Hoewel het gebruik van prestatiemeting in de gezondheidszorg sterk is toegenomen de afgelopen jaren, is er ook kritiek op de wens om alles kwantificeerbaar te maken. Hoeveel tijd een verpleegkundige heeft om een bed op te maken, de tevredenheid van patiënten of klanten over een behandeling of de marginale kosten van een bed in een ziekenhuis – het is allemaal ‘inzichtelijk’ te maken met prestatiemetingen. Dr. Hilco van Elten, dr. Sandra Sülz van Erasmus School of Health Policy & Management (ESHPM) en dr. Berend van der Kolk onderzochten of de manier waarop prestatiemetingen worden ingezet verband houdt met de uitkomsten ervan.
De trend om prestaties te meten, valt binnen de internationale trend om organisaties in de publieke sector meer ‘bedrijfsmatig’ aan te sturen: “New Public Management” (of: NPM). Sinds de jaren ’80 is onder de noemer van NPM een internationale trend ingezet van het ‘bedrijfsmatiger’ maken van de publieke sector. De publieke sector en het sociaal domein zouden meer gefocust moeten zijn op het behalen van concrete resultaten. Een dergelijke focus op prestaties zou de efficiëntie en effectiviteit van publieke sector organisaties zoals ziekenhuizen namelijk verhogen.
Prestatiemeting is wellicht één van de belangrijkste onderdelen van deze NPM-stroming. Eerdere studies suggereerden dat de wijze waarop prestatiemeting gebruikt wordt met name leidend is voor de effecten ervan. In recent gepubliceerd onderzoek hebben dr. Hilco van Elten en dr. Sandra Sülz (ESHPM) samen met dr. Berend van der Kolk (IE Business School, Madrid) onderzocht of de manier waarop de prestatiemeting werd ingezet verband hield met de positieve of negatieve uitkomsten ervan in ziekenhuizen. Hierbij is gekeken naar de kwaliteit van de zorgprocessen, de patiëntgerichtheid en empathie van de geleverde zorg, de efficiëntie en effectiviteit van de zorg, maar ook naar de werkcultuur binnen de afdeling.
Het vragenlijstonderzoek onder Nederlandse ziekenhuismanagers laat zien dat gerichtheid op cijfers weliswaar meer efficiëntie kan opleveren, maar ook de kwaliteit van de patiëntgerichte zorg doen afnemen. Een ‘lerende’ houding van managers ten aanzien van de prestatie-informatie draagt juist positief bij aan de collectieve werkcultuur en de kwaliteit van patiëntgerichte zorg.
Lees het volledige onderzoek hier.
