Onderzoek naar Europees terugkeerbeleid ontvangt 3.6 miljoen euro

De Europese Unie-lidstaten hebben verschillende initiatieven ontwikkeld om de samenwerking met derde landen inzake de terugkeer van illegale migranten te verbeteren. De meeste migranten die een terugkeerbesluit ontvangen, keren echter niet aantoonbaar terug naar het land van herkomst. Tegelijkertijd ondervinden deze migranten aanzienlijke moeilijkheden om hun verblijf te regulariseren. Daardoor verblijft een aanzienlijk aantal niet-terugkeerders in Europa in een kwetsbare positie. Beleidsmakers vrezen vaak dat er onder Europese burgers geen draagvlak is voor het aanbieden van alternatieven voor terugkeer aan niet-terugkeerders (zoals het aanbieden van werk- of studievergunningen). Beleidsmakers vrezen daarnaast dat dergelijke alternatieven meer illegale migratie aantrekken. Er is echter weinig wetenschappelijk bewijs dat dergelijke aannames ondersteunt.

Projectleider Arjen Leerkes "In dit project zullen we het perspectief van niet-EU-actoren centraal stellen. In het onderzoek zal onderzoek gedaan worden naar de ervaren legitimiteit van het Europese terugkeerbeleid, met name ook in de ogen van relevante partijen in herkomstlanden. Zo wordt gekeken hoe nationale en lokale autoriteiten, NGO's, terugkeerders en diasporagroepen het Europese terugkeerbeleid interpreteren en framen. Daarbij ligt de focus op Georgië, Irak, Niger, Nigeria en Turkije. Het onderzoek zal daarmee ook een forum zijn waar niet-EU-actoren hun stem kunnen laten horen over door de EU gedomineerde terugkeerovereenkomsten."

Publieke acceptatie van alternatieven voor terugkeer

FAiR zal nieuwe inzichten opleveren in de factoren die bepalen waarom irreguliere migranten al dan niet terugkeren naar hun land van herkomst. Tevens onderzoekt het de haalbaarheid van alternatieven voor het terugkeerbeleid. Met een grootschalige survey zal worden getest in hoeverre er in verschillende Europese landen draagvlak bestaat onder de bevolking om irreguliere migranten alternatieven voor terugkeer aan te bieden. Ook zullen de economische, politieke en humanitaire aspecten van de meest veelbelovende alternatieven worden bekeken. Deze resultaten zullen de beleidsmakers in Europa meer inzicht geven in de haalbaarheid en kosten van deze alternatieven.

Leerkes "Een van de doelstellingen van het project is daarnaast het ontwikkelen van een nieuwe index voor de Migrant Return Policy Index ('MIREX'). Die index zal helpen om de bestaande gegevens over terugkeer te verbeteren en om terugkeer en alternatieven voor terugkeerbeleid beter tussen landen te kunnen vergelijken".

Over FAiR

Samen met stakeholders binnen en buiten Europa verlegt FAiR kwantitatieve en kwalitatieve onderzoeksgrenzen. Daarbij ligt de focus op 5 niet-EU+ landen (Georgië, Irak, Niger, Nigeria, Turkije) en 5 EU + landen (Duitsland, Italië, Noorwegen, Polen, Zwitserland).
FAiR is een multidisciplinair consortium van academische, publieke, private en niet-gouvernementele organisaties. Overheids- en niet-gouvernementele stakeholders zullen worden betrokken bij het onderzoek, wat het effectbereik van het project zal vergroten.
De Europese Commissie heeft een subsidie van 3 miljoen toegekend om het FAiR-project uit te voeren in het kader van het Horizon Europe-programma " "Culture, creativity and inclusive society" in antwoord op de call "Return and readmission of irregular migrants in the EU". Zwitserland heeft daarnaast 0,6 miljoen subsidie beschikbaar gesteld uit eigen middelen.

Het FAiR consortium

Het FAiR-consortium bestaat uit de Erasmus Universiteit Rotterdam (coördinator), de Universiteit van Genève, Samuel Hall, de Poolse Academie van Wetenschappen, de Universiteit van Milaan, de Universiteit voor Voortgezet Onderwijs Krems, het International Centre for Migration Policy Development (ICMPD), Koç University, Migration Policy Group (MPG), het Platform for International Cooperation on Undocumented Migrants (PICUM) en de Foundation for Access to Rights (FAR).