Het organiseren van menswaardig zorgen

Gedurende een periode van drie jaar onderzochten John en Erik hoe in drie zorgorganisaties besturen en zorgmedewerkers menswaardig zorgen mogelijk maken. Daarbij gebruikten zij zowel een praktijktheoretische als een zorgethische oriëntatie waarbij zorgen (én sturen én organiseren) als één stroom van handelingen wordt opgevat, gesitueerd in één van de verschillende handelingspraktijken waaruit een zorgorganisatie is samengesteld. Tijdens hun onderzoek richtten zij zich op de zorgpraktijken (de werkvloer) en de bestuurspraktijk (het bestuur). De centrale vraag in deze benadering was hoe deze praktijken in onderlinge wisselwerking zo handelen dat menswaardig zorgen mogelijk wordt.

In hun onderzoek zetten John en Erik uiteen wanneer menswaardig zorgen mogelijk is. Hierin onderscheiden ze instrumenteel handelen op basis van doel-middel rationaliteit (‘zorgen dat’) en interactief handelen op basis van de vraag van een individuele cliënt (‘zorgen voor’). Beide kunnen niet van elkaar gescheiden worden; de manieren van handelen zijn met elkaar verweven en hebben elkaar nodig. In hun onderzoek, tonen Erik en John dat juist de spanningsvolle verhouding tussen deze vormen van handelen, tussen het zorgen dat en zorgen voor, in relatie tot de vraag van de cliënt in diens situatie bepalend is of menswaardig zorgen mogelijk is.

Uit de analyse van de onderzoeksdata van de twee promovendi blijken drie typen zorgpraktijken te kunnen worden onderscheiden, die ieder gekenmerkt worden door verschillen in verhouding tussen instrumenteel en interactief zorgen. Ook blijkt dat het bestuur medebepalend is voor deze verhouding in de zorgpraktijken. In de zeven handelingscategorieën hebben de onderzoekers mechanismen gevonden die van invloed zijn hoe uiteindelijk menswaardig zorgen mogelijk wordt gemaakt.

Het organiseren van menswaardig zorgen is een mes dat aan twee kanten snijdt. John Luijten en Erik Gallé zien in hun onderzoek dat zorgverleners de betekenis van hun werk vinden in het kunnen interacteren met cliënten, zodat menswaardig zorgen bijdraagt aan het aantrekkelijker maken van het werken met cliënten die langdurige zorg behoeven.

John Luijten en Erik Gallé promoveren samen op vrijdag 6 oktober aan Erasmus School of Health Policy & Management. De verdediging van het proefschrift vindt plaats om 10.30 uur in de Senaatszaal, Erasmus Building op campus Woudestein.