De verschillende ambities uit het programma Erkennen & Waarderen worden breed gedragen door wetenschappers. Dit blijkt uit de resultaten van de eerste Erkennen & Waarderen cultuurbarometer die in het begin van 2024 is uitgevoerd onder wetenschappers van de instellingen die samenwerken in het landelijke programma Erkennen & Waarderen.
Zo worden het diversifiëren van de loopbaanpaden en de focus op kwaliteit (in plaats van kwantiteit) stevig onderschreven. Ook verwacht ruim de helft van de respondenten meer dan voorheen fundamentele keuzes te kunnen maken die passen bij hun voorkeuren, talenten en levensfase, en dat hun werk breder dan voorheen wordt gewaardeerd. Tegelijkertijd is er ook zeker nog veel te winnen en moeten we de ingezette koers voortzetten en de verandering zichtbaarder maken.
De huidige maatschappelijke uitdagingen vragen om multidisciplinaire samenwerking door wetenschappers met verschillende kwaliteiten. In het programma Erkennen & Waarderen werken Nederlandse universiteiten, universitair medische centra, onderzoeksinstituten en wetenschapsfinanciers sinds 2020 samen aan een nieuwe balans in het erkennen en waarderen van wetenschappelijk werk via het programma Erkennen & Waarderen. Vanuit Universiteiten van Nederland (UNL) en met alle deelnemende instellingen willen we ruimte geven aan de talenten van wetenschappers en die erkennen en waarderen. Ieder met een eigen focus op wetenschappelijk onderwijs, onderzoek, impact, patiëntenzorg of leiderschap (zie ook position paper 'Ruimte voor ieders talent'.
Resultaten op landelijk niveau
Met behulp van de Erkennen & Waarderen cultuurbarometer proberen we, als kennisinstellingen in Nederland, met elkaar de voortgang van het programma te volgen. Naast de bovengenoemde brede steun voor het programma, komen uit de cultuurbarometer ook enkele aandachtspunten naar voren. Zo geeft het merendeel van de respondenten aan dat ze op dit moment nog geen of weinig verandering ervaren als gevolg van het programma. Veranderingen in beleid worden het meest ervaren, veranderingen in het academische systeem en de cultuur het minste. Daarnaast maakt een grote groep respondenten zich juist zorgen dat het níet lukt om de ambities van het programma in de praktijk te brengen.
Verder valt op dat bijna een derde van de respondenten vreest dat een keuze voor een bepaald profiel de mobiliteit beperkt, zowel binnen Nederland als naar het buitenland. Hoewel alle aan Erkennen & Waarderen verbonden instellingen zich ervoor inzetten dat loopbaanpaden niet stoppen bij individuele instellingen, is er dus zeker nog werk te verzetten om dat ook zichtbaar te maken en te bewijzen. De inzichten uit de cultuurbarometer helpen de instellingen om het gesprek te voeren over wat er nog verder nodig is om dit voor elkaar te krijgen en om dit om te zetten in concrete acties.
Resultaten op instellingsniveau
Ook op het niveau van de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR; excl. Erasmus MC) is een analyse gemaakt en een rapportage opgesteld. De uitkomsten op het niveau van de EUR zijn grotendeels in lijn met de uitkomsten op landelijk niveau. Hoewel we als EUR blij zijn om te zien dat ook de academici binnen onze instelling het bredere programma Erkennen & Waarderen steunen, dat het merendeel van de academici al grotendeels of volledig bekend is met het programma en dat veel academici verwachten dat de realisatie van de ambities van het Erkennen & Waarderen programma een grotere kans creëert om keuzes te maken die passen bij hun voorkeuren, talenten en levensfase, is er zeker ruimte voor en noodzaak tot het verder zichtbaar en bespreekbaar maken van de cultuurverandering rondom Erkennen & Waarderen.
