De georganiseerde drugscriminaliteit is een groot probleem in ons land. Gebeurtenissen zoals de moord op advocaat Derk Wiersum en misdaadverslaggever Peter R. de Vries, vragen om actie van de overheid. Minister Yesilgöz-Zegerius van Justitie en Veiligheid, heeft samen met minister Weerwind voor Rechtsbescherming op 13 en 14 juni 2022 een bezoek aan Italië gebracht om de anti-maffiawetgeving te bespreken die sinds de jaren ’90 in het land van kracht is. Het doel van het bezoek was om inzichten te vergaren voor de ontwikkeling van wetgeving om de georganiseerde misdaad in Nederland beter aan te pakken. Pieter Verrest, hoogleraar Strafrecht aan Erasmus School of Law, vertelt over de mogelijkheden voor en impact van deze aanpak bij RTL-Nieuws.
Onderdelen van de Italiaanse strafwetgeving zijn onder andere het afpakken van crimineel vermogen voordat daders definitief veroordeeld zijn, de kroongetuigenregeling, geïsoleerde opsluiting van vermogende maffiabazen en een zeer ruime strafbaarstelling van deelneming aan een maffiaorganisatie.
Geld afpakken van verdachten
Verrest stelt dat het altijd goed is om ter inspiratie te kijken naar wetgeving in andere Europese landen: “Italië is natuurlijk bij uitstek het land dat ervaring heeft met de bestrijding van ondermijnende criminaliteit. Een aantal onderdelen van het Italiaanse recht bestaat ook in Nederland of wordt overwogen. Zo is er een voorstel voor het afpakken van crimineel vermogen al voordat een verdachte is veroordeeld. We weten dat criminelen altijd bezig zijn om hun criminele vermogen veilig te stellen. Als ze weten dat de kans reëel is dat het wordt aangetast, dan is dat een hele belangrijke belemmering in hun criminele handelen.”
Draconische maatregelen
Tegelijk is terughoudendheid nodig. De criminaliteit in Italië, vooral in de jaren ’90 van de vorige eeuw, is niet te vergelijken met de situatie in Nederland. In Italië was sprake van infiltratie door de maffia op alle niveaus van de samenleving en de overheid, vertelt Verrest: “Draconische maatregelen waren nodig. Dat zien we terug in de geïsoleerde detentie en in de brede strafbaarstelling van deelneming aan een maffiaorganisatie.”
De vorige minister voor Rechtsbescherming bezocht Italië al een keer in 2021 om de geïsoleerde detentie te bekijken. Hij zag dat de toegevoegde waarden ten opzichte van onze Extra Beveiligde Inrichting (EBI) in de praktijk gering was en bovendien onderhevig aan kritiek wat betreft de fundamentele rechten van gedetineerden. Hij kwam wel terug met een ander concept: het bouwen van een rechtszaal bij de gevangenis en het gebruiken van videoberechting, zodat er minder vaak vervoer nodig is van ontsnappingsgevaarlijke gedetineerden.
Italiaanse context
Tot slot legt de hoogleraar Strafrecht van de Erasmus Universiteit uit dat bij rechtsvergelijking heel belangrijk is om naar de bredere context van maatregelen te kijken: “Italië heeft bijvoorbeeld een behoorlijk ander rechtssysteem dan Nederland. De maatregelen die daar genomen zijn, horen bij die context. Politie en justitie zijn anders georganiseerd en de aparte procedures voor verkorte afdoening van strafzaken die in Italië bestaan, zijn bijvoorbeeld goed te begrijpen doordat er een veel ingewikkelder systeem van berechting bestaat dan in Nederland.”
- Professor
- Meer informatie
Klik hier voor het hele fragment van RTL Nieuws (vanaf 14m33s)
