‘Laat mensen zelf betalen voor nieuwe medische technologie’

Voor zijn proefschrift ‘Private Expenditure on Health and Voluntary Private Health Insurance’ onderzocht Calcoen onder andere de toegang tot nieuwe gezondheidstechnologie in Nederland en België, en de private uitgaven van patiënten daarvoor. Zijn onderzoek wijst op opmerkelijke verschillen tussen beide landen.

Nieuwe gezondheidstechnologie die nog niet wordt vergoed door de ziektekostenverzekering is alleen toegankelijk voor patiënten die in staat en bereid zijn om deze uit eigen zak (‘out-of-pocket’) te betalen. In België zijn dergelijke ‘out-of-pocket’ betalingen aanvaard en een wijdverspreide praktijk, in Nederland niet.

Toegang tot zorg

Piet Calcoen stelt dat het toelaten van ‘out-of-pocket’ betalingen voor nieuwe gezondheidstechnologie gevolgen heeft voor de patiënt. Het leidt tot een grotere toegankelijkheid van nieuwe technologie voor hen die het kunnen en willen betalen. Maar tegelijkertijd heeft het daardoor een negatief effect op de gelijke toegang tot zorg.

De ESHPM-promovendus pleit ervoor dat private toegang tot nieuwe gezondheidstechnologie niet onmogelijk gemaakt mag worden. Het toelaten van zelf betalen voor nieuwe technologie bevordert vrije keuze en transparantie, aldus Calcoen.

Prothese

Zo zijn in Belgische ziekenhuizen lijsten beschikbaar van medische goederen en diensten die niet worden vergoed door de basisverzekering. Deze zijn alleen beschikbaar indien ze volledig door de patiënt zelf of diens aanvullende hospitalisatieverzekering worden betaald, bijvoorbeeld bepaalde labtesten of een nieuw type heupprothese.

Zo is de cervicale intervertebrale discusprothese, die geplaatst wordt in de nek bij ernstige slijtage van de tussenwervelschijf, niet toegankelijk voor Nederlandse patiënten. In België wordt deze prothese weliswaar niet vergoed door de basisverzekering, maar ze wordt er wel aangeboden aan patiënten die ze zelf kunnen betalen. In de VS wordt deze techniek standaard gedekt door grote verzekeraars.

Naar België voor bloedtest

Een ander voorbeeld is de niet-invasieve prenatale test (NIPT), die het risico op het syndroom van Down opspoort in het bloed van zwangere vrouwen. Tot en met maart 2017 was deze test in Nederland alleen beschikbaar in geval van een verhoogd risico. Het gevolg was dat heel veel zwangere vrouwen de NIPT lieten uitvoeren in België. Daar werd de NIPT niet vergoed door de basisverzekering, maar was wel vrij toegankelijk - mits zelf betaald.

In de Europese Unie vormen private uitgaven gemiddeld 21 procent van de totale uitgaven voor gezondheidszorg. Driekwart van de private uitgaven voor gezondheidszorg wordt ‘out-of-pocket’ gefinancierd. Private, aanvullende ziektekostenverzekeringen beslaan slechts 5 procent van alle gezondheidsuitgaven in de EU.