#MeTooAcademia - seksuele intimidatie op de universiteit

Bovenstaande is een van de vele ervaringsverhalen die vrouwelijke wetenschappers delen op de site Athenas Angels. Ze vormden, samen met voorvallen van seksuele intimidatie vanuit de Erasmus Universiteit de basis van de voorstelling The Learning Curve. De voorstelling is een initiatief van Professor Liesbet van Zoonen, decaan van de Erasmus Graduate School of Social Sciences and the Humanities. Het Acteursgenootschap speelt aanstaande vrijdag in het Erasmus Paviljoen gevallen na van intimidatie in de academische wereld, allemaal gebaseerd op echte ervaringen aan de Erasmus Universiteit en andere universiteiten. Van Zoonen vertelt hoe zij op dit idee kwam.

Van Zoonen: ‘Als je weet hoe #MeToo in elkaar zit, en je weet dat seksuele intimidatie en grensoverschrijdend gedrag voorkomt in de wereld van cultuur, sport en politiek, waarom zou het dan niet binnen de academische wereld voorkomen? Onze PhD-kandidaten zijn typisch in een positie waarin ze in een onacceptabele situatie terecht kunnen komen. De machtsverhoudingen zijn namelijk behoorlijk scheef. Ik kan niet zeggen hoe veel gevallen van seksuele intimidatie er jaarlijks zijn aan onze universiteit, maar één is er al een te veel. En van vrouwelijke collega’s weet ik dat er klachten zijn. Dat is voor mij de reden geweest om deze voorstelling te laten spelen.’

Vertrouwenspersonen

De Erasmus Universiteit heeft twee vertrouwenspersonen waar grensoverschrijdend gedrag gemeld kan worden. Is dat niet al een stap in de goede richting? Van Zoonen: ’Het is goed dat ze er zijn, maar er moet ook een decaan zijn die na de melding optreedt. Iemand die van mening is dat de overtreding ernstig genoeg is om er consequenties aan te verbinden. Daarnaast moet je als universiteit een veilige sfeer creëren.’

Waarom is die sfeer niet veilig? ‘Vanwege die krankzinnige competitie. Iedereen moet excellent onderzoek doen. Het is alsof iedereen aan topsport doet. In Engeland, waar ik een tijd heb gewerkt, hanteren ze heel duidelijke criteria op basis waarvan je bevorderd wordt. Hier bestaan die harde criteria niet. Aan Nederlandse universiteiten ga je naar een volgende rang op basis van wie je kent, of je goed in het team past of hoe veel geld je hebt binnengehaald. Dat er hier aan de Erasmus Universiteit zo weinig vrouwen werken - nog minder dan aan de technische universiteiten - is op zich al niet oké. Daarmee creëer je geen sfeer waarin je makkelijk praat over seksuele intimidatie en grensoverschrijdend gedrag.’

Bespreekbaar

Wat verwacht u van de voorstelling? ‘Ik wil vrouwen laten zien dat ze niet de enige zijn die dit overkomt. Ik wil het bespreekbaar maken en ik wil ze laten zien waar ze terecht kunnen als het ze overkomt. Ik wil niet dat grensoverschrijdend gedrag onzichtbaar blijft. Ik begrijp ook dat één voorstelling de wereld niet zal veranderen. Dat gebeurt alleen als de decanen van de verschillende faculteiten zich ook uitspreken, en de Diversity Office. Ik hoop dat mensen zich er van bewust worden dat #MeToo iedereen raakt. Het aantal mensen dat slachtoffer is, is veel kleiner dan het aantal mensen dat erbij staat en het ziet gebeuren. Foute grappen, een hand op een ongepaste plaats, daar moet je iets van zeggen als je het ziet. Een veilige sfeer creëer je met elkaar.'