Voor een goede ordening van markten in de gezondheidszorg is het belangrijk dat marktwerking en overheidsingrijpen hand in hand gaan. Vrije marktwerking is louter een theoretisch ideaalbeeld. Dat stelt prof. dr. Marco Varkevisser in zijn oratie over marktordening in de gezondheidszorg. Op zoek naar de juiste balans pleit hij onder andere voor strikte handhaving van de regels voor eerlijke concurrentie, meer ruimte voor zorgverzekeraars bij de vergoeding van niet-gecontracteerde zorg en het onder voorwaarden toestaan van winstuitkering door ziekenhuizen. Varkevisser aanvaardt op vrijdag 18 januari 2019 het ambt van bijzonder hoogleraar Marktordening in de Gezondheidszorg bij Erasmus School of Health Policy & Management (ESHPM) vanwege het Erasmus Trustfonds.
In Nederland en tal van andere landen wordt voor de afstemming van vraag en aanbod van zorg niet langer vertrouwd op gedetailleerde aanbod- en prijsregulering door de overheid, maar wordt gebruik gemaakt van marktprikkels. Onderlinge concurrentie speelt een steeds belangrijkere rol. Marktwerking is een middel om te komen tot betere zorg tegen de juiste prijs. De zorg is echter geen gewone markt. Marktwerking in de gezondheidszorg is dan ook geen wondermiddel tegen alle kwalen, aldus de nieuwe hoogleraar. Bij verkeerd gebruik brengt het zelfs serieuze risico’s met zich mee: “Soms is marktwerking het juiste medicijn en soms ook juist niet. Helaas is strakke regulering van de gezondheidszorg evenmin zonder problemen.”
Marktordening in de gezondheidszorg is dus verre van eenvoudig: “Er is sprake van een complexe zoektocht naar de juiste balans tussen marktwerking en overheidsingrijpen. Deze sluiten elkaar niet uit, maar dienen hand in hand te gaan.” In het Nederlandse zorgstelsel is daarom gekozen voor gereguleerde marktwerking. Vanuit dat perspectief staat Varkevisser in zijn oratie uitgebreid stil bij drie actuele beleidsthema’s.
Toezicht op ziekenhuisfusies
Allereerst gaat hij in op het belang van effectief toezicht op eerlijke concurrentie. Helaas heeft de mededingingsautoriteit gedurende de afgelopen vijftien jaar bij een flink aantal
ziekenhuisfusies het licht te gemakkelijk op groen gezet. Misbruik van regionale machtsposities ligt hierdoor op de loer.
Beïnvloeding van keuzegedrag
Ook benadrukt Varkevisser dat zorgverzekeraars het keuzegedrag van hun verzekerden moeten kunnen beïnvloeden. Bijvoorbeeld via een lagere vergoeding van niet-gecontracteerde zorg. Verzekeraars staan in de contractonderhandelingen met zorgaanbieders namelijk sterker wanneer zij hen in ruil voor gunstige contractvoorwaarden meer patiënten kunnen toezeggen.
Faillissementen & winstuitkering
Tot slot bespreekt hij dat zorgaanbieders in het geval van tekortschietende prestaties, verkeerde investeringen en/of mismanagement failliet moeten kunnen gaan. Om onnodige financiële problemen te voorkomen, is het verstandig om het huidige verbod op winstuitkering voor ziekenhuizen onder de juiste voorwaarden los te laten.
- Professor
- Meer informatie
Patricia Kemp, afdeling Marketing & Communicatie ESHPM: T (010) 408 8878 E communicatie@eshpm.eur.nl
- Gerelateerde content
