Casper de Vries, hoogleraar monetaire economie aan Erasmus School of Economics, nam deel aan het economenpanel van BNR (10 juli 2023). De Vries besprak de voortijdige val van het Nederlandse kabinet, nieuwe gegevens over de Amerikaanse arbeidsmarkt en plannen van het ministerie van Financiën om het Nederlandse belastingstelsel te vereenvoudigen.
Voortijdige val van het Nederlandse kabinet
De hoogleraar merkt op dat Nederland tijdens het kabinet Rutte IV een soort compensatiemaatschappij is geworden, waarin grote hoeveelheden publiek geld zijn omgegaan. Hij merkt op dat er bij beleidsbeslissingen altijd winnaars en verliezers zullen zijn. De overheid moet deze beleidsbeslissingen dus durven nemen. Het niet nemen van deze beslissingen en het uitkopen van bepaalde groepen met subsidies en compensatie heeft nare gevolgen. Het drukt zwaar op de overheidsuitgaven en schept valse verwachtingen bij de inwoners. Mensen zullen namelijk minder snel de nadelen van een beleidsbeslissing accepteren en compensatie eisen.
Amerikaanse arbeidsmarkt
De Federal Reserve, de centrale bank van de Verenigde Staten, heeft een dubbelmandaat. Ze moet de inflatie aanpakken, maar ook rekening houden met de arbeidsmarkt. De lonen in de Verenigde Staten stijgen hard, wat de inflatie verder kan aanwakkeren. De Federal Reserve zal daarom geneigd zijn de rente verhogen. De Vries merkt op dat het moeilijk is voor de Federal Reserve om met een adequate reactie te komen. Een renteverhoging nu zal pas over ongeveer een jaar effect hebben. Toch zou een centrale bank tijdens een piek in de conjunctuurcyclus aan de rem moeten trekken, vindt de Vries.
Daarnaast wijst de professor erop dat de hoge inflatie in de Verenigde Staten voor een groot deel veroorzaakt is door stimuleringsmaatregelen van de overheid. Dit fenomeen ziet de hoogleraar ook in Europa, waar overheden hogere energieprijzen hebben afgekocht. Deze extra uitgaven leiden tot hogere inflatie. Op die manier werken overheden het monetaire beleid van centrale banken tegen.
Vereenvoudiging van fiscale regelingen
De staatssecretaris van Belastingen en Belastingdienst concludeert dat veel fiscale bepalingen ineffectief zijn en niet goed functioneren. De Vries legt dit uit door erop te wijzen dat de Tweede Kamer de neiging heeft om voor elke uitzondering een bepaling te maken. Na verloop van tijd stapelen deze bepalingen zich op en werken ze elkaar tegen. Bovendien kunnen al deze verschillende bepalingen leiden tot micromanagement en verlies van overzicht. Een reorganisatie van de fiscale bepalingen kan deze problemen oplossen. De hoogleraar erkent echter dat een reorganisatie herverdelingsgevolgen kan hebben, zelfs als het inkomstenneutraal gebeurt.
- Professor
- Meer informatie
Voor het volledige item van BNR Nieuwsradio, 10 juli 2023, klik hier.