Zo valt het op dat relatief weinig academici die aan het begin van hun academische carrière staan (PhD., postdoc, en beginnend UD) de cultuurbarometer hebben ingevuld. Daardoor is het niet duidelijk hoe zij tegen de veranderingen aankijken terwijl juist zij mede onze toekomstige academie vormen. Daarnaast zien we dat meer dan de helft van de academici aangeven dat zij nooit of zelden met collega’s over Erkennen & Waarderen praten en dat er nauwelijks over Erkennen & Waarderen gecommuniceerd wordt door de instelling. Ook geven veel academici aan dat zij graag zien dat er meer aandacht komt in beoordelings- en evaluatiegesprekken voor andere, innovatieve en creatieve, vormen van output, de activiteiten in relatie tot onderwijs, teamspirit, leiderschap en open science, en dat er meer aandacht moet zijn voor ontwikkeling.
Natuurlijk zijn deze uitkomsten waardevol en geeft het ons enigszins zicht op hoe de cultuurverandering rondom Erkennen & Waarderen (nog niet) wordt ervaren. Belangrijker is echter om duidelijk te maken wat er met deze uitkomsten gedaan zal worden. Hieronder een eerste aanzet voor concrete vervolgstappen:
- Het thema Erkennen & Waarderen zal doorgezet worden binnen de organisatie. Daarbij is steeds meer aandacht voor het inbedden en zichtbaar maken van het gedachtengoed van Erkennen & Waarderen in het dagelijkse handelen binnen faculteiten en diensten (zoals HR).
- De uitkomsten van de cultuurbarometer op landelijke niveau en op het niveau van de EUR zullen gedeeld en besproken worden met de Rector en de decanen. Daarbij zal met name gekeken worden naar ‘wat gaat er goed’, ‘waar kunnen we van leren’ en ‘waar moeten we actief mee aan de slag’ (wat zijn de actiepunten).
- We zullen actief de verbinding zoeken met academici die aan het begin van hun academische carrière staan via de Graduate Schools en andere bestaande initiatieven. Daarbij gaan we graag met hen in gesprek om te kijken wat zij zien als kansen en uitdagingen.
- We zullen actief (blijven) inzetten op:
- Het bespreekbaar maken van Erkennen & Waarderen via interne communicatie en bijeenkomsten op centraal niveau en binnen de faculteiten. Daarbij zullen we expliciet aandacht genereren voor het belang van team samenwerking en gebruik maken van goede voorbeelden.
- Het zichtbaar maken van veranderingen die al in gang zijn gezet, zoals de verdere ontwikkeling en implementatie van gedifferentieerde loopbaanpaden op UD, UHD en Hoogleraar niveau binnen alle faculteiten en het gebruik van narratieven in promoties procedures en de jaarlijkse ontwikkel-cyclus.
Ruimte voor talent
"We zien dat de meeste wetenschappers zich gelukkig erkend en gewaardeerd voelen. Toch is er wat ons betreft een té grote groep wetenschappers die dat niet zo ervaart. Ook deze medewerkers verdienen waardering en ruimte voor hun talent. Dit motiveert ons om te blijven streven naar een cultuurverandering. En samen te zorgen dat verschillende bijdragen aan het wetenschappelijk onderwijs, onderzoek en het betrekken van de samenleving hierbij erkenning en waardering krijgen."
Kim Huijpen
Nationaal programmamanager Erkennen & Waarderen
In gesprek over de resultaten
In een speciale editie van het Erkennen & Waarderen e-magazine wordt verder ingegaan op de resultaten van de cultuurbarometer, met o.a. een duiding van de uitkomsten op landelijk niveau, interviews met wetenschappers en de link naar het volledige rapport.
Daarnaast zullen er de komende periode zowel landelijk als bij de deelnemende instellingen dialooggesprekken plaatsvinden om de resultaten van de cultuurbarometer te bespreken en vooruit te kijken hoe deze resultaten helpen in het verder vormgeven van het programma. Graag horen we daarbij ook jullie mening en daarom organiseert het landelijke programmateam op donderdag 29 augustus een openbare bijeenkomst in het Trippenhuis in Amsterdam. Aanmelden kan hier.
- Meer informatie
Als je vragen hebt, neem dan contact op met het EUR Erkennen & Waarderen programmateam via recognitionandrewards@eur.nl of met het nationale programmateam.
