Het Wetenschapscafé maakt wetenschap begrijpelijk voor iedereen

Al bijna twintig jaar bestaan deze discussieavonden, die worden georganiseerd door PhD-studenten. Vooral PhD-studenten van Erasmus MC. “We zijn eigenlijk op zoek naar extra commissieleden, PhD’ers van andere faculteiten van onze universiteit”, zegt Roy Simons, voorzitter van de commissie van het Wetenschapscafé Rotterdam daarover. 

Mix tussen wetenschap en maatschappij

De commissie wil met het Wetenschapscafé de verbinding leggen tussen wetenschap en maatschappij. Wetenschappers vertellen een verhaal dat voor iedere Rotterdammer te volgen is. “Dus niet elitair en niet ingewikkeld”, legt Michèle Molendijk, commissielid PR Extern, uit. De spreker moet benaderbaar zijn. “Het is belangrijk dat de wetenschapper echt bereikbaar is. Dat er geen drempel is.”
 

De avonden kennen een vaste volgorde. Eerst de inloop, dan een kunstzinnige introductie door een van de columnisten, dan de informele lezing – zonder audiovisuele middelen, dat is een vereiste -, dan een pauze om de informatie even te laten bezinken en een drankje te bestellen. Dan de tweede helft, de vragen van de aanwezigen. Vaak wordt dat vanzelf een discussie. “Dat vragengedeelte vind ik het leukste”, zegt Roy. “Vragen roepen andere vragen op. De informele setting, met een biertje in de bar, helpt daarbij.”

Buiten je bubbel

Het publiek is over het algemeen behoorlijk divers. “Er komen jonge mensen, maar ook tachtigers. Dat geeft leuke discussies”, vertelt Michèle enthousiast. “Laatst waren er ook een moeder en dochter samen.” Vooraf wordt de wetenschapsavond aangekondigd in lokale nieuwsbronnen als de Havenloods en Indebuurt.nl. Er zijn vaste bezoekers, maar ook mensen die op een specifiek onderwerp af komen. Ze krijgen toegang tot een wetenschapper, die ze kunnen bevragen. Maar andersom krijgt de wetenschapper ook de kans om met de bezoekers in gesprek te gaan. Roy legt uit: “Voor elke onderzoeker is het belangrijk om te weten voor wie je onderzoek doet”. Michèle vult aan: “Het is belangrijk buiten je eigen bubbel te komen”.

Geen Powerpoint, wel confetti

Sprekers krijgen de uitdrukkelijke instructie om vooral geen audiovisuele middelen te gebruiken ter ondersteuning, iets waar de commissie regelmatig in eerste instantie teleurgestelde of verbaasde reacties op krijgt. “We gebruiken bewust geen Powerpoint”, zegt Michèle. “De sprekers zijn zo echt aangewezen op een duidelijk verhaal, dat ze zelf simpel moeten kunnen vertellen. Veel sprekers vinden dat uiteindelijk een erg mooie uitdaging.”

Voor de commissieleden zelf is het ook inspirerend. Roy legt uit: “Wetenschapscommunicatie is belangrijk. Hoe kun je abstract onderzoek makkelijk vertellen? Bijvoorbeeld met beeldspraak, dat vind ik interessant. Het is zo leuk om te zien hoe sprekers dat aanpakken. Hoe ze hun verhaal goed overbrengen. Er was bijvoorbeeld een keer een onderzoekster die ballonnen met confetti erin lek prikte om het toedienen van plaatselijke medicatie uit te beelden.”

Historie

Het Wetenschapscafé is gebaseerd op het Cafe Philosofique, dat in 1992 in Frankrijk werd gestart door de filosoof Marc Sautet. Hij wilde een mogelijkheid creëren waar 'de gewone man' kon discussiëren over filosofie. Naderhand werd dit uitgangspunt gebruikt voor het eerste Cafe Scientifique in Engeland. Tegenwoordig zijn er talloze cafés verspreid over de hele wereld. In 2004 startte het Wetenschapscafé Rotterdam, als eerste in Nederland.