Genetica voor economen

In veel sociaaleconomische aspecten lijken individuen sterk op hun familieleden. Hun opleidingsniveau, beroep en inkomen verschillen meestal niet veel van dat van hun ouders, broers en zussen. Het Standard Social Science Model (SSSM) stelt dat deze gelijkenis het resultaat is van cultuur en socialisatie. Studies naar erfelijkheid hebben echter een andere verklaring gegeven: Veel sociaaleconomische overeenkomsten kunnen grotendeels worden verklaard door genetische overeenkomsten tussen individuen.

Vooral de bevinding dat intelligentie en inkomen erfelijk zijn, veroorzaakte een verhit wetenschappelijk debat onder economen over het doel en de waarde van erfelijkheidsstudies. Erfelijkheidsstudies kunnen antwoord geven op de vraag waarom individuen verschillen in sociaaleconomische aspecten. Ze geven echter geen antwoord op de vraag hoe deze verschillen te veranderen, omdat genen latente, ongemeten, constructen waren in de erfelijkheidsstudies van die dagen. De econoom Arthur S. Goldberger kwam in 1979 tot de beroemde conclusie: “Erfelijkheidsanalyse is gewoon geen leidraad voor beleid, geen short-cut om de gedetailleerde kosten-batenanalyse te omzeilen die nodig is voor elk specifiek beleidsvoorstel. Op dit punt hebben erfelijkheidsschattingen geen zin”. Recente doorbraken in het genetisch onderzoek hebben echter nieuwe wegen geopend voor de geno-economie.

Deze doorbraken in genetisch onderzoek zijn het in kaart brengen van het menselijk genoom in de beginjaren van de 21e eeuw en de daaropvolgende toenemende beschikbaarheid van genetische gegevens. Tegenwoordig is het relatief goedkoop om iemands DNA uit te lezen met behulp van speciale genotyperingsarrays. Sommige longitudinale economische studies zijn ook begonnen met het verzamelen van genetische gegevens, wat veel nieuwe onderzoeksmogelijkheden creëert voor economen. Zo zijn genen niet langer latente constructen (zoals in modellen in de vorige eeuw), maar meetbare variabelen die net als andere variabelen in economische modellen kunnen worden gebruikt. Dit maakt het mogelijk om het effect van een specifieke genetische variant op een bepaald sociaaleconomisch kenmerk te schatten. Bovendien hebben genetische varianten de aantrekkelijke eigenschap dat ze exogeen zijn voor sociaaleconomische uitkomsten, omdat de basen in het DNA niet veranderen gedurende het leven. Deze eigenschap vergemakkelijkt inferentie over de richting van causaliteit in economische modellen.

Het is belangrijk om op te merken dat de aanwezigheid van bepaalde genen op zichzelf niet noodzakelijk of voldoende is voor de ontwikkeling van sociaaleconomische kenmerken. Ze beïnvloeden echter wel de waarschijnlijkheid van bepaalde uitkomsten. Milieuomstandigheden (en hun interactie met genen) blijven belangrijke factoren voor het verklaren van sociaaleconomische verschillen. Om bruikbare conclusies te kunnen trekken uit geno-economisch onderzoek is het daarom niet alleen nodig om te weten welke genetische varianten geassocieerd zijn met welke sociaaleconomische uitkomst. Het is ook nodig om de mechanismen tussen de genetische varianten en de uitkomst te kennen. Mijn onderzoek draagt bij aan dit nieuwe, interdisciplinaire onderzoek door modellen te bouwen waarin genen en omgeving samen vorm geven aan sociaaleconomische uitkomsten.