelen rond Kerst.
2. De huidige coronamaatregelen blijven voor iedereen nog tot eind februari van kracht. Mensen die Kerst met meer dan drie gasten willen vieren, gaan allemaal van 15 tot 25 december vrijwillig in thuisquarantaine.
3. Iedereen in Nederland gaat van 15 tot 25 december verplicht in thuisquarantaine. Het aantal gasten met Kerst wordt uitgebreid naar niet meer dan zes en vanaf begin januari kunnen de huidige coronamaatregelen verder versoepeld worden.
4. Het maakt mij niet uit wat de maatregelen zijn, ik ga mij er niet aan houden.
Onder jongeren is er dus veel steun voor een quarantaine in de tien dagen voor Kerst, zodat er meer dan drie gasten mogen aanschuiven bij het Kerstdiner. Bijna een kwart van de 18 tot 24-jarigen vindt zelfs een verplichte quarantaine voor heel Nederland een goed idee, als dat betekent dat er zes gasten mogen worden uitgenodigd en de maatregelen al kunnen versoepelen in januari. Morgen geven premier Mark Rutte en minister Hugo de Jonge meer duidelijkheid over de coronamaatregelen tijdens de feestdagen. Het advies om thuis niet meer dan drie gasten te ontvangen - zoals dat nu geldt - zal voor de Kerstdagen wellicht uitgebreid worden naar maximaal zes gasten. Maar het aantal besmettingen stijgt nu al zes dagen achtereen. Ernst Kuipers, voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg, riep vanmiddag op tot het vasthouden aan de huidige maatregelen, ook met de feestdagen.
Ziekenhuis
Ook pleiten experts voor maatregelen als het verlengen van de Kerstvakantie. Als er dan weer meer besmettingen zijn ná de feestdagen, zal de verspreiding in ieder geval minder zijn. Anderen pleiten juist voor strengere maatregelen voorafgaand aan Kerst, zodat er minder mensen besmet worden tijdens de feestdagen. Gemiddeld zegt 8 procent van de Nederlanders zich helemaal niet aan de maatregelen te gaan houden. Dat zijn naar schatting ruim 1 miljoen Nederlanders. Het percentage jongeren dat dit zegt is twee keer zo hoog: 15 procent van de 18-24 jarigen. Van diegenen schatten de meesten in niet in het ziekenhuis te zullen belanden na een besmetting. Meer mensen vinden de maatregelen eerder onvoldoende dan overdreven. Ook in de jonge groepen is er nog een flink deel dat eerder strengere maatregelen zou willen zien, dan versoepelingen. In alle leeftijdsgroepen is de groep die de maatregelen onvoldoende vindt tussen de 30 en 38 procent.
Hoofd boven water
Esther Metting, epidemioloog en gedragswetenschapper verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen, is ook docent. Ze was verbaasd dat nog 21 procent van de jongeren zegt dat ze de maatregelen langer dan drie maanden kunnen volhouden. "De maatregelen hebben vooral een grote impact op het dagelijks leven van jongeren. Ik kan me dus goed voorstellen dat een derde van hen zegt: ik houd het niet langer dan drie maanden meer vol. Met sommige studenten gaat het prima, maar anderen hebben moeite met hun motivatie en sommigen worden zelfs depressief." Uit het onderzoek blijkt verder dat er draagvlak is voor de huidige maatregelen: bijna de helft van de Nederlanders beoordeelt de reactie van de overheid op de coronacrisis als passend.
Dit artikel verscheen op 7 december op NOS Nieuwsuur.
- Professor
- Promovendus
