Het effect van maatschappelijke politisering op handhaving van EU-beleid onderzocht

Dit doet hij door middel van een gemengd-methoden onderzoek naar het handelen van Europese Commissie in de context van het macro-economisch en fiscaal toezicht van de EU op haar lidstaten. Van der Veer laat zien dat de maatschappelijke politisering zowel beperkende als bevorderende effecten heeft op de handhaving van EU-beleid.

Euroscepsis kan juist tot stengere handhaving leiden

In Nederland wordt vaak gedacht dat populisme en ‘Euroscepcis’ in Zuid-Europa ertoe leidt dat de EU niet durft op te treden tegen deze lidstaten. Van der Veer’s proefschrift laat echter zien dat EU-politisering in Nederland bijvoorbeeld ook kan leiden tot een strengere handhaving van Europese begrotingsregels voor Italië. In een context van sterke politisering van de EU onder verschillende doelgroepen, proberen EU-instellingen hun legitimiteit en reputatie namelijk juist te waarborgen door deze uiteenlopende doelgroepen verschillende signalen te sturen. 

EU-beleid is ‘onhandhaafbaar’ geworden

Daarnaast laat het onderzoek zien dat het EU-systeem van macro-economisch en fiscaal toezicht, dat door de coronacrisis nu tijdelijk is opgeschort, door zijn complexiteit en politieke conflicten tussen verschillende lidstaten grotendeels ‘onhandhaafbaar’ is geworden. De Europese Commissie verliest namelijk altijd ergens in aanzien: flexibele handhaving wordt verwelkomd in Zuid-Europa, maar verworpen in Nederland, en vice versa. Dit proefschrift laat zien dat de maatschappelijke politisering van de EU de Commissie extra gevoelig maakt voor reputatieschade voor verschillende doelgroepen.  

Verplaatsen handhaving werkt niet altijd

Tot slot laat Van der Veer zien dat het overdragen van vergaande handhavingsbevoegdheden naar onafhankelijke, door expertise-gedreven instanties als de Europese Commissie er dus niet altijd voor zorgt dat die handhaving niet meer vatbaar is voor de politieke waan van de dag. Juist nu de EU gedwongen wordt om zichzelf opnieuw uit te vinden om de coronacrisis het hoofd te bieden, moet er dus goed worden nagedacht over hoe dit soort supranationale instellingen op een democratisch verantwoorde manier in die respons worden betrokken.