Laat wetenschappers een stap naar voren doen

De wensenlijst is inmiddels wel bekend voor een duurzame toekomst waarin alle Nederlanders een eerlijke kans krijgen, de overheid rechtvaardig met alle burgers omgaat en bedrijven maatschappelijk verantwoord ondernemen. Afgelopen jaar verschenen verkiezingsprogramma’s, er liggen klimaatakkoorden, een Green Deal en voorstellen voor pensioenen en werkzekerheid. In het formatieproces zijn vele analyses op tafel gelegd door de planbureaus, de SER, Nationale Ombudsman, Raad van State, Algemene Rekenkamer, het bedrijfsleven en inmiddels twee informateurs. Als we het zo bekijken, oogt het paradoxaal dat als het gaat om de visie op onze toekomstige samenleving het formatieproces zoveel inhoudelijke leegte uitstraalt.

Gelukkig is nadenken over een betere wereld niet voorbehouden aan de politiek. De wetenschap kan (en moet) hierbij een partner zijn. De opening van het academisch jaar komende maandag is een goede gelegenheid om wat langer bij de rol van de wetenschap stil te staan. De politiek kan vele wensen hebben, bedrijven vele belangen nastreven en burgers tal van meningen etaleren, maar de wetenschap is onmisbaar voor onze reality check. Bovendien heeft ons land de laatste jaren genoeg onuitvoerbaar beleid voorbij zien komen. Het zijn de wetenschappers die verbinding kunnen leggen tussen wens en werkelijkheid. Door terug te blikken op wat we leren van het verleden, de huidige stand van het land te bestuderen en door te verkennen wat beter kan werken en vooruitgang kan brengen.

Een nieuw sociaal contract

De informatie die nu op de formatietafel ligt, gaat over verbeteringen in onze publieke dienstverlening zoals betere toegang tot zorg en onderwijs, modern economisch structuurbeleid, duurzaam ondernemerschap, werkzekerheid en onze eigen verantwoordelijkheid voor de oude dag en elkaar. De rode draad: streven naar een meer inclusieve samenleving, een duurzame economie en een meer rechtvaardige overheid. Bij elkaar opgeteld is dit in feite een nieuw sociaal contract. In het publiek debat is de discussie hierover verengd tot de relatie tussen overheid en burgers, wat in het licht van de toeslagenaffaire terecht en begrijpelijk is. Maar het thema is breder dan dat. Het sociaal contract gaat over alle rollen en verantwoordelijkheden van overheden, burgers, instellingen en bedrijven voor welvaart, welzijn en leefomgeving. En de wetenschap is in dit contract een belangrijke partij.

Lees het volledige artikel op de website van het Financieel Dagblad.