Het lijkt een vaststaand gegeven. In een vieze straat laten mensen eerder vuil achter. In een schone omgeving is de drempel om rotzooi te maken groter. De gemeentereiniging moet dus vaak langskomen in vieze gebieden. Dan blijft het ook daar schoon. Toch wringt dat, vonden de gemeente Rotterdam en de Robert Dur, hoogleraar economie van prikkels en prestaties aan de Erasmus School of Economics. Samen met co-onderzoeker Ben Vollaard (Tilburg Law and Economics Center) geven zij een toelichting in dagblad Trouw, d.d. zaterdag 9 november 2013.
Maakt een overheid die te veel doet niet ook lui? Kunnen mensen zelf niet iets meer actie ondernemen om hun omgeving netjes te houden? Die vraag inspireerden Dur en Vollaard tot een ‘veldexperiment’ in een wijk in Rotterdam. Ze publiceerden de resultaten in het economenblad ESB. In Rotterdam kregen Dur en Vollaard de kans om drie maanden lang het vuil op straat te bestuderen. In een wijk bracht de gemeente de frequentie van schoonmaken drastisch terug. In een andere wijk bleef het aantal schoonmaakbeurten hetzelfde. 'Laat het uit de hand lopen en kijk of de burger de handschoen oppakt', aldus Dur. 'Als econoom vraag je je af of de burger misschien te veel gepamperd wordt.'