Parasitaire worminfecties in de toekomst minder goed te bestrijden

Een tijdige waarschuwing

‘We staan op een potentieel keerpunt waarop de eerste resistentie tegen wormbestrijding verwacht kan worden. Ons model moet een tijdige waarschuwing en stimulans voor de wetenschappelijke gemeenschap zijn om de bestrijding van worminfecties in de toekomst nog mogelijk te maken.’ Aan het woord is Luc Coffeng, universitair docent in Infectious Disease Control, afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg in het Erasmus MC. Met zijn onderzoeksgroep heeft hij een model ontwikkeld om de trends in medicijnresistentie te voorspellen. Hij maakt zich zorgen over de voorspellingen die daaruit komen.

Parasitaire worminfecties komen veel voor in ontwikkelingslanden, en vooral de soort die mensen binnenkrijgen via contact met menselijke ontlasting verontreinigde bodem (soil-transmitted helminths, STH). Ongeveer 1 miljard mensen wereldwijd zijn geïnfecteerd met STH. Zij kunnen lijden aan bloedverlies in de darm, ijzertekort en ondervoeding.

Toe aan verandering

Al decennia lang wordt de infectie bestreden door op grote schaal ontwormingsmedicijnen te verspreiden. In dit geval benzimidazolen, die gratis worden verstrekt door farmaceutische bedrijven.

In landen waar de parasieten veel voorkomen, krijgen kinderen op scholen jaarlijks een preventieve ontwormingspil, ongeacht of ze besmet zijn of niet. Deze aanpak is effectief gebleken in het terugdringen van het aantal ernstige infecties, maar heeft ook een groot nadeel: volgens het model van Coffeng en collega's kunnen wormen binnen dit decennium resistent worden tegen bestaande therapieën als de aanpak niet verandert.

Een simulatie die de toekomst voorspelt

In het model hebben Coffeng en collega’s alle bekende kennis en ervaring over resistentie in wormen bijeengebracht, uit zowel de menselijke als diergeneeskunde. Hij legt uit: ‘Daarmee hebben we een uitgebreid simulatiemodel gebouwd van gemeenschappen van mensen, met wormen in mensen, en vervolgens genen in de wormen. Met dat model simuleren we de verwachte trends in resistentie over de loop van 20 jaar, gegeven de huidige bestrijdingsstrategie tegen deze worminfecties.’

Volgens Coffeng is het nu aan de wetenschappelijke gemeenschap om andere strategieën tegen parasitaire worminfecties te ontwikkelen, en daarmee resistentie tegen antiworm-medicijnen te voorkomen. Hiervoor zijn betere toegang tot schoon water, sanitatie (zoals latrines) en hygiëne nodig. Als daarmee op den duur het aantal worminfecties is teruggedrongen, zullen er mogelijk toch nog nieuwe medicijnen nodig zijn om incidentele infecties te kunnen blijven behandelen.