In iets meer dan tien jaar tijd is het gele Jumbo-logo overal in Nederland verschenen tijdens een indrukwekkende expansie, waarbij de supermarktketen groeide van 128 naar bijna 700 winkels. Als CFO speelde alumnus Ton van Veen een cruciale rol in deze transformatie. Hij vertelt ons over teamgeest, werken voor een familiebedrijf, sponsoring van topsporters en zijn sterke overtuiging dat we allemaal onze verantwoordelijkheid moeten nemen om de wereld duurzamer te maken.
Van een supermarktketen die voornamelijk in het zuiden van Nederland actief was, is de Jumbo Groep uitgegroeid tot een grote speler in het Nederlandse retaillandschap met een marktaandeel van meer dan 21% en 100.000 medewerkers. Het bedrijf nam concurrenten C1000 en Super De Boer over – beide groter dan Jumbo – en voegde restaurantformule La Place en een reeks winkels van Konmar, Emté en Agrimarkt toe. ‘Zonder de goedkeuring van Ton komt er geen deal,’ schreef NRC Handelsblad recentelijk. Wie had dat kunnen voorspellen toen hij 33 jaar geleden begon met zijn studie Econometrie?
Hoe bent u in de retail terechtgekomen?
‘Destijds was de opleiding Econometrie vrij abstract. Dat had ik niet helemaal verwacht, dus halverwege mijn eerste jaar stapte ik over naar Economie en Bedrijfseconomie. Ik werkte hard en haalde al mijn tentamens met goede cijfers, waardoor ik geen studievertraging opliep. In de laatste fase van mijn studie koos ik voor de specialisatie Kwantitatieve Bedrijfseconomie. Dit stelde me in staat mijn liefde voor cijfers te combineren met een solide basis voor mijn eerste baan bij telecombedrijf KPN. Daarna ging ik aan de slag bij Campina International, waar ik uiteindelijk CFO werd voordat ik werd benaderd door de familie Van Eerd, de eigenaren van Jumbo Groep.’
Hoe is het om voor een familiebedrijf te werken?
‘In het verleden heb ik als gastdocent bij Erasmus School of Economics gesproken over familiebedrijven. Gezamenlijk zijn ze een belangrijke werkgever en genereren ze een groot deel van het BBP. Toch heerst vaak het beeld dat familiebedrijven minder professioneel zijn, met familieleden op allerlei plekken die overal iets over te zeggen hebben. Dat is echt een misvatting. Bij Jumbo zijn er momenteel vier familieleden actief, waaronder de voorzitter en twee bestuursleden. Het zijn stuk voor stuk ervaren professionals die beseffen dat extern talent noodzakelijk is. We hebben een eigen management development-programma waarmee we afgestudeerden van verschillende universiteiten aantrekken, en we halen ook mensen binnen van concurrenten, zelfs op de hoogste niveaus. Nieuwe collega’s zijn vaak verrast door de ondernemende en initiatiefrijke cultuur van dit familiebedrijf.’
'Zonder de goedkeuring van Ton komt er geen deal’
Welke rol speelde u in de overnames van Jumbo?
‘Ik heb waarschijnlijk veel meer vrijheid dan in een corporate omgeving. De familie vertrouwt op de vaardigheden die ik heb opgedaan bij Erasmus School of Economics en op de inzichten en ervaring die ik daarna heb vergaard. Onze overnames van C1000 en Super De Boer waren in feite omgekeerde overnames, aangezien beide organisaties groter waren dan Jumbo. Ik betwijfel of Ahold Delhaize (eigenaar van Albert Heijn en Bol.com) deze deals had gesloten als zij in onze positie waren geweest. We werkten samen met goede adviseurs op het gebied van corporate finance en juridische zaken, maar uiteindelijk voelde ik een duidelijke verantwoordelijkheid om een professioneel oordeel te geven over de haalbaarheid van de ambities van de familie. De Van Eerds maakten duidelijk dat ze mijn advies vertrouwden.’
Hoe zorgt Jumbo ervoor dat de bedrijfscultuur behouden blijft bij overnames?
