Samenwerken voor ontwikkeling

Onderzoek wijst uit dat de hulp het meest effectief is als de ontvanger zeggenschap heeft over de besteding ervan en zelf de uitvoering ter hand kan nemen. Het grootste deel van de Nederlandse ontwikkelingssamenwerking wordt echter bepaald en uitbesteed in Nederland zelf, bijvoorbeeld via 'trustfondsen' van de Wereldbank voor een specifiek thema, zoals basisonderwijs, of via Rijksdienst voor Ondernemend Nederland waar bedrijven subsidie kunnen krijgen als ze investeren in ontwikkelingslanden. Daardoor is er geen sprake van samenwerken met ontvangende overheden en vaak ook niet met andere donoren.

Een tweede probleem is dat Nederland, en ook veel andere westerse donoren, ontwikkelingssamenwerking steeds meer gebruiken als middel voor het bereiken van andere doelen, zoals het bevorderen van handel en het voorkómen van migratie en conflict. “Ook al is daarvoor geen wetenschappelijke basis”, geeft Dijkstra aan. Dit geldt in het bijzonder voor de combinatie hulp en handel. Het adagium “Doen waar Nederland goed in is” gaat lijnrecht in tegen wetenschappelijke inzichten over effectieve hulp. Het combineren van hulp en handel doet afbreuk aan de relevantie, de effectiviteit en de efficiëntie van ontwikkelingssamenwerking.    

Over Geske Dijkstra

Prof.dr. Geske Dijkstra (1956) is hoogleraar Bestuur en Mondiale Ontwikkeling (Governance and Global Development) aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Ze studeerde sociologie en economie aan de Rijksuniversiteit Groningen en promoveerde in 1988 aan die universiteit op een proefschrift over de gemengde economie van Nicaragua. In de jaren ’80 woonde en werkte ze enkele jaren in Midden-Amerika. Daarna bekleedde ze posities bij de Open Universiteit, de Universiteit Maastricht en het Institute of Social Studies in Den Haag. Vanaf 2000 is zij verbonden geweest aan de afdeling Bestuurskunde (nu departement Bestuurskunde en Sociologie) van Erasmus School of Social and Behavioural Sciences. Ze heeft altijd onderwijs en onderzoek gecombineerd met het uitvoeren van studies en evaluaties voor organisaties in de ontwikkelingssamenwerking. Ze heeft acht boeken en een groot aantal artikelen in wetenschappelijke tijdschriften gepubliceerd. Sinds 2011 is ze ‘associate editor’ van Feminist Economics.