Jan Rath benoemd op Van Doorn wisselleerstoel

Jan Rath is thans hoogleraar ‘Sociologie, in het bijzonder de studie der stad en haar etnische en culturele verscheidenheid’ aan de Universiteit van Amsterdam. Rath doet onderzoek naar de integratie van migranten in steden, waarbij de politieke en economische dimensies zijn bijzondere interesse hebben. Zijn aandacht gaat vooral uit naar het zelfstandig ondernemerschap van migranten en hun inbedding in en impact op sectoren en buurten in vergelijkend perspectief. Meer recent legt hij zich toe op de ontwikkeling van bedrijfjes die eerst en vooral nieuwe middenklassers bedienen. “Rath is een succesvol en productief onderzoeker en maakt nadrukkelijk de verbinding tussen academisch onderzoek en maatschappelijke problemen,” zegt prof. Romke van der Veen (EUR), voorzitter van het curatorium van de leerstoel. “Zijn werk sluit daarmee goed aan bij de stijl en werkwijze van Van Doorn.”

Bij NIAS-KNAW zal Rath onderzoek doen naar het verband tussen voorzieningen, culturele consumptie en stedelijkheid. De opkomst van hippige plekken van consumptie—de koffiebars, craft beer breweries en yoga studio’s—kunnen vooral in gentrificerende buurten nieuwe impulsen geven aan, wat wordt genoemd, de urban commons. Ze hebben grote invloed op de identiteit, life style en sociale inbedding van met name jonge middenklassers, maar roepen tegelijkertijd vragen op naar de samenhang van deze ‘bakfietsbuurten’. Het risico bestaat dat deze voorzieningen, van harte aangejaagd door gemeenten en woningcorporaties, eerder zorgen voor een verdere uitholling van gemeenschappelijke banden, gelijke kansen en het recht op de stad. Deze problematiek spreekt in zekere zin tot het werk over buurten van Van Doorn. In 1955 schreef hij al dat de buitensporige (politieke) zorg voor lokale gemeenschappen en identiteiten—iets dat destijds vanzelf sprak—misplaatst en eenzijdig was, simpelweg omdat verbindingen en identiteiten niet of niet per se ruimtelijk geworteld hoeven te zijn. Of een alternatief perspectief op de buurt fundamenteel beter is, is voorwerp van nader onderzoek.

Bij de ESSB geeft Rath enkele masterclasses en seminars en zal hij werken met promovendi van de Erasmus Graduate School of Social Sciences and the Humanities.

Over Jan Rath

Prof. Dr. Jan Rath is hoogleraar ‘Sociologie, in het bijzonder de studie der stad en haar etnische en culturele verscheidenheid’ aan de Universiteit van Amsterdam, en lid van het Amsterdam Institute for Social Science Research (AISSR). Daarbinnen is hij vooral actief in het Center for Urban Studies (CUS) en het Institute for Migration and Ethnic Studies (IMES). Rath is voorts Research Fellow aan het Migration Research Center (MiReKoc) van Koç University, Istanbul. Samen met collega’s van die universiteit is hij managing editor van het interdisciplinaire tijdschrift International Migration.

Daarnaast is hij voorzitter van International Metropolis, een wereldomspannende organisatie die beoogt onderzoekers, bestuurders en beleidsmakers op het gebied van immigratie en integratie dichter bij elkaar te brengen. Hij heeft tal van lokale, nationale en supranationale overheden en maatschappelijke instellingen geadviseerd, waaronder de Europese Commissie (met name DG Enterprise and Industry), de OECD, de OSCE, en de Verenigde Naties (met name de IOM, UNHCR, UNCTAD, en de Bevolkingsdivisie). Tenslotte is hij gelieerd aan het World Economic Forum, en lid van de Raad van Toezicht van JINC, een maatschappelijke instelling die met steun van het bedrijfsleven probeert jonge mensen uit achterstandsbuurten te ondersteunen in hun zoektocht naar werk.

Over de leerstoel

De prof. dr. J.A.A. van Doorn wisselleerstoel is een eerbetoon aan Professor Jacques van Doorn. Hij was in 1963 de grondlegger van de Rotterdamse opleiding Sociologie en de eerste decaan van de Faculteit der Sociale Wetenschappen (FSW). De wisselleerstoel is een samenwerkingsverband met NIAS-KNAW, dat daarmee het publieke belang van sociologie wil benadrukken. De leerstoelhouder is daar aangesteld als Van Doorn Fellow. Het accent bij de wisselleerstoel en het fellowship ligt op de bestudering van de relatie tussen maatschappelijke processen enerzijds en beleid en bestuur anderzijds. De leerstoel werd eerder toegekend aan prof. dr. mr. Mark Bovens, prof. dr. Mr. Kees Schuyt, prof. dr. Evelyn Ruppert, en prof. dr. Bea Cantillon. Het curatorium van de Van Doorn Leerstoel, onder voorzitterschap van prof. dr. Romke van der Veen, is verantwoordelijk voor de benoeming.