‘Bij de integratie van een overgenomen bedrijf spelen veel factoren een rol, zoals het aanpassen van de winkels of het afstemmen van ICT- en distributiesystemen. Niet alles hoeft op de Jumbo-manier te gebeuren. Als we iets kunnen leren van onze nieuwe collega’s, dan doen we dat. Maar als het gaat om onze bedrijfscultuur, maken we geen concessies. Onze medewerkers zijn 100% toegewijd aan klantgerichtheid en teamwork. Dit komt wellicht voort uit het feit dat de eigenaren van Jumbo altijd zelf met de klant hebben gewerkt en deze waarden van generatie op generatie zijn doorgegeven. Als mensen zich niet kunnen vinden in onze aanpak, voeren we een constructief gesprek. Maar uiteindelijk kan het betekenen dat onze wegen scheiden.’
Wat kunt u vertellen over Jumbo’s online activiteiten?
‘Een van de belangrijkste ontwikkelingen is de groeiende verschuiving naar online winkelen, die door de pandemie is versneld. Onze supermarkten genereren nu ongeveer 7% van de omzet online, en dat aandeel zal alleen maar toenemen. Het kost 20 tot 25 euro om een bestelling thuis te bezorgen, omdat ons personeel de boodschappen moet verzamelen en wij ze moeten bezorgen – taken die normaal door klanten zelf worden uitgevoerd. We kunnen deze kosten niet volledig doorberekenen, maar als we alle kanalen meenemen waarlangs een huishouden bij ons winkelt, is het alsnog rendabel. Bovendien stelt onze online aanwezigheid ons in staat om klantgegevens te analyseren via onze Jumbo Tech Campus. Hierdoor leren we onze klanten nog beter kennen en blijven we vooroplopen in serviceontwikkeling.’
‘De familie vertrouwt op de vaardigheden die ik heb opgedaan bij Erasmus School of Economics en op de inzichten en ervaring die ik daarna heb vergaard’
Waarom heeft Jumbo gekozen voor een Schuldschein in plaats van bankfinanciering of obligaties?
‘De Schuldschein is in feite een onderhandse plaatsing waarmee we leningen kunnen afstemmen op onze behoeften en direct contact hebben met kredietverstrekkers, zoals kleinere banken en institutionele partijen. Oorspronkelijk wilden we 100 miljoen euro ophalen, maar door de grote interesse (vier keer overtekend) hebben we dit verdubbeld.
Op dit moment hebben we het geld niet nodig. Onze schuld bedraagt ongeveer 0,5 keer de EBITDA (earnings before interest, taxes and depreciation), ruim binnen de afgesproken limiet van drie keer EBITDA met de drie grote Nederlandse banken. Maar we wilden onze bankafhankelijkheid verkleinen en financieringsruimte vrijhouden voor toekomstige groei. Het uitgeven van openbare obligaties leek ons minder aantrekkelijk vanwege de uitgebreide regelgeving en de wisselende samenstelling van obligatiehouders. We hebben gezien wat dat voor HEMA betekende. Met een Schuldschein kunnen we een deel van onze bankschuld aflossen en snel financiering beschikbaar hebben voor eventuele overnames.’
Wat is uw visie op duurzaamheid?
‘Dit jaar viert Jumbo zijn 100-jarig bestaan. Onze aandeelhouders denken in de lange termijn, wat betekent dat duurzaamheid een integraal onderdeel is van onze strategie. We zijn letterlijk de etalage van de samenleving. Of het nu gaat om dierenwelzijn, boereninkomens, emissies of verpakkingen, we nemen onze verantwoordelijkheid.
We hechten veel waarde aan geïntegreerde verslaggeving. Naast financiële, operationele en commerciële rapportages vinden we het essentieel om verantwoording af te leggen aan stakeholders. Duurzaamheid vraagt om lastige keuzes, en we willen transparant zijn over de beslissingen die we nemen. Sinds 2009 rapporteren we hierover op Jumborapportage.com. Bovendien gebruiken we KPI’s in het hele bedrijf om te monitoren of we onze duurzaamheidsdoelen halen.’
'We zien sponsoring van schaats- en wielerploegen als een uitstekende manier om het belang van een gezonde levensstijl te benadrukken’
Waar gaan jullie een stap verder?
