Integratie is ongrijpbaar en laat zich moeilijk sturen door overheden

Zowel nationale als lokale overheden proberen te sturen op integratie van migranten, maar de praktijk laat zien dat dit niet altijd zonder problemen gaat. In het politieke debat over integratie heerst het idee dat het direct te beïnvloeden is door strengere maatregelen in te zetten. De schuld van ‘falende integratie’ wordt vaak gelegd bij onwelwillende migranten of beleid wat te ‘soft’ zou zijn. Het promotieonderzoek van Warda Belabas laat echter zien dat dit soort a-leidt-tot-b redeneringen helemaal niet opgaan. Zij onderzocht de empirische realiteit achter de sturing op integratie door lokale actoren.

Integratie is een dynamisch systeem

Integratie van migranten is ongrijpbaar, omdat integratie een dynamisch systeem is bestaande uit een optelsom van interacties tussen overheden en migranten. Het proces is niet lineair te plannen, of te beïnvloeden door overheden. Dit betekent niet dat overheden niet kunnen sturen op integratie, maar het onderstreept wel het belang van beleid dat gestoeld is op een dieper begrip van de systematische werkelijkheid waarin integratie zich ontwikkelt.

Ongemak bij de ambtenaar op straat

Daarnaast laat dit proefschrift zien dat overheidswerkers die direct of indirect te maken krijgen met migratie-gerelateerde diversiteit, een sterk ongemak ervaren met beslissingen die zij moeten nemen. In sommige gevallen bleek dat de beleidsuitvoerders intensiever contact met migranten vermeden, zodat het makkelijker werd om vast te blijven houden aan de ‘regeltjes’ of ‘hokjes’ die voortvloeiden uit beleid. In andere gevallen zochten ze naar manieren om recht te doen aan de complexiteit van de specifieke gevallen. In beide gevallen bleef er een gevoel van ongemak. Beleidsmakers zouden er goed aan doen om de lokale kennis en ervaring van deze beroepsgroep te gebruiken in het maken van beleid dat recht doet aan de context waarbinnen integratie plaatsvindt.

Promotie

Warda Belabas verdedigt op donderdag 20 februari haar proefschrift: ‘The Elusiveness of Governing Migrant Integration. Why putting complexity in boxes does not work’.