Het belang van goede jeugdzorg wetenschappelijk onderbouwen

Annemiek is als psycholoog afgestudeerd aan de Rijksuniversiteit Groningen. Ze werkte zelf met cliënten die op het verkeerde pad raakten. “Ik wilde in de praktijk als behandelaar werken met mensen die het niet getroffen hebben. Hoe werkt dat nou als je het verkeerde pad op gaat? Wat speelt erin mee? En wat is er nodig om dat te veranderen? Ik heb extreme gevallen en schrijnende situaties gezien”, vertelt Annemiek. 

Horizon-leerstoel 

Uiteindelijk is ze in dat werkveld ook aan de slag gegaan. Niet als behandelaar, maar als onderzoeker. Annemiek is bijzonder hoogleraar op de Horizon-leerstoel Wetenschappelijk onderbouwde jeugdzorg en onderwijs. “Wij werken in ons onderzoek heel nauw samen met de praktijk. We gaan voor onderzoek wat er echt toe doet, wat maatschappelijke impact heeft: ons doel is de praktijk vooruit te helpen. Wij onderzoeken wat in de praktijk werkt en voegen kennis daarover samen voor diezelfde praktijk.” 

Motiverende gespreksvoering 

Een van de behandelmethodes waar Annemiek zeer positieve ervaring mee heeft is motiverende gespreksvoering. Het is een manier van behandelen die onder meer wordt toegepast bij mensen met verslavingsproblematiek. De basishouding bij deze behandelmethode maakt dat het ook heel goed is toe te passen in de jeugdzorg en in het onderwijs, vindt Annemiek. “Motiverende gespreksvoering vraagt van jou als hulpverlener dat je onbevooroordeeld bent. Dat klinkt makkelijker dan het is. Want welke vraag is zonder oordeel? Hoe reageer je als hulpverlener sensitief? En check je ook of het klopt wat je hebt gehoord?” 

Een vraag over je spark 

Motiverende gespreksvoering helpt de cliënt zelf na te denken. Annemiek: “Je kunt tegen een cliënt zeggen: ‘Misschien is het beter voor je dat je niet zoveel rookt en minder geld uitgeeft, zodat je niet in de schulden komt’. Maar de vraag is of een cliënt zijn gedrag op basis van dat goedbedoelde advies verandert. Ik heb mooie praktijkvoorbeelden gezien waarin een hulpverlener een cliënt vroeg naar wat hem beweegt in het leven. ‘Wat is belangrijk in jouw leven?’ is een vraag waar je zelf over gaat nadenken. Het gaat over je drijfveer, over je spark.” Wat Annemiek betreft komt daar meer aandacht voor in de jeugdzorg. “Motiverende gespreksvoering heeft vaak al een plek in de opleiding in Nederland, maar ik wil ervoor gaan dat hulpverleners ook na hun opleiding ruimte en tijd krijgen om zich daarin verder te bekwamen.” 

Sturen op kwaliteit 

Annemiek deelt de frustratie die zowel hulpvragers als hulpverleners nu vaak in de jeugdzorg ervaren. “We moeten in Nederland het belang van goede jeugdzorg inzien”, vindt ze. “En de overheid kan dat met geld oplossen door op de juiste zaken te investeren. Belangrijk daarbij is dat we ons zorgpersoneel waarderen. De hulpverlener is een idealist. Hij wil niets liever dan ouders en jeugd op weg helpen en doet dat met een uniek instrument: zichzelf. Dat vraagt om ondersteuning, om de juiste randvoorwaarden zodat hij zijn werk goed kan doen. Zorg dus dat hij zelf ook goed begeleid wordt en ruimte heeft om zich verder te professionaliseren. Beter sturen op kwaliteit en niet alleen op administratie en financiering is cruciaal om goede jeugdzorg te kunnen bieden.” 

Over Horizon en Stichting Gereformeerd Burgerweeshuis 

De Horizon-leerstoel wordt gefinancierd door de Stichting Gereformeerd Burgerweeshuis van Rotterdam (het GBW). Het GBW heeft als doel de opvoeding van en het onderwijs aan minderjarigen te verbeteren en ondersteunt het werk van instellingen op het gebied van jeugdzorg en onderwijs. Horizon is landelijk aanbieder van specialistische jeugdhulp en onderwijs aan kinderen met complexe problemen. Horizon werkt binnen samenwerkingsverband iHUB nauw samen met De Opvoedpoli, Altra en De Nieuwe Kans om jeugdhulp, GGZ en onderwijs anders en beter in te richten voor kinderen, jongeren en hun ouders. Horizon krijgt ondersteuning van het GBW voor projecten die niet vanuit de reguliere gelden gerealiseerd kunnen worden.