Erasmus Universiteit Rotterdam erkent klimaat- en ecologische noodtoestand

Met de verklaring scherpt de universiteit haar eigen duurzame ambities aan. “We willen als organisatie, in onderwijs, onderzoek en bedrijfsvoering per saldo een positieve impact hebben op klimaat én ecosystemen,” zegt het College van Bestuur. “De wetenschap laat duidelijk zien dat hiervoor wereldwijd actie ondernomen moet worden. Wat we in de komende tien jaar doen, heeft impact op vele generaties na ons. Daarom roepen wij met deze verklaring onze gehele organisatie op om in ons onderzoek, onderwijs en de bedrijfsvoering de duurzaamheidstransitie te verbreden en versnellen.”

De ambitie van de universiteit is om per saldo een positieve impact te hebben op klimaat en ecosystemen. Het beleid is erop gericht de opwarming van de aarde ten opzichte van het pre-industriële tijdperk binnen 1,5 graden Celsius te houden. Daarnaast sluit het beleid aan bij de wereldwijde doelstelling om in 2030 een netto positieve impact te hebben op biodiversiteit. De universiteit zal doelen en trajecten vaststellen die met deze doelstellingen in overeenstemming zijn.

De universiteit brengt dit jaar in kaart wat daarvoor, naast de al genomen duurzaamheidsmaatregelen, aanvullend nodig is. Resultaat daarvan is een transitieplan, waarbij naast uitstoot van broeikasgassen – inclusief de indirecte uitstoot in de waardeketen – ook naar de ecologische impact wordt gekeken en hoe biodiversiteit bevorderd kan worden. Daarnaast worden per direct een aantal maatregelen genomen in onderwijs, onderzoek en bedrijfsvoering.

Duurzaamheidsonderwijs voor alle studenten

Met deze aangescherpte ambitie komt de garantie dat alle studenten tijdens hun studieloopbaan aan de Erasmus Universiteit Rotterdam in aanraking komen met duurzaamheidsonderwijs, inclusief de klimaat- en ecologische noodtoestand. Het bestuur is met decanen en directeuren in gesprek om vast te stellen hoe en op welke termijn dit te realiseren is. Een belangrijke stap om deze ambitie te realiseren is structureel in kaart te brengen hoe duurzaamheid in het onderwijsaanbod aan bod komt. Een eerste inzicht hierin wordt in het tweede kwartaal van dit jaar via een openbaar toegankelijk dashboard gepubliceerd.

Richtlijnen voor relaties met industrie

De universiteit gaat ook structureel in kaart brengen welke relaties er zijn met organisaties die een grote impact hebben op klimaat en ecosystemen. Hiervoor wordt in het eerste kwartaal een projectgroep geformeerd die samen met betrokken faculteiten het proces vastlegt hoe deze informatie gemonitord kan worden. De eerste rapportage wordt in het derde kwartaal verwacht. Vervolgens wordt hier periodiek over gerapporteerd.

Deze inventarisatie gaat gepaard met een brede dialoog binnen de universitaire gemeenschap en met onze partners over de vraag hoe de Erasmus Universiteit Rotterdam zich tot deze organisaties verhoudt en hoe dit raakt aan belangrijke waarden zoals academische vrijheid en onafhankelijkheid van wetenschappelijk onderzoek. Resultaat van deze dialoog is een richtlijn die in 2023 wordt opgesteld als een dynamisch document, gevoed door ervaringen en dilemma’s van onderzoekers. Die richtlijn moet ertoe leiden dat een positieve impact op klimaat en ecosystemen expliciet vertrekpunt is van samenwerkingen die (onderzoeksgroepen en onderzoekers van) de universiteit aangaat.

Onderzoek

De ambitie van de universiteit is om met onderzoek bij te dragen aan sneller herstel van klimaat, ecosystemen en een rechtvaardiger samenleving. Daarom wordt er meer strategisch geïnvesteerd in het ontwikkelen van onderzoekscompetenties om dat te kunnen doen. Ook wordt samenwerking tussen verschillende faculteiten gestimuleerd, in de wetenschap dat de duurzaamheidstransitie alleen interdisciplinair effectief gerealiseerd kan worden.  

Met de SDG-mapper wordt inzichtelijk gemaakt hoe onderzoekspublicaties raken aan de sustainable development goals (SDG). Daarnaast zet de universiteit haar strategische middelen in voor het bevorderen van onderzoekssamenwerkingen waarin maatschappelijke en ecologische opgaven centraal staan.

Bedrijfsvoering

Voor de gehele bedrijfsvoering brengt de universiteit in kaart wat de impact is op klimaat en ecosystemen. De universiteit investeerde al in warmte/koude opslag, zonnepanelen en ook in gedrag om het energieverbruik terug te brengen. De nieuwe gebouwen op de campus zijn al energieneutraal of zelfs energiepositief. Een belangrijk deel van de CO2-uitstoot wordt veroorzaak door het reisgedrag van medewerkers en studenten. Alle onderdelen van de universiteit, inclusief faculteiten en studentenverenigingen worden opgeroepen om de uitstoot als gevolg van reizen omlaag te brengen. Om de uitstoot sneller omlaag te brengen, sloot de universiteit zich onlangs aan bij het Rotterdamse Klimaatakkoord, waarin is afgesproken de CO2-uitstoot van personenverkeer in 2030 met minimaal 50% te verminderen ten opzichte van 2016. Als het gaat om internationale reizen is het beleid sinds een jaar dat tot 700 km afstand vervoer per trein wordt gekozen. Daarnaast worden duidelijke richtlijnen opgesteld voor het gebruik van carbon credits om uitstoot die niet voorkomen kan worden, te compenseren. Het uitgangspunt daarbij is de uitstoot omlaag te brengen en niet slechts af te kopen.

Plantaardig voedsel

De universiteit erkent dat plantaardig voedsel een effectieve manier is om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Met faculteiten en diensten wordt afgesproken om, vooruitlopend op toekomstige nieuwe contractvoorwaarden voor leveranciers op de campus, vanaf het tweede kwartaal alleen nog vegetarische catering te bestellen. Om studenten en medewerkers te verleiden ook op de campus vaker voor vegetarisch eten te kiezen, wordt nu een pilot project uitgewerkt waarin met subsidie vanuit de universiteit gedurende drie maanden een vegetarische maaltijd met korting aangeboden wordt. Vanaf 2030 is plantaardig voedsel de norm op de gehele campus.

Rapportage

Tot slot krijgt het Duurzaamheidsprogramma van de universiteit een update naar aanleiding van de midterm review van de Strategie 2024. Uitbreiding van het programma wordt daarin voorzien, om de genoemde versnelling mogelijk te maken. In het programma zal de universitaire gemeenschap nog meer betrokken worden bij de vormgeving en implementatie van de activiteiten.

De universiteit maakt de bijdrage die zij levert aan duurzaamheid inzichtelijk via het jaarverslag duurzaamheid en een publiek toegankelijk dashboard. Een eerste versie van dit dashboard wordt in februari gelanceerd als onderdeel van de publieke strategiemonitor. Daarnaast brengt de universiteit sinds 2021 een integraal Jaarverslag Duurzaamheid uit, waarin vanaf dit jaar ook de resultaten van duurzaamheidsactiviteiten van de BV’s worden meegenomen.

Wil je meepraten over dit onderwerp?
Mailen kan naar dialoog@eur.nl