In 2004 besloten de Verenigde Naties na langdurige onderhandelingen dat Kaap Verdië niet langer tot de Minst Ontwikkelde Landen (MOL of LDC) werd gerekend. In haar proefschrift onderzoekt Djalita Fialho van het International Institute of Social Studies (ISS), waarom het zo lang duurde voor de formele stap gezet werd. Fialho promoveert vrijdag 19 juni 2015 aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Naar aanleiding van de promotie wordt een seminar georganiseerd.
De statusverbetering die resulteerde uit goed beleid, politieke stabiliteit en effectieve ontwikkelingshulp is natuurlijk goed nieuws. Kaap Verdië ontwikkelde zich en haar welvaart groeide sterk. Toch was er veel huiver om deze stap te zetten, enerzijds in het land zelf (men was bang dat de groei zou stokken door vermindering van ontwikkelingshulp en markttoegang), anderzijds bij de VN bureaucratie die de statusverbetering meermaals ontraadde. Kaap Verdië voldeed al in 1994 aan de objectieve voorwaarden voor deze bevordering en dit is drie keer herbevestigd. Het positieve VN-besluit kostte 10 jaar.
Teveel landencategorieën
Fialho hield interviews met direct betrokken beleidmakers en politici . Daarbij wordt de geschiedenis van de categorie van de Minst Ontwikkelde Landen die in 1973 is opgericht, onderzocht. Hierbij blijkt dat de spelregels worden aangepast om landen langer als Minst Ontwikkeld Land te kunnen blijven beoordelen. Tevens wordt ook gekeken naar de veelheid aan nieuwe landencategorieën die sindsdien is ontstaan. In 1985 waren er nog maar 4 landenclassificaties; dat zijn er nu 17. Een gemiddeld ontwikkelingsland is nu in 3 landengroepen ingedeeld met ieder verschillende regels en instrumenten.
Ontwikkelingsland af… en dan?
Het gedrag van de VN-bureaucratie om spelregels te wijzigen en landen in steeds weer nieuwe categorieën onder te verdelen lijkt onlogisch: als er voldoende ontwikkeling plaats vindt zou een land niet langer als Minst Ontwikkeld moeten worden bestempeld. Uit de analyse blijkt hoe het beeld van Minst Ontwikkeld te lang in stand wordt gehouden en onredelijk lang verlengd wordt. Dit heeft gevolgen in de vorm van voortdurende afhankelijkheid van hulp.
Zelfs na de formele bevestiging van de nieuwe status van Kaap Verdië blijft de VN ijveren voor het continueren van een voorkeursbehandeling en de institutionalisering van een nieuw overgangskader De VN creëerde een nieuwe impliciete categorie van ‘ex-MOL- in-overgangsfase’. Dit bekrachtigt de status quo, bestendigd het voorbestaan van het bureaucratische apparaat, en legitimeert verdere ontwikkelingsinterventies in deze landen. Uiteindelijk betekent het ontgroeien van de MOL status onder deze omstandigheden niet noodzakelijkerwijs de bevrijding van een afhankelijkheidsrelatie.
De Maldiven volgden in 2011 en Samoa in 2014. Er zijn op dit moment nog drie kandidaten geïdentificeerd voor een vergelijkbare bevordering: Equatorial Guinea, Tuvalu en Vanuatu.
Seminar
Naar aanleiding van de promotie wordt 19 juni het seminar 'To graduate or not to graduate?' en boekpresentatie gehouden in samenwerking met het Knowledge platform INCLUDE van het Ministerie van Buitenlandse Zaken op het ISS, Kortenaerkade 12 Den Haag.
- Meer informatie
Prof. Dr. Peter van Bergeijk (bergeijk@iss.nl)
Femke van der Vliet MA (femke.vandervliet@eur.nl)
International Institute of Social Studies
T (070) 426 0517/472 M 06 52 14 31 15