‘We zijn ons bewust van onze maatschappelijke rol. Onze license to operate is gebaseerd op het naleven van algemeen geaccepteerde normen, maar we willen ons onderscheiden op gebieden waar we echt impact kunnen maken. In ons geval is dat gezondheid. Het is niet aan ons om mensen te vertellen wat ze moeten doen, maar we willen onze klanten informeren over gezonde keuzes en hen stimuleren om deze in de praktijk te brengen. Net als andere supermarkten hebben we een receptenwebsite, maar wij zijn nog een stap verder gegaan.
We hebben de handen ineengeslagen met Team Jumbo-Visma (wielrennen en schaatsen) en voetbalclub PSV om samen met experts, zowel binnen als buiten ons bedrijf, te bepalen wat de optimale hoeveelheid calorieën is voor een bepaalde sportprestatie. Al deze kennis is gebundeld in de Jumbo Foodcoach-app, die is ontwikkeld door onze specialisten op de Jumbo Tech Campus. De app vertaalt calorieën naar eiwitten, koolhydraten en vetten. Op basis van feedback van topsporters hebben we het programma verder verfijnd voor wielrennen, schaatsen, hardlopen, hockey en fitness. Sterker nog, we zijn in gesprek om het onderdeel te maken van het programma van TeamNL.
De Foodcoach is nu voor iedereen beschikbaar. Gebruikers kunnen hun trainingsschema invoeren en krijgen gedetailleerd advies over hoe ze de juiste voedingsstoffen in hun dieet kunnen opnemen, zodat hun lichaam optimaal kan presteren. De app biedt een breed scala aan recepten waarmee mensen een maaltijd kunnen bereiden die aan alle voedingsbehoeften voldoet. Een boodschappenlijst wordt direct in de app gegenereerd, zodat de benodigde producten meteen besteld kunnen worden. Uiteraard hopen we dat een deel van deze boodschappen bij Jumbo wordt gedaan, maar dit is vooral onze manier om mensen te helpen een gezonde levensstijl te behouden.’
Kun je iets meer vertellen over Jumbo’s sponsoring?
‘Sponsoring van topsporters is voor ons als consumentenmerk erg belangrijk. We willen dat onze naam geassocieerd wordt met thema’s die in onze cultuur een grote rol spelen, zoals gezondheid, samen winnen en talentontwikkeling. Onze samenwerking met Max Verstappen is daar een goed voorbeeld van. We steunden hem al toen hij nog in de karts reed en zijn er trots op dat we hem gedurende zijn hele carrière hebben begeleid. Internationaal zijn we nog niet zo bekend, maar onze naam op Max’ helm zorgt voor een exposure die normaal gesproken alleen is weggelegd voor wereldmerken met enorme budgetten. Daarnaast speelt hij mee in een aantal van onze commercials en is hij aanwezig op de Jumbo Racedagen.
Bij andere sporten zien we sponsoring van schaats- en wielerploegen als een uitstekende manier om het belang van een gezonde levensstijl te benadrukken. In het geval van PSV richten we ons meer op een strategisch partnerschap om voedingskennis verder te ontwikkelen.
Voor mij persoonlijk is dit ook een boeiende aanvulling op mijn carrière. Ik vertegenwoordig Jumbo in de besturen van PSV en Team Jumbo-Visma, waar ik voorzitter ben. Daarnaast ben ik bestuurslid bij HEMA (dat de familie Van Eerd samen met investeringsmaatschappij Parcom heeft overgenomen) en cosmeticabedrijf Rituals.’
Voel je je nog steeds verbonden met Erasmus School of Economics?
‘Rotterdam roept warme gevoelens bij me op. Enkele tijd geleden vroeg het Financieele Dagblad me om een memorabele plek te beschrijven, en voor mij is dat de Van Brienenoordbrug. De brug grenst aan de universiteitscampus en verbindt het westen, waar ik ben opgegroeid, en specifiek de Rotterdamse skyline, met het zuiden, waar ik woon en werk.
Colette Cloosterman-van Eerd, mijn collega in de raad van bestuur van Jumbo, en haar man Raymond Cloosterman, oprichter en CEO van Rituals, zijn beiden ook alumni, net als verschillende vrienden van mij. In het bedrijfsleven herken je Rotterdamse economen vaak aan hun ondernemende en no-nonsense mentaliteit. Studenten van Erasmus School of Economics hebben zeker een voorsprong als ze solliciteren bij Jumbo.’
