Schijn bedriegt: succesvolle onderscheppingen van drugstransport slechts het topje van de ijsberg

Onderscheppingen hebben nauwelijks invloed

Roks beaamt dat de opsporing naar drugstransport in de afgelopen decennia is verbeterd, zo is het HARC-team (Hit And Run Cargo), een samenwerking tussen FIOD, de Douane, Politie en Justitie, meer dan twintig jaar geleden opgericht en worden er meer arrestaties verricht dan voorheen. Echter blijft het lastig om te schatten welk deel van het transport wordt onderschept: “Je weet niet wat je niet kan zien. De schattingen lopen uiteen van één tot tien procent.” De onderscheppingen lijken verder ook geen invloed te hebben op de markt: “Wat opvalt, is dat de zuiverheid van cocaïne op de markt is toegenomen. Dat duidt erop dat er genoeg beschikbaar is”, aldus Roks.

Een te laag risicoprofiel

Volgens Roks zou de straf voor het meewerken aan drugshandel verhoogd moeten worden. De mensen die de drugs na aankomst in Rotterdam uit de containers halen, worden als ze gepakt worden vaak laag beboet en staan na een aantal uur alweer op vrije voeten. Daardoor is het risico voor de handelaren laag. Ook de opsporingsdiensten hebben kritiek op deze lage straffen. “Zij wijzen naar Engeland waar hogere straffen worden opgelegd, en snappen niet waarom het geen verschil lijkt te maken of je 400 of 4000 kilo smokkelt", aldus Roks. De Eerste Kamer buigt zich op dit moment over een nieuwe wet die dat zou moeten verhelpen.

Nederland is drugsland #1

De belangrijkste reden dat Nederland zo veel drugstransport kent, is de geografische ligging en goede infrastructuur. De Rotterdamse haven is de toegangspoort van Europa en van oudsher heeft Rotterdam vaste transportlijnen: “Vanouds zijn er de fruittransporten vanuit Latijns-Amerika, dat zijn een soort buslijnen. De eerste stop vanuit dat continent is meestal Rotterdam. Voor de drugshandelaren is dat heel handig: de lijnen lagen er al”, zo stelt Roks bij Rijnmond. Als gevolg van de goede ligging is Rotterdam uitgegroeid tot een enorme haven en ook dat is in het voordeel van de criminelen, aangezien slechts een klein deel van de miljoenen containers die jaarlijks de haven binnenkomen wordt gecontroleerd.

Legalisering?

Drugscriminaliteit en het geweld dat hierbij komt kijken, is iets wat door overheden gecreëerd is, bijvoorbeeld door de war on drugs. Er gaan stemmen op om cocaïne te legaliseren opdat de overheid het gebruik ervan kan reguleren op een vergelijkbare wijze als bij tabak. De politiek is hier echter nog niet klaar voor; het CDA pleitte bijvoorbeeld recent nog: “We gaan nu doorpakken. We maken eens en voor altijd een einde aan de drugscriminaliteit in Nederland.” Echter is dit volgens Roks onhaalbaar: “De vraag naar drugs blijft, dat is een gegeven. Je kunt de drugshandel niet uitbannen, hooguit indammen.”