Max Koedood studeerde filosofie aan de Erasmus Universiteit, spreekt zes verschillende talen en schreef het boek ‘Nieuw in Rotterdam’, een roman speciaal bedoeld voor expats die de Nederlandse taal willen leren. Na verschillende omzwervingen over de wereld, woont Koedood tegenwoordig in het Spaanse Sevilla en geeft hij online taallessen aan beginnende en gevorderde sprekers. Wat beweegt hem en wat hoopt hij nog te bereiken?
Voor hij filosofie ging doen, deed Koedood een jaar lang de lerarenopleiding Nederlands. Hij kwam erachter dat hij wel heel graag leraar wilde zijn, maar dat hij die opleiding niet per se af wilde maken. “Het voelde een beetje alsof ik in havo 6 zat, het was te praktisch voor mij. Daarom besloot ik om filosofie te gaan doen, dat voelde meer als studeren. Ik herinner me de eerste dag op de Erasmus-universiteit nog goed: Als je filosoof wilt worden, dan moet je elke week een nieuw boek lezen en dat moet je je hele leven volhouden, zei professor Ger Groot tegen ons. Een advies dat me enorm inspireerde. Het is me niet helemaal gelukt, maar ik ben vanaf toen wel veel meer gaan lezen.”
Omdat hij naast zijn studie nog tijd over had, gaf hij parttime Nederlands op een middelbare school in Leiden. Zonder lesbevoegdheid en met maar vijf uur leservaring. “Mijn eerste les was… niet heel goed. Maar het lesgeven beviel me wel enorm. De momenten waarop je ziet: Hé, ik heb deze persoon echt iets bijgebracht. Die zijn het allermooiste. Ik geef tegenwoordig taallessen, dus het leraarschap is nooit weggeweest.”
Taal en filosofie
Zijn interesse voor filosofie is nauw verbonden met zijn liefde voor taal, vertelt hij. “In een van de allereerste werkcolleges zei een tutor tegen me: Ik raad je aan om je te verdiepen in taal. In filosofie werk je met concepten en die concepten moet je heel helder hebben. Als twee woorden bijvoorbeeld bijna dezelfde betekenis hebben, dan moet je precies uit kunnen leggen wat de verschillen zijn. Taal is het belangrijkste en eigenlijk enige instrument dat je als filosoof hebt.”
Tijdens zijn masters in Leuven bestudeerde Koedood Wittgensteins Philosophische Untersuchungen. Wittgensteins ideeën over taal passen goed bij zijn ideeën over taalonderwijs: “Waar woorden in de Tractatus nog namen voor dingen zijn waarmee de wereld als het ware één op één wordt beschreven, wordt die betekenis in de Untersuchungen veel meer door de communicatieve waarde bepaald. Dat betekent dat je een taal niet één op één kunt vertalen met bijvoorbeeld een woordenboek, maar dat je ook dingen als cultuur en context moet begrijpen om de betekenis te achterhalen.”
Precies dat inzicht is het startpunt van de methode die Koedood in zijn boek gebruikt. Het gaat erom dat beginnende sprekers de woorden en structuren in zijn verhalen kunnen begrijpen op een ‘natuurlijke’ manier in plaats van via woordenlijsten, definities of vertalingen. “Dan is de communicatie geslaagd en heb ik me aan de natuur van de taal gehouden.”
Nieuw in Rotterdam
Het idee om een taalmethode te ontwikkelen had een aanloop en een aanleiding. “De aanloop was dat ik een Spaans meisje leerde kennen in Leuven en daarom Spaans ging leren. Na mijn studie vertrok ik naar de Canarische Eilanden, waar ik ging werken als entertainer in een hotel. Gewoon om iets totaal anders te doen dan in mijn hoofd zitten. Er kwamen daar voornamelijk Duitsers en om met hen te kunnen communiceren, moest ik Duits spreken. Ik was nu dus ineens twee talen tegelijk aan het leren."
“Vervolgens ging ik, om nog nog verder uit mijn hoofd en in mijn lichaam te komen, in een yoga retreat werken. Precies op dat moment brak de coronapandemie uit. De medewerkers van het yogacentrum, voornamelijk jonge vrouwen uit Guatemala, zaten nu ineens zonder werk. Ik dacht: waarom zou ik ze geen Engels gaan onderwijzen? Omdat we geen boeken hadden, ben ik toen mijn eigen verhaaltjes gaan schrijven. Dat werkte goed en ik dacht heel arrogant: eigenlijk zijn deze verhalen veel leuker dan die je doorgaans in tekstboeken vindt. Waarom zou ik er niet een hele novelle van maken, die net als die tekstboeken steeds moeilijker en complexer wordt? Dan heb je het beste van twee werelden.”
Terug in Nederland ging hij aan de slag en het resultaat is ‘Nieuw in Rotterdam’. Het boek is bedoeld voor expats en gaat ook over expats. Als lezer maak je mee hoe de hoofdpersonen integreren in de Nederlandse taal en cultuur, terwijl de taal zelf steeds rijker en complexer wordt. “De eerste druk is inmiddels uitverkocht en binnenkort verschijnt de Belgische editie, die zich afspeelt in Antwerpen. We zijn zelfs al bezig met Spaanse en Duitse versies!”
Leesplezier is het allerbelangrijkst
Met zijn werk wil Koedood graag de kracht van het lezen weer groot maken. “In het basisonderwijs wordt bijvoorbeeld heel erg ingezet op begrijpend lezen, maar dat is helemaal niet belangrijk. Leesplezier is veel belangrijker en dan komt de rest vanzelf. Voor kinderen is het beter om drie leuke boeken te lezen dan drie teksten tot op het bot te analyseren. Ik hoop dat de ‘natuurlijk methode’ van talen leren - waarvan de basis overigens werd gelegd door de Amerikaanse linguïst Stephen Krashen - nog groter wordt dan hij nu al is. Het is de leukste én makkelijkste manier om je een taal eigen te maken. Taal ligt ten grondslag aan onze identiteit en onze cultuur en ik vind het heel belangrijk dat we elkaar beter gaan begrijpen. Ik ben sinds kort Perzisch aan het leren en ik merk dat ik me direct meer verbonden voel met mensen uit Iran of Afghanistan. En dat is heel mooi en waardevol, vind ik. Zeker in deze gepolariseerde tijd.”
Meer informatie
Meer weten over Max Koedood en zijn natuurlijke lesmethode? Kijk dan op zijn website
