Hoe de uitstroom van investeringsmiddelen wordt veroorzaakt door Europese bureaucratie

Elk jaar verlaat ongeveer 300 miljard euro de eurozone op zoek naar een hoger rendement. Bedrijven gebruiken het om in het buitenland grond te kopen of nieuwe faciliteiten te bouwen. En investeerders zoals banken en pensioenfondsen investeren geld in financiële goederen die over de hele wereld verspreid zijn. De reden voor dit kapitaalverlies is dat vraag en aanbod niet op elkaar kunnen worden afgestemd binnen de eurozone. De realiteit dat Europa is gehuld in een wirwar van regionale voorschriften speelt hierbij een rol. Als een Nederlandse aannemer een obligatie op de markt wil brengen, moet hij zich aan allerlei Nederlandse regels houden. Door de vele hindernissen vloeit het Europese geld niet naar de best renderende sectoren, waardoor het aantrekken van kapitaal kostbaarder is dan het zou moeten zijn. Vaak zijn startende bedrijven gedwongen om tijdens hun ontwikkelingsfase financiering te zoeken bij Amerikaanse investeerders, omdat Europese investeerders afkerig zijn van biedingen van buiten hun eigen land.

De overgang van de eurozone

Christine Lagarde, president van de Europese Centrale Bank, denkt dat de overgang van de eurozone naar marktfinanciering in 2022 in een stroomversnelling zal komen. Zij waarschuwde eerder dit jaar in een toespraak dat de overgang naar een duurzame economie een struikelblok kan vormen voor de totstandkoming van een geïntegreerde groene kapitaalmarkt. Als Europa begint met het opstellen van criteria voor duurzame verslaglegging op basis van de door Brussel ontwikkelde groene taxonomie, een Europese toezichthouder voor groene financiële producten opricht en een uniforme fiscale behandeling voor beleggingen in deze producten invoert, ontstaat er een groene kapitaalmarktunie. 'Deze initiatieven kunnen vervolgens worden gezien als een vliegwiel voor het algemene Europese kapitaalmarktproject', aldus Lagarde.

Professor Pieterse-Bloem denkt dat het er niet van zal komen: 'Jazeker, de intentie is er wel degelijk. Maar het probleem is dat het toezichtapparaat zo groot is dat de linkerhand niet weet wat de rechterhand aan het doen is.' Zo, stelt Pieterse-Bloem, versterken de Basel-IV-eisen de schokbestendigheid van banken, terwijl ze ook hun functie als bemiddelaar tussen kredietvragers en -verstrekkers aantasten. Daarnaast is het voor banken te moeilijk en te duur geworden om MKB-leningen te bundelen om ze vervolgens te verkopen, ondanks het feit dat dit nodig is om pensioenfondsen in staat te stellen te participeren. Afzonderlijke leningen zijn voor deze partijen te lastig om in hun balansen op te nemen.