“Het bestrijden van onveiligheid is niet hetzelfde als het creëren van veiligheid”

In het college laat Schuilenburg zien dat ‘veiligheid’ een Januskop (hoofd met twee gezichten) is. Vrijheid is te bezien als een strijd tussen positieve en negatieve veiligheid, tussen preventieve en repressieve maatregelen, en als spanningsveld tussen instrumentaliteit en rechtsbescherming. De laatste categorie is een oneindig spanningsveld, aangezien de rechtsbescherming van zowel slachtoffers als verdachten gewaarborgd moet worden, terwijl tegelijk het optreden door gemeente en politie tegen criminaliteit wel effectief moet zijn. 

Kritiek van tafel vegen 

In Rotterdam wordt vaak over veiligheid gesproken in hysterische beleidstaal volgens Schuilenburg: “Het is hard, harder, hardst. We hebben een law & order burgemeester, we spreken over frontliniewerkers en stadsmariniers, en er is een oorlog tegen criminaliteit.” Deze taal is echter niet in lijn met de realiteit in Rotterdam. In het college laat Schuilenburg namelijk zien dat de daling van criminaliteit in Rotterdam vergelijkbaar is met nationale en internationale trends. 

Toch worden de gemeente en politie in Rotterdam kritisch beoordeeld door Amnesty International, Comité voor de Mensenrechten, de Verenigde Naties, rechterlijke macht en de Autoriteit Persoonsgegevens, omdat de rechtsbescherming van burgers bij verschillende maatregelen in het geding komt. De manier waarop Rotterdam met de kritiek omgaat heeft negatieve consequenties, vertelt Schuilenburg: “In Rotterdam zie je de neiging om kritiek op de aanpak van criminaliteit van tafel te vegen. Uiteindelijk leidt dit tot een verminderend vertrouwen onder burgers in politieke partijen en in de aanpak van criminaliteit.” 

Bloemetje planten 

Veiligheid kent twee benaderingen. Vanuit positieve veiligheid kan je een bepaald gevoel van geborgenheid bieden en veiligheid creëren, door faciliteiten aan te bieden die de sociale cohesie in wijken stimuleren. Schuilenburg noemt als voorbeeld de aanleg van kleine bibliotheken, parken, speeltuinen, zwembaden en winkels en het inzetten van positieve rolmodellen voor de jeugd. Wanneer je veiligheid negatief benadert, ligt de nadruk op criminaliteit en de bestrijding daarvan. Op dit moment ligt de focus meer op de negatieve dan op de positieve kant van veiligheid en Schuilenburg is van mening dat hierin verandering moet komen.  

Hij sluit zijn college af met een duidelijke boodschap: “Het bestrijden van onveiligheid is niet hetzelfde als het creëren van veiligheid. Veiligheid gaat niet alleen om onkruid wieden, je zal ook af en toe een bloemetje moeten planten.”