KidsRights Index 2020: Kinderrechten wereldwijd onder druk door coronacrisis

Hieruit blijkt onder andere dat landen te weinig budget alloceren voor kinderrechten – specifiek op domeinen als bescherming, gezondheid en onderwijs. Met de economische gevolgen van de coronacrisis is de verwachting dat dit zal verslechteren. ‘Extra aandacht voor kinderrechten is meer dan ooit nodig. Zolang het voor overheden alle hens aan dek is om de gezondheidszorg en economie op peil te houden, is het echter de vraag of die aandacht er ook komt. Op korte, maar vooral ook op lange termijn kan dat rampzalig zijn’, waarschuwt Dullaert.

Niet alleen de economische gevolgen, maar ook de maatregelen die overheden nemen om de uitbraak van COVID-19 in te dammen, hebben op veel kinderen desastreuze impact. Scholen zijn in 188 landen gesloten, met invloed op meer dan 1,5 miljard kinderen en jongeren en leidde in 143 landen ook tot een stop van schoolmaaltijden: voeding waar veel kinderen uit arme families van afhankelijk zijn.

Onderzoek vanuit overheid voor de veiligheid van verdwenen kinderen hard nodig

Zo ziet KidsRights ook dat thuisonderwijs voornamelijk positief uitpakt voor kinderen met hoogopgeleide ouders en daardoor tot meer ongelijkheid leidt bij kinderen die deze privileges niet hebben. Zo is er door de zelf isolatie en quarantainemaatregelen een verhoogd risico ontstaan op huiselijk geweld tegen kinderen en vrouwen. Ook in Nederland, waar de lockdown er bijvoorbeeld voor heeft gezorgd dat duizenden kwetsbare basisschoolleerlingen uit beeld zijn geraakt.  ‘Als de overheid dit vervolgens niet als een veiligheidsissue bestempeld, vraag je je af of de ernst van de zaak wel helemaal doordringt’, zegt Dullaert. Daarom roept KidsRights de overheid op om zo snel mogelijk een veiligheidsonderzoek uit te voeren, ook ter voorkoming dat deze kinderen bij een eventuele tweede golf weer van de radar verdwijnen.

Op andere gebieden is de nood eveneens hoog. De ongekende druk op de gezondheidszorg wereldwijd zorgt voor een stop van vaccinatieprogramma’s voor ziektes als malaria en polio in diverse regio’s, wat honderdduizenden additionele kinderdoden in vergelijking met de situatie voor de pandemie tot gevolg zal hebben. Voorzorgsmaatregelen tegen besmetting bij kinderen in jeugddetentie staat veelal gelijk aan eenzame opsluiting, met gevolgen voor hun geestelijke gezondheid. ‘Regels schieten hun doel voorbij, bijvoorbeeld wanneer ouders hun kinderen met een beperking zeven weken lang niet kunnen zien’, aldus Dullaert.

Discriminatie van kinderen is een wereldwijd probleem, voornamelijk voor meisjes

De KidsRights Index laat ook verontrustende cijfers zien bij het domein ‘discriminatie’, een van algemene beginselen van het Kinderrechtenverdrag van de VN. Het rapport waarschuwt dat de discriminatie van meisjes wereldwijd een grote zorg blijft. In 91 van de 182 onderzochte landen hebben meisjes niet dezelfde rechten als jongens, onder meer op het gebied van erfrechten, toegang tot onderwijs en ongelijkheid in wetten.

Australië is in de KidsRights Index van plaats 19 naar 135 gezakt, wat te wijten valt aan de behandeling van asielzoekers, vluchtelingen en migranten en de discriminatie van onder meer Aboriginal-kinderen. De discriminatie en stigmatisering van bijvoorbeeld Roma-kinderen in het Verenigd Koninkrijk levert het land mede een 169ste plek op. Een positieve vermelding in de Index is er voor Italië, dat op vier van de vijf domeinen flinke vooruitgang heeft geboekt, onder meer door sterk verbeterde wetgeving. Toch presteren ook zij slecht op het gebied van discriminatie. Het Kinderrechtencomité heeft zelfs expliciet melding gemaakt van lastercampagnes tegen organisaties die migranten, waaronder kinderen, zoeken en redden op de Middellandse Zee.

IJsland aan kop, Nederland op plek zes

In de rangschikking van de KidsRights Index 2020 staat IJsland bovenaan als het land waar kinderrechten het beste zijn gewaarborgd, gevolgd door Zwitserland en Finland. Nederland is op de zesde plek te vinden. Dit is met name te danken aan goede scores in de domeinen ‘leven’, ‘onderwijs’ en ‘bescherming’. In het domein dat weegt in hoeverre landen een ‘gunstig klimaat scheppen’ om kinderrechten te garanderen, scoort Nederland met een plek buiten de top-50 het laagst van alle domeinen. Met name de gevolgen van bezuinigingsmaatregelen voor minimagezinnen en het aantal kinderen dat in armoede leeft, zorgen voor een kritische noot. Onderaan de Index staan Tsjaad, Afghanistan en Sierra Leone. Grote zorgen zijn er daarnaast over de gevolgen van de aanhoudende instabiliteit in landen als Syrië en Venezuela op de realisatie van de kinderrechten.