Student geeft vrouwelijke docent lagere cijfers

Op universiteiten spelen evaluaties van colleges een grote rol bij beslissingen over het aantrekken en de promotie van wetenschappelijk personeel. De beoordeling van iemands onderwijscapaciteit is niet alleen belangrijk, maar ook lastig. De meeste universitaire docenten, vooral jonge wetenschappers, moeten hun tijd verdelen tussen het lesgeven, het verrichten van onderzoek, management taken en het schrijven van voorstellen om geld in de wacht te slepen.

Tegen die achtergrond is het goed om te kijken hoe de evaluatie van de onderwijstaken wordt uitgevoerd. Dat deden Natascha Wagner, Matthias Rieger en Katherine Voorvelt van het International Institute of Social Studies (ISS) in Den Haag. Zij onderzochten 650 evaluaties van in totaal 272 vakken aan dit instituut van de Erasmus Universiteit Rotterdam.

Verschil tussen mannen en vrouwen
Het is niet de eerste keer dat onderzoekers de rol van sekse in studentbeoordelingen bestuderen. Normaal gesproken worden in evaluaties de gemiddelde onderwijsscores over verschillende cursussen vergeleken. Op het eerste gezicht is er dan geen verschil tussen de scores van vrouwelijke en mannelijke docenten. Maar vrouwelijke docenten geven vaak heel andere vakken dan mannen. Een evaluatie van een cursus statistiek is bijvoorbeeld niet te vergelijken met die van een cursus geschiedenis. Cursusinhoud en publiek zijn zeer verschillend.

Op het ISS is er echter een bijzondere situatie, zodat de uitkomsten beter vergeleken kunnen worden. Er is veelal sprake van 'co-teaching' van mannelijke en vrouwelijke docenten in hetzelfde vak. In het onderzoek is gebruik gemaakt van dit tamelijk unieke gegeven om de gender bias in onderwijsevaluaties te identificeren.

Bij het vergelijken van de resultaten voor eenzelfde cursus blijkt dat vrouwelijke docenten significant lagere beoordelingen krijgen. De onderzoekers hebben de evaluaties van verschillende vakken vergeleken en vonden, ondanks de verschillen in cursusinhoud en studentengroepen, steeds eenzelfde patroon. Vrouwen scoren in evaluaties lager dan hun mannelijke collega's, ook als er gecorrigeerd wordt voor andere effecten als leeftijd of de wetenschappelijke kwaliteit van de docenten (de impact van hun publicaties).

Volgens de ISS-onderzoekers is het geschatte effect aanzienlijk. Vrouwen hebben 11 procent minder kans om door te groeien naar het niveau van universitair hoofddocent. Op grond van de resultaten stellen de onderzoekers voor om sekse-vooroordelen uit de evaluaties te filteren om zo eerlijke loopbaankansen te creëren voor vrouwelijke docenten.

Op dinsdag 8 maart wordt internationale vrouwendag gevierd op de Erasmus Universiteit Rotterdam. 

Gender, Ethnicity and Teaching Evaluations: Evidence from Mixed Teaching Teams. ISS Working Paper No. 617, March 2016. Auteurs: Natascha Wagner, Matthias Rieger and Katherine Voorvelt. 2016.