Promotie Luís Carvalho op donderdag 24 januari 2013

Tijd en locatie

De promotie vindt plaats in de Senaatszaal van de Erasmus Universiteit Rotterdam (complex Woudestein) om 13.30 uur.

Over het proefschrift

Stadsbesturen overal ter wereld investeren in de ontwikkeling van kennislocaties als scienceparken, creatieve regio's en andere soorten 'hubs'. Kennislocaties vormen tegenwoordig een essentieel onderdeel van het landschap in veel steden over de hele wereld, en ze worden steeds belangrijker. In Europa en de Verenigde Staten worden leegstaande gebouwen en percelen herontwikkeld om een nieuwe, kennisgerelateerde functie te vervullen. In Azië worden volledige wijken uit het niets opgetrokken om tegemoet te komen aan de snelgroeiende behoefte van kennisintensieve sectoren.

Een aantal van deze locaties beschikt over krachtige innovatie- en bedrijfsecosystemen en leveren zodoende een bijdrage aan de economie van een stad en de bijbehorende regio. Andere lijken echter meer op 'bedrijfshotels' of 'hitech fantasieën'. Waarom is dat zo, en welke factoren spelen een rol bij groei en agglomeratie? Hoe belangrijk is het om je te specialiseren in een bepaalde bedrijfstak of een bepaald kennisgebied? Is het belangrijk voor innovatoren om zich in een dynamische, stedelijke omgeving te vestigen? En hoe belangrijk is het beheer van dergelijke locaties? Dit zijn belangrijke vragen voor besluitvormers die betrokken zijn bij het plannen van kennislocaties in steden.

In zijn proefschrift met de titel Kennislocaties in steden: Ontstaan en ontwikkelingsdynamiek bestudeert Luís Carvalho de ontwikkeling van kennislocaties. Hij stelt dat de stedelijke context (verschillende sectoren, instanties, beleidsvorming) waarbinnen kennislocaties ontstaan grotendeels bepalend zijn voor hun inrichting, en van invloed zijn op hun groei en agglomeratiepotentieel, maar deze niet volledig bepalen. Agglomeratie wordt geassocieerd met drie factoren die over het algemeen binnen de invloedssfeer van de beleidsbepalers vallen: de thematische specialisatie van de locatie; de kwaliteit van de ruimtelijke integratie in de stad en; de ondernemende eigenschappen van het managementteam. Deze factoren zijn van belang omdat ze bijdragen aan een bepaalde 'beeldvorming' van de locatie, maar ook, en niet minder belangrijk, aan het creëren van lokale netwerken en gemeenschappen van innovatoren.

Over Luís Carvalho

Luís Carvalho werd geboren en groeide op in Porto, Portugal. In 2002 sloot hij zijn bachelor-opleiding af met een Licenciatura (diploma voor 5-jarige opleiding) in economie aan de Universiteit van Porto. Zijn voornaamste studie-interesses liggen al geruime tijd op het gebied van economische ontwikkeling, groei en verandering, stedelijke en regionale economie en beleidsvoering. Na het behalen van zijn diploma heeft Luís gewerkt voor de afdeling Studies and Planning van de gemeente Porto. Hierna werkte hij tot 2007 als consulent bij Quaternaire Portugal aan de strategische planning van steden en regio's, en voerde evaluatiestudies van het beleid uit (namelijk EU-cohesiebeleid en structurele financiering). In 2004-2005 verhuisde Luís naar Rotterdam en behaalde hij zijn Master-diploma in Urban Management aan de Erasmus Universiteit Rotterdam (cum laude). Hier begon hij in september 2007 ook aan zijn doctoraalstudie.

Luís werkt momenteel bij RHV BV – Regionale Economie, Haven- en Vervoerseconomie – een werkmaatschappij van de Erasmus Universiteit Rotterdam die zich richt op onderzoek en opleiding. Sinds 2007 is hij ook betrokken bij het EURICUR (European Institute for Comparative Urban Research). Zijn belangrijkste onderzoeksinteresses liggen op het gebied van stedelijk-regionale ontwikkelingsstrategieën, plaatselijke economie en de geografie van kennis en innovatie.

Luís geeft regelmatig college en coördineert de onderwijsmodules in zijn specifieke vakgebied. De laatste jaren is hij betrokken geweest bij verschillende internationale onderzoeken in Europese, Latijns-Amerikaanse en Aziatische steden naar onderwerpen zoals 'de rol van productie in de nieuwe, stedelijke economie', 'regionale ontwikkelingen op weg naar de kenniseconomie', 'het creëren van kennislocaties in steden' en 'verankering van tijdelijke gebeurtenissen in de stedelijke economie'. Zijn onderzoek is, onder andere, internationaal gepubliceerd in twee boeken van de Routledge-serie: 'Cities and Regions' en in wetenschappelijke tijdschriften als European Planning Studies en Regional Studies.

Samenvatting 'Kennislocaties in steden: Ontstaan en ontwikkelingsdynamiek'

Dit proefschrift onderzoekt de ontwikkeling van kennislocaties: gebiedsgerichte initiatieven met het doel om kennisintensieve activiteiten te concentreren in een bepaald gebied of stadsdistrict (zoals technologieparken of creatieve fabrieken). Het gaat in op de hernieuwde interesse voor (en kwalitatieve veranderingen van) kennislocaties, ontstaan door een aantal sociale evoluties en ontwikkelt een theoretisch raamwerk om het ontstaan en de ontwikkeling van kennislocaties te verklaren. Het raamwerk draagt bij aan een betere onderbouwing van het onderzoek naar kennislocaties binnen de ruimtelijk-economische context en de dynamiek van de vestigingssteden en -regio’s.

De studie verkent ook de relatie tussen de kenmerken van een kennis locatie – de factoren Specialisatie, Stedelijk-ruimtelijke integratie en Management – en de agglomeratie uitkomsten. Het toont aan dat er talloze paden naar groei en concentratie zijn: geen enkele factor hoeft altijd aanwezig te zijn om dit op een bepaald moment te verklaren. Bovendien is het bewezen dat de drie factoren relevant zijn, maar op verschillende manieren, namelijk in de mate dat ze bijdragen aan imago vorming (geassocieerd met de identificatie van een concept) en de ontwikkeling van ecosystemen (geassocieerd met kennis deling tussen en lering van huurders). Deze processen bieden twee verschillende agglomeratiepaden. Hun interactie beïnvloedt de ontwikkeling van een kennislocatie in de loop der tijd, en uiteindelijk de relatie tussen de locatie en de ruimtelijk-economische context. De hierboven genoemde fenomenen zijn verkend met behulp van vier Europese case studies over kennislocaties met een gericht thema, te weten: audiovisueel, biotechnologie, design en digitale media.