Ongeveer 10 jaar geleden begonnen de onderhandelingen voor de hervorming van het Nederlandse pensioenstelsel. De nieuwe plannen, waarin de resultaten van beleggingen leidend zullen zijn voor het pensioen, zouden tegen het einde van dit jaar moeten worden goedgekeurd. Mary Pieterse-Bloem, Professor of Financial Markets at Erasmus School of Economics and Global Head Fixed Income at the Global Investment Center of the Private Bank of ABN AMRO, is samen met Martin Visser, financieel journalist bij de Telegraaf, te gast bij Buitenhof om het nieuwe stelsel te bespreken.
Veranderingen ten opzichte van het huidige systeem
Het Nederlandse pensioenstelsel is momenteel gebaseerd op drie pijlers - de AOW, verplichte bedrijfspensioenregelingen - hetzij sectoraal, hetzij bedrijfsgebonden - en individuele of particuliere pensioenregelingen. In de hervormingsbesprekingen is op verschillende punten overeenstemming bereikt. Ten eerste zal de AOW-leeftijd minder snel stijgen dan oorspronkelijk gepland en zal er een mogelijkheid zijn voor vervroegd pensioen. Ten tweede hebben de hervormingen tot doel de lasten van de betaling van de pensioenen eerlijker te verdelen over de generaties. De bedrijfspensioenen zullen niet langer gebaseerd zijn op gemiddelde loongerelateerde bijdragen, maar op het feit dat iedereen hetzelfde betaalt. Het voornaamste verschil tussen de twee systemen is dat je momenteel naar een bedrag in de toekomst toe werkt, gemiddeld 70% van het verdiende loon. In het nieuwe systeem zal worden gewerkt met een methodiek waarbij de pensioenen afhangen van wat de premie geworden is op basis van belegvermogen. De zekerheid zit hem bij het inleggen van de premie, daarna is het afwachten waar de boot strand, stelt Pieterse-Bloem. Wel blijft het nieuwe systeem, net zoals het huidige, collectief van aard.
Eigen verantwoordelijkheid
Dit betekent voor iedereen dat de verantwoordelijkheid van het pensioen steeds meer bij de persoon zelf komt te liggen, omdat het nieuwe systeem gepaard gaat met onzekerheid over op hoeveel pensioen je kan rekenen. Vooral voor jongeren is dit erg belangrijk, gezien zij aan het begin staan van hun pensioenopbouw. Mary Pieterse-Bloem raadt hen aan goed mee te kijken wat hun pensioen hen gaat opleveren en zelf bij te sturen met eigen beleggingen als je vindt dat het te weinig is.
Herverdeling van het pensioen
Er wordt nagedacht over een big bang transitie van het oude naar het nieuwe systeem in 2027, maar voor het zover is moet er goed worden nagedacht over wie waarop recht heeft en hoe je de verschillende groepen gaat compenseren, stelt Pieterse-Bloem. Pensioen is een kwestie van verdeling, maar wie er aan het langste eind trekt is afhankelijk van de uitvoer van de transitie naar het nieuwe systeem. Pieterse-Bloem verwacht dat de middengroep het minste profijt heeft bij een één op één overgang naar het nieuwe systeem. Tot halverwege de loopbaan, waar de middengroep zich nu ongeveer bevindt, wordt er teveel premie ingelegd. In de tweede helft van de loopbaan wordt hier normaliter voor gecompenseerd, maar deze tweede helft valt weg door de overgang naar het nieuwe systeem. Om deze groep niet te benadelen, zal er dus compensatie moeten plaatsvinden in de transitie periode, stelt Pieterse-Bloem. Ze benadrukt dat dit een erg complexe berekening is, waarbij goed gekeken moet worden hoe alles wordt herverdeeld en waarbij onder andere het moment van de transitie en de rente op dat moment een belangrijke rol spelen.
- Professor
- Meer informatie
Bekijk de gehele uitzending van NPO 1 actualiteitenprogramma Buitenhof hier, 24 mei 